Οι συνομιλίες για το Κυπριακό βρίσκονται στο πιο κρίσιμο σημείο. Οι μέρες που ζούμε είναι ιστορικές.
Αυτή τη στιγμή χρειάζεται απόλυτη προσήλωση στον πολιτικό μας αγώνα για τη σωστή επίλυση του Κυπριακού. Οι επόμενες λίγες εβδομάδες θα καθορίσουν πολλά, ίσως και όλα. Είναι αρκετά πιθανό να εξευρεθεί μια λύση στο Κυπριακό Πρόβλημα ακόμη και πριν από το τέλος του τρέχοντος έτους, εφόσον ξεπεραστούν οι διαφορές κυρίως στα κεφάλαια του εδαφικού και της ασφάλειας/εγγυήσεων.
Η ιστορική συγκυρία για την επίλυση του Κυπριακού με την αξιοποίηση όλων των εσωτερικών και διεθνών παραγόντων, δεν είναι κάτι που επαναλαμβάνεται εύκολα. Δεν πρέπει να χάσουμε αυτή την ιστορική ευκαιρία για επανένωση του νησιού μας, λόγω της αρνητικότητας και των φόβων του παρελθόντος. Το δίλημμα που έχουμε μπροστά μας είναι σαφές: είτε θα προχωρήσουμε με θάρρος στην επίλυση και τον τερματισμό της κατοχής, είτε θα φορτώσουμε στα παιδιά μας τη διχοτόμηση.
Θα πρέπει όλοι να έχουμε έναν κοινό στόχο: μια συνολική συμφωνία που θα τερματίσει το απαράδεκτο status quo και θα δημιουργήσει μια επωφελή κατάσταση για όλους τους Κυπρίους. Η λύση θα είναι πολιτικά βιώσιμη, λειτουργική και μόνιμη μόνο εάν δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι στην τελική συμφωνία. Ως εκ τούτου, η λύση θα πρέπει να βασίζεται σε έναν λογικό και ισορροπημένο συμβιβασμό που θα λαμβάνει υπόψη τις ανησυχίες και των δύο πλευρών. Για παράδειγμα, στο ακανθώδες θέμα της ασφάλειας/εγγυήσεων ανησυχίες έχουν και οι δύο πλευρές. Ανησυχίες και φόβοι που βασίζονται στις τραυματικές εμπειρίες του παρελθόντος. Παρ’ όλα αυτά, είναι πλέον γενικά αποδεκτό ότι οι συνθήκες του 2016 είναι τελείως διαφορετικές από τις συνθήκες του 1960. Η βία ή η απειλή χρήσης βίας δεν αποτελούν πλέον επιλογή και δεν νοείται μια Τρίτη χώρα να έχει δικαίωμα επέμβασης σε μιαν επανενωμένη και ομοσπονδιακή Κύπρο, πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στις κρίσιμες αυτές ώρες είναι καθοριστικό ο Πρόεδρος Αναστασιάδης να έχει ομόθυμη στήριξη για να κάνει απερίσπαστος τις σκληρές διαπραγματεύσεις. Ο ίδιος επωμίζεται την ιστορική ευθύνη, διαθέτει ισχυρό διεθνές κύρος κι έχει επίγνωση των δυνατοτήτων και των δυσκολιών. Τώρα είναι η ώρα των μεγάλων αποφάσεων. Δεν είναι η ώρα για μικροψυχίες και πίκρες ανάμεσα στην πολιτική ηγεσία, ούτε για προσωπικές ατζέντες ή ιδεολογικές διαφορές. Είναι πολλαπλάσια χρήσιμο να βοηθήσουν όλοι, ώστε να κεφαλαιοποιήσουμε κάθε δυνατότητα. Γιατί στη διαπραγμάτευση που θα γίνει τώρα, τον πλέον καθοριστικό ρόλο θα τον διαδραματίσουν, η αξιοπιστία, το καθαρό μυαλό και η διεθνής στήριξη από τον χώρο του Συμβουλίου Ασφαλείας και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα πολιτικά κόμματα – και στις δύο κοινότητες – θα πρέπει να αποφύγουν το ανούσιο παιχνίδι επίρριψης ευθυνών και να υποστηρίξουν την εν εξελίξει διαπραγματευτική διαδικασία μέσα από καλοπροαίρετη κριτική και εποικοδομητικές προτάσεις. Η δημιουργία παραπλανητικών εντυπώσεων δεν οδηγεί πουθενά και, ταυτόχρονα, ενισχύει το διαχωριστικό τείχος μεταξύ των δύο κοινοτήτων.
Θα πρέπει, επίσης, όλα τα κόμματα να αναλάβουν πρωτοβουλίες για να φέρουν πιο κοντά τις δύο κοινότητες και να συμβάλουν στην αποκατάσταση της χαμένης εμπιστοσύνης. Το φυσικό τείχος που χωρίζει τις δύο πλευρές θα φύγει με την πολιτική συμφωνία. Το συναισθηματικό, όμως, τείχος θα φύγει μόνο με την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και τη συμφιλίωση μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Αυτό δεν πρέπει να παραγνωρίζεται, διότι η συμφιλίωση θα είναι η καλύτερη εγγύηση για την εφαρμογή και τη βιωσιμότητα της οποιασδήποτε λύσης.
Γράφει: Νίκος Τορναρίτης
