Η ομιλία του Προέδρου μας Νίκου Αναστασιάδη στη Γενική συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ήταν μια ξύπνια ομιλία ενός πολιτικού που έστελνε ξεκάθαρο μήνυμα στη διεθνή κοινότητα ως προς τη θέληση της επίσημης ελληνοκυπριακής πλευράς για λύση του Κυπριακού, όπως επίσης και για τη γραμμή αυτής της λύσης. Δεν ήταν η γνωστή «κασέτα» που κάνει τον κόσμο να αλλάζει κανάλι μόλις ακούει για το Κυπριακό.
Σημαντικό σημείο της ομιλίας του ήταν η πρότασή του για άνοιγμα της Αμμοχώστου (σουτάρει την μπάλα στο αντίπαλο στρατόπεδο και καλά κάνει). Ενδιαφέρουσα ήταν η πραγματιστική διαπίστωση ότι «προκειμένου να αποφύγουμε μια νέα απογοητευτική διαδικασία διαπραγμάτευσης, δεν έχει τόση σημασία ο χρόνος έναρξης των διαπραγματεύσεων αλλά αυτές να διεξαχθούν με ένα ολοκληρωμένο τρόπο, με σαφές περιεχόμενο και σαφείς σκοπούς και στόχους». Νομίζω ότι δεν υπάρχει άνθρωπος στην Κύπρο που να μην καταλαβαίνει ότι, εάν αποτύχει κι αυτή η προσπάθεια, το Κυπριακό θα κλείσει, οριστικά και αμετάκλητα, με διχοτόμηση και μάλιστα με τις χειρότερες συνθήκες και προοπτικές για όλους τους κατοίκους της Κύπρου. Οι ΤΚ θα γίνουν πολίτες μιας φτωχής και εξαρτημένης επαρχίας της Τουρκίας και οι ΕΚ θα χάσουν οριστικά τα εδάφη, την ασφάλεια (θα αναπολούμε την εποχή που ζούμε τώρα) και τις δυνατότητες συνεργασίας με μια χώρα που ανήκει στις G20, το πιο κοντινό μητροπολιτικό και οικονομικό μας κέντρο.
Ωστόσο, όταν άκουγα τον Πρόεδρο μας στη Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε, ήταν λες και άκουγα έναν άλλο άνθρωπο από αυτόν που λίγες μέρες πριν μιλούσε για τον κίνδυνο αφελληνισμού της Κύπρου, ουσιαστικά ευλογώντας την εποπτεία της εκπαιδευτικής πολιτικής από την Αρχιεπισκοπή.Η αντίφαση έγκειται στο εξής: από τη μια ο Πρόεδρος θέλει να εργαστεί για να σταματήσει τη «μακρά αναχρονιστική διαίρεση της χώρας»,αλλά από την άλλη δεν έχει πρόβλημα με τις αναχρονιστικές αξίες και στόχους της Παιδείας μας. Καθόλου τυχαία αρκετές έρευνες δείχνουν ότι χάσαμε τη νέα γενιά, η οποία είναι η πιο αρνητική στην προοπτική επανένωσης του τόπου.
Αρκετοί, πολιτικά φίλα διακείμενοι στον Νίκο Αναστασιάδη, υποστηρίζουν ότι σημαντικός είναι ο λόγος στα Ηνωμένα Έθνη και όχι αυτά που είπε ο Πρόεδρος αυθόρμητα σε ένα μνημόσυνο και υπό την πίεση των ιερέων. Εξάλλου, συνεχίζει αυτή η επιχειρηματολογία, οι συσχετισμοί δυνάμεων δεν του επιτρέπουν να κάνει άλλους ελιγμούς: πρέπει να κρατήσει πίσω από το άρμα του όλους τους απορριπτικούς, «να τους γελάσει», οδηγώντας μας όλους σε μια «πανεθνική λύση».
