Όσο και αν ακούγεται οξύμωρο, τώρα μπαίνουμε στα δύσκολα με την οικονομία.
Αυξανόμενα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ), ανάγκη για επιπρόσθετη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, πραγματική οικονομία στο γύψο, ανεργία στα ύψη και το οικονομικό μοντέλο της χώρας να έχει συντριβεί. Σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης παίρνονται τολμηρά μέτρα και όχι συμβατικά. Τολμηρό ήταν και το κούρεμα αλλά συνάμα καταστροφικό. Τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε νέα δεδομένα. Οι τράπεζες να δίνουν δάνεια με το σταγονόμετρο, να έχουν ανάγκες για νέα κεφάλαια και τα ΜΕΔ να αυξάνονται. Η Τράπεζα Κύπρου (ΤΚ) πρωταθλητής στην Ευρώπη σε ΜΕΔ. Οι λύσεις που προτείνονται και πάλιν ελλειμματικές και αποσπασματικές.
Η Τρόικα πιέζει για ταχείες διαδικασίες εκποιήσεων, ενώ η κυβέρνηση και τα κόμματα επιδιώκουν περισσότερη προστασία των δανειοληπτών, ειδικά σε ότι αφορά την πρώτη κατοικία. Η πρώτη πρόταση, αν επικρατήσει, θα επιφέρει το χάος ενώ η δεύτερη αγοράζει χρόνο και ελπίδα. Απόλυτη προστασία δεν υπάρχει για κανένα.
Αν η ΤΚ ανακεφαλαιοποηθεί με ιδιωτικά κεφάλαια πιθανότατα να πέσει στα χέρια αδίστακτων επενδυτικών κεφαλαίων που επιδιώκουν το γρήγορο κέρδος. Αυτό που επιδιώκεται νομοθετικά είναι να περιοριστεί η δυνατότητα καιροσκόπων για μαζικές εκποιήσεις. Αμφίβολο αν θα το καταφέρουμε. Μαζικές εκποιήσεις σημαίνει και το τέλος της οικονομίας μας.
Είναι η ώρα για το Κυπριακό κράτος να πάψει να διεκδικεί το ρόλο του επόπτη και να μετατραπεί σε διαχειριστή της οικονομίας του ιδιωτικού τομέα. Βρισκόμαστε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η ΤΚ είναι η καρδιά της Κυπριακής οικονομίας. Αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή για το κράτος να πράξει αυτό που έπραξε το Αμερικανικό Κράτος πριν λίγα χρόνια με τις δικές του προβληματικές τράπεζες. Της στήριξε και έβγαλε και κέρδος! Δεδομένου και του πολύ χαμηλότερου κόστους για απόκτηση μεγάλου μεριδίου μετοχών στις τράπεζες, σε σχέση με δεδομένα του Μάρτη του 2013, το κράτος να παρέμβει συμμετέχοντας στην ανακεφαλαιοπόση της ΤΚ ή ακόμα και της Ελληνικής Τράπεζας.
Αν αυτό επισυμβεί ακόμα και στο 100% των αναγκών τους, θα συνεπάγεται αύξηση του χρέους κατά 8%. Αυτή η δαπάνη, σε αντίθεση με άλλες, αποτελεί επενδυτική και όχι λειτουργική δαπάνη. Με κρατικό πενταετές ομόλογο μπορούμε να πάρουμε όλα τα χρήματα από τις αγορές. Εδώ θέλω τις αγορές να δείξουν εμπιστοσύνη.
Αν ο πραγματικός στόχος μας είναι να σταματήσουμε κάποια «γεράκια» (με πολιτικές κυρίως διαθέσεις και εμμένω σε αυτή την θέση) να διαχειρίζονται με σχετικά μικρή επένδυση ολόκληρη την Κυπριακή οικονομία, τότε να μπούμε στην αντεπίθεση και να αφήσουμε τα ημίμετρα. Γιατί αν η ΤΚ περιέλθει στα χέρια επιτήδειων, τότε το κράτος θα απολέσει πλήρως την κυριότητα διαχείρισης της πραγματικής οικονομίας όπως έπραξε με την κρατική οικονομία. Με τη συμμετοχή του κράτους στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα επιτύχουμε:
- Κύρια και απόλυτη συμμετοχή του κράτους στην εταιρική διακυβέρνηση των τραπεζών.
- Άμεση μείωση στα επιτόκια, μειώσεις στα ΜΕΔ και ώθηση στην ανάπτυξη.
- Οι τράπεζες θα εφαρμόσουν μια περισσότερο κοινωνικά ευαίσθητη πολιτική γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των συμπολιτών μας πληρώνει το κόστος μιας οικονομικής κρίσης που κυρίως δημιούργησαν οι τράπεζες με τις επιλογές.
- Τα κέρδη από τη συμμετοχή του κράτους θα πάνε στον πολίτη που υποφέρει λόγο λαθών στις τράπεζες και όχι σε κερδοσκόπους.
- Θα αποφευχθεί κοινωνική αναταραχή γιατί αν οι αυριανοί μεγαλομέτοχοι βγάλουν περιουσίες στο σφυρί είναι προς το κράτος που θα στραφεί το μένος και η αντίδραση των επηρεαζόμενων, ενώ σε αυτούς θα μείνουν οι ξεπουλημένες περιουσίες.
- Το κράτος θα μπορεί να επιδιώξει τρόπους διασύνδεσης της στεγαστικής του πολιτικής με την διάθεση ακινήτων που οδεύουν προς εκποίηση και προστασία των αξιών από μαζικές εκποιήσεις.
- Θα υπάρξει περισσότερη εμπιστοσύνη στο τραπεζικό μας σύστημα και ειδικά στην ΤΚ από υφιστάμενους μετόχους οι οποίοι δικαιολογημένα αντιδρούν.
- Το κράτος θα έχει την απόλυτη κυριότητα της Κυπριακής οικονομίας με πολύ μικρή επένδυση και θα στείλει προς πάσα κατεύθυνση πολιτικά μηνύματα.
Προτείνω λοιπόν στην κυβέρνηση να μπει μπροστά και να διεκδικήσει επιτακτικά τώρα συμμετοχή στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Αυτή η κίνηση θα αφοπλίσει την Τρόικα γιατί είναι κίνηση οικονομικά πιο βιώσιμη από αυτήν που συμφωνήθηκε πριν το Μάρτη του 2013. Είναι κίνηση που εφαρμόστηκε σε όλα τα άλλα κράτη που μπήκαν σε μνημόνιο. Είναι πρόταση πιο αποτελεσματική από την όποια διεκδίκηση αλλαγών στους όρους του μνημονίου, ειδικά για τον τρόπο καθορισμού των ΜΕΔ. Αλλαγές που ορθά προτείνονται από πολιτικά κόμματα αλλά με περιορισμένες πιθανότητες επιτυχίας. Και οι οποίες και φυσικά δεν αποκλείονται για το μέλλον.
Γράφει: Σταύρος Μαλάς
