Είναι πλέον γενικά παραδεκτό ότι η παρούσα φάση των εντατικών συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού είναι κομβικής σημασίας και θα κρίνει εν πολλοίς εάν θα υπάρξει στο προσεχές διάστημα τελική συμφωνία.
Η λύση βέβαια είναι ένα εξαιρετικά περίπλοκο και πολυδιάστατο ζήτημα και η διαπραγμάτευση συχνά ακροβατεί σε τεντωμένο σχοινί. Παρ’ όλα αυτά, για μας η λειτουργική και βιώσιμη λύση είναι μονόδρομος. Ενδεχόμενο αδιέξοδο στις συνομιλίες θα αλλάξει δυστυχώς οριστικά το σκηνικό και θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε μια νέα, εντελώς διαφορετική βάση συζήτησης: αυτή της διευθέτησης της διχοτόμησης. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια και ας πάψουν επιτέλους κάποιοι να εθελοτυφλούν, λέγοντας ότι όλα αυτά είναι απλώς «κινδυνολογία». Δεν είναι κινδυνολογία αλλά στηρίζονται σε μια ψύχραιμη και ρεαλιστική ανάλυση της παρούσας συγκυρίας τόσο σε τοπικό, όσο και σε διεθνές επίπεδο. Μια συγκυρία που δείχνει ξεκάθαρα ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια ιστορική πρόκληση: είτε θα αξιοποιήσουμε το «μομέντουμ» για να λύσουμε το Κυπριακό και να δημιουργήσουμε ένα θετικό και ελπιδοφόρο μέλλον, είτε θα μείνουμε προσκολλημένοι στον αρνητισμό και τις φοβίες του παρελθόντος αφήνοντας τις εξελίξεις να μας προσπεράσουν. Ας βάλουμε όμως τα πράγματα κάτω, χωρίς υπερβολές, αλλά και χωρίς παρωπίδες:
1. Στο διαπραγματευτικό τραπέζι έχουμε σήμερα δύο συνομιλητές που κοιτάζουν προς την ίδια κατεύθυνση, προς την κατεύθυνση της λύσης και της ελπίδας για ένα καλύτερο και ειρηνικό μέλλον για τις επόμενες γενιές. Οι Αναστασιάδης-Ακκιντζί, παρά τις μεταξύ τους διαφορές, βρίσκονται σε ψηλά επίπεδα συνεννόησης, κάτι που έχει αποφέρει απτά αποτελέσματα στις συνομιλίες. Έχουν ήδη συμφωνήσει σε αρκετά ζητήματα, τα οποία βελτιώνουν σημαντικά το σχέδιο που απέρριψε ο λαός μας το 2004.
2. Η Τουρκία μέσα σε μια περίοδο ενεργειακής αστάθειας, οικονομικής αβεβαιότητας αλλά και απομόνωσης, λόγω του πρόσφατου πραξικοπήματος και των πολλών προβλημάτων στην εξωτερική της πολιτική, φαίνεται ότι προσπαθεί με διάφορους τρόπους να βγει από τα αδιέξοδα. Υπό αυτό το πρίσμα θα πρέπει να αναλυθούν και οι τελευταίες εξελίξεις με την επαναπροσέγγιση της Τουρκίας με Ισραήλ και Ρωσία. Μέσα από την εξομάλυνση των σχέσεών της με αυτές τις χώρες, η Τουρκία επιχειρεί να επανακτήσει ψηλούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης και να καταστεί ενεργειακός κόμβος για τη μεταφορά φυσικού αερίου μέσω αγωγών στην Ευρώπη. Κακά τα ψέματα, η Τουρκία δεν θα επιλύσει το Κυπριακό εάν δεν έχει ίδιον όφελος. Το όφελος της Τουρκίας στη παρούσα συγκυρία είναι πολύ μεγάλο και συνδέεται με την αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου. Μια λειτουργική και διαχρονικά βιώσιμη λύση του Κυπριακού είναι προς όφελος και της ίδιας της Τουρκίας, εφόσον θα προσφέρει την απαιτούμενη σταθερότητα στην περιοχή, έτσι ώστε να επέλθει συμφωνία για ανεμπόδιστη διέλευση μέσα από την κυπριακή ΑΟΖ των σχεδιαζόμενων αγωγών φυσικού αερίου από το Ισραήλ προς την Τουρκία.
3. Ο δυτικός παράγοντας και ειδικότερα οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. επιθυμούν να δουν να αναδύεται στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου ένα νέο σύμφωνο συνεργασίας Αιγύπτου-Ισραήλ-Κύπρου-Τουρκίας-Ελλάδας, το οποίο θα διασφαλίζει πρωτίστως τις γεωπολιτικές ισορροπίες της περιοχής.
Οι σημερινές συνθήκες διαμορφώνουν ένα σκηνικό που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε. Ο κίνδυνος να μείνουμε με άλυτο το Κυπριακό και εκτός των ευρύτερων ενεργειακών σχεδιασμών της περιοχής είναι ήδη υπαρκτός, εφόσον το Ισραήλ φαίνεται ότι είναι αποφασισμένο να προχωρήσει στο θέμα του αγωγού προς την Τουρκία με ή χωρίς τη δική μας συγκατάθεση.
Ας εκμεταλλευτούμε, λοιπόν, τις ευνοϊκές συνθήκες για επίλυση του Κυπριακού και ας δημιουργήσουμε μια ειρηνική Κύπρο για τα παιδιά μας. Ας μην παρασυρθούμε από το συναισθηματισμό και τις φοβίες του παρελθόντος. Ας ατενίσουμε το μέλλον με τόλμη και αυτοπεποίθηση. Τώρα είναι η ώρα της λύσης!
Γράφει: Νίκος Τορναρίτης