Ας εξετάσουμε πιο κοντά τις δυσκολίες αυτής της αντιφατικής, αιθεροβάμονος και υπέρμετρα αισιόδοξης ρητορικής (και της πολιτικής πρακτικής που, αν ισχύει, συνεπάγεται), και ας διερευνήσουμε μερικούς τρόπους άρσης των αδιεξόδων:
1) Οι «φωνές με τις οποίες η κυβέρνηση «μιλάει» στο εσωτερικό και το εξωτερικό πρέπει, αν όχι να ταυτιστούν, να πλησιάσουν σε κάτι που να βγάζει νόημα. Δεν γίνεται να μιλάμε τη φωνή του ρεαλισμού και της συναίνεσης στο εξωτερικό και στο εσωτερικό να χρησιμοποιούμε τη φωνή του εθνοκεντρισμού, της ατολμίας και της δημαγωγίας (εκτός αν θέλουν να μας κάνουν «σχιζοφρενείς»).
2) Για να λυθεί το κυπριακό, για να υπάρξει συμφιλίωση, για να λειτουργήσει η συνύπαρξη, χρειάζεται η αξιακή θεμελίωση ενός Martin Luther King, ενός Mandela. Αυτή κανονικά θα έπρεπε να ήταν η δουλειά της Αριστεράς. Η Αριστερά αποποιήθηκε τον ρόλο αυτό. Αντιλαμβάνομαι ότι είναι ουτοπικό να περιμένεις από έναν δεξιό πολιτικό να παραγάγει τις πολιτικές αξίες του Martin Luther King. Ο ίδιος ας μην το κάνει. Δήλωσε άλλωστε ότι είναι «ρεαλιστής και όχι ρομαντικός». Άλλο ρεαλιστής ωστόσο κι άλλο να βγάζει σκληρό, συντηρητικό λόγο λες και δίνει εξετάσεις στο εσωτερικό του κόμματός του και στην Ιερά Σύνοδο. Επιπλέον, χρειάζεται ένα καλά οργανωμένο άνοιγμα στις αξίες της συμφιλίωσης, του διαλόγου και της συναίνεσης, είτε μέσω της κοινωνίας των πολιτών, είτε μέσω της τηλεόρασης, είτε με συνεργασίες με μετριοπαθή στελέχη άλλων κομμάτων. Με λίγα λόγια: λύση «από τα πάνω» έτσι όπως είναι οι συσχετισμοί δυνάμεων δεν μπορεί να επιβληθεί. Χρειάζεται δουλειά κι «από τα κάτω».
3) Καλά κάνουμε και κοιτάμε κριτικά και με απόγνωση στα Αριστερά μας. Καλά κάνουμε και τρέμουμε μην το ΑΚΕΛ ξανακλωτσήσει την καρδάρα με το γάλα (αντί για τον Τάσσο, τώρα έχει τη λύση Λιλλήκα). Κακώς όμως δεν κοιτάμε εξίσου κριτικά στα Δεξιά μας. Αντιπρόεδρος στον ΔΗ.ΣΥ είναι ο Σωτήρης Σαμψών και ανερχόμενη δύναμη ο Πρόδρομος Προδρόμου.
4) Ας καταλάβουμε κάτι. Οι άνθρωποι αυτοί δεν είναι ούτε εχθροί, ούτε μωροί. Είναι πολιτικοί αντίπαλοι. Πρέπει να τους συντρίψεις με πολιτικά επιχειρήματα και καθαρό λόγο. Να φτιάξεις πλειοψηφικό ρεύμα μες στην κοινωνία. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι εκεί. Ας μην κοροϊδευόμαστε. Επίλυση του κυπριακού σημαίνει κίνδυνος διάσπασης (ξανά) και του ΔΗ.ΣΥ. Όλα τα άλλα είναι για να περνάει η ώρα μας με ευχολόγια και καφενειακές συζητήσεις.
(Δημοσιεύτηκε αρχικά στον Πολίτη της Κυριακής, 29/09/13 και στο στο site της "Πρωτοβουλίας για την παραμονή της Κύπρου στην Ε.Ε". Η φωτογραφία είναι από τομπλογκτου Φοίβου Νικολαΐδη)
Γράφει: Ρένα Χόπλαρου
