Προφανώς μπήκαμε σε πρόωρη (ως συνήθως) προεδρολογία. Και προφανέστατα κάποιοι άρχισαν ήδη το ράψιμο του κουστουμιού, μην τυχόν και δεν προλάβουν.
Κατά την προσωπική μου άποψη, πέραν του νυν Προέδρου που θεωρείται κάτι παραπάνω από σίγουρο ότι θα επαναδιεκδικήσει εκλογή, το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως στο τι θα κάνουν οι 2 άλλοι “πόλοι”: το ΑΚΕΛ και ο Ενδιάμεσος Χώρος (ΕΧ).
Το ΑΚΕΛ καλείται στην παρούσα φάση να αποφασίσει κατά πόσον βολεύεται να διατηρηθεί σε μια υφιστάμενη κατάσταση, δηλαδή να παραμείνει ως έχει ένα κόμμα της αντιπολίτευσης ισχυρώς διαμαρτυρόμενο ή αν ήρθε η ώρα να επανέλθει στην εξουσία συνεργαζόμενο με τρίτους. Η μεν πρώτη επιλογή δίνει στην ηγεσία το απαραίτητο χρονικό περιθώριο για να χτίσει μια ισχυρή σκιώδη κυβέρνηση που θα έρθει το 2023 να διεκδικήσει δυναμικά την εξουσία (όπως έκανε το 2008), της δίνει ακόμη περισσότερο χρόνο ώστε η κοινή γνώμη να δώσει πιο εύκολα συγχωροχάρτι για την κακή εμπειρία της διακυβέρνησης Χριστόφια, αλλά και λογικά θα μπορεί να καρπωθεί ευκολότερα τη δεδομένη φθορά που θα έχει υποστεί τότε μια ενδεχόμενη 10ετής δεξιά διακυβέρνηση. Το μείζον μειονέκτημα βέβαια μιας τέτοιας επιλογής έγκειται στο ότι θα πρέπει να υποστεί για άλλα 5 χρόνια το να βρίσκεται εκτός εξουσίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Η δεύτερη επιλογή για το ΑΚΕΛ, δηλαδή να διεκδικήσει από τώρα επάνοδο στη διακυβέρνηση, εμπεριέχει τόσο κάποια σημαντικά ΥΠΕΡ όσο και κάποια εξίσου σημαντικά ΚΑΤΑ. Στα υπέρ νοείται ότι θα επανέλθει πλέον το κόμμα στην εξουσία, θα έχει τους Υπουργούς του, θα μπορεί να συμμετέχει στη χάραξη πολιτικής στον τόπο και να κάνει πράξη όλα όσα επαγγέλεται. Στα κατά όμως έγκειται το γεγονός ότι κάτι τέτοιο από μόνο του (ή με δικό του “καθαρόαιμο” υποψήφιο) δεν γίνεται, αλλά θα πρέπει να προέλθει είτε μέσα από συνεργασίες με άλλα κόμματα, είτε στηρίζοντας έναν υποψήφιο που προέρχεται από τον ΕΧ (π.χ. Λιλλήκας, Ομήρου, Χρυσοστομίδης κλπ). Σε μια τέτοια περίπτωση (πχ Λιλλήκας), το ΑΚΕΛ θα πρέπει να φροντίσει να πείσει πρωτίστως γιατί θα έχει προβεί σε μια κολοσσιαία μεταστροφή και πώς εν μια νυκτί αποφάσισε να στηρίξει ένα άτομο, το οποίο απειλούσε μέχρι προχθές ακόμη και να τον πατήσει με οδοστρωτήρα.
Κατά την άποψή μου, η μόνη περίπτωση το ΑΚΕΛ να είχε κάποιες σοβαρές πιθανότητες επιτυχίας κατεβαίνοντας με άτομο προερχόμενο από τις τάξεις του, θα ήταν αν το άτομο αυτό άκουγε στο όνομα Νίκος Κατσουρίδης. Είναι ο μόνος ακελικός υποψήφιος, ο οποίος σε ενδεχόμενο Β’ γύρου απέναντι στο Ν. Αναστασιάδη θα είχε σοβαρότατες πιθανότητες επιτυχίας, δεδομένου ότι πάρα πολύς κόσμος των κομμάτων του ΕΧ θα τον στήριζε ανεπιφύλακτα. Προφανώς όμως, για το ΑΚΕΛ προέχουν άλλα κριτήρια, όπως η αυστηρώς ομιλούντες τήρηση της κομματικής καθαρότητας/πειθαρχίας κοκ.
Από την άλλη, ο λεγόμενος ΕΧ για να έχει την παραμικρή πιθανότητα επιτυχίας στις επερχόμενες Προεδρικές εκλογές, θα πρέπει να τηρήσει απαραίτητα 2 βασικές προϋποθέσεις: 1) να κατεβεί με έναν μόνο υποψήφιο και 2) αυτός ο υποψήφιος σε περίπτωση που καταφέρει να περάσει στο Β’ γύρο, να μπορεί να τύχει της στήριξης της πλειοψηφίας της βάσης του ΑΚΕΛ. Σε περίπτωση που ο ΕΧ κατέλθει με περισσότερους από 1 υποψηφίους, είναι εκ προοιμίου καταδικασμένος σε αποτυχία. Αν προσθέσουμε αθροιστικά τα αποτελέσματα των τελευταίων Βουλευτικών εκλογών για ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ, Συμμαχία, Αλληλεγγύη και Οικολόγους, όλοι μαζί αθροίζουν ένα ποσοστό της τάξης του 36,7%. Είναι δεδομένο όμως ότι ακόμη κι αν συμφωνήσουν και οι 5 σε ένα μόνο κοινό υποψήφιο σε καμία περίπτωση δεν θεωρείται αυτονόητο ότι όλοι όσοι τους ψήφισαν στις Βουλευτικές θα το πράξουν και στις Προεδρικές. Ειδικά στα συγκεκριμένα κόμματα, όπου οι μηχανισμοί “ελέγχου” των ψηφοφόρων τους είναι από αδύνατοι έως ανύπαρκτοι, το συγκεκριμένο ποσοστό δεν μπορεί επουδενί να θεωρείται εκ των προτέρων διασφαλισμένο, ειδικά μάλιστα αν ο κοινός υποψήφιος είναι κομματικά “χρωματισμένος”. Αν δηλαδή ο κοινός υποψήφιος προέρχεται π.χ. από την ΕΔΕΚ, είναι πολύ πιθανό αρκετοί ψηφοφόροι π.χ. του ΔΗΚΟ ή της Συμμαχίας, να μην τον στηρίξουν και αντίστροφα.
Με βάση τα πιο πάνω, θεωρώ ότι ως έχουν σήμερα τα πράγματα, τα δεδομένα είναι μάλλον αρνητικά για τον ΕΧ. Και ο λόγος έγκειται στο γεγονός ότι αφενός οι προσωπικές ατζέντες επισκιάζουν τα πάντα κι αφετέρου είναι απείρως δυσκολότερο να συνεννοηθούν και να βρουν κοινή συνισταμένη για το ποιος θα κάτσει σε μια καρέκλα 5 διαφορετικοί ηγέτες/χώροι/προσωπικότητες, εν αντιθέσει με το ΑΚΕΛ που έχει να συνεννοηθεί μόνο με τον εαυτό του. Ακόμη, το γεγονός ότι ο ΕΧ δεν έχει ουσιαστικά κανένα κοινό ιδεολογικό υπόβαθρο πέραν της κοινής γραμμής στο κυπριακό, εκτιμώ ότι καθιστά τα πράγματα ακόμη δυσκολότερα. Σαφώς το εθνικό θέμα είναι μείζον και τα κόμματα του ΕΧ φαίνεται σχεδόν να ταυτίζονται πλήρως στις βασικές αρχές του, απ’ εκεί και πέρα όμως σε πλείστα άλλα κοινωνικο-οικονομικά ζητήματα τους χωρίζει χάος. Υπενθυμίζω μόνο την περίπτωση του πρόσφατου Μνημονίου, όπου το μεν ΔΗΚΟ ήταν υπέρ, το ίδιο και η μισή Αλληλεγγύη (βλ Συλλούρης), ενώ ΕΔΕΚ, Συμμαχία & Οικολόγοι ήταν εναντίον.
Αν δεν υπάρξει σε κάποια στιγμή μια ειλικρινής προσπάθεια εκ μέρους όλων των κομμάτων του ΕΧ για συνένωση και δημιουργία ενός ισχυρού τρίτου πόλου απέναντι σε ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ, ο ΕΧ θα παραμείνει εσαεί κατακερματισμένος και ουραγός των εξελίξεων, καλούμενος πάντα στο Β’ γύρο να κάνει μια επιλογή μεταξύ του μη χείρον. Ενόσω οι προσωπικές ατζέντες κυριαρχούν, ενόσω κάποιοι προτιμούν να είναι βασιλιάδες στο χωριό παρά κοινοτάρχες στην πόλη, ενόσω κάποιοι θεωρούν ότι αυτοί και μόνον αυτοί είναι οι καταλληλότεροι για Πρόεδροι, ενόσω κάποιοι εκβιαστικά επιχειρούν να προκαταλάβουν τους άλλους, ενόσω κάποιοι θέτουν τα πράγματα στη βάση του “ή εγώ ή δεν έρχομαι”, τότε πολύ απλά ο δρόμος προς το Προεδρικό για το Νίκο Αναστασιάδη στήνεται ντυμένος με ροδοπέταλα..
Γράφει: Βίκτωρας Κουντούρης
