Στην κατεχόμενη Λευκωσία νέοι Τουρκοκύπριοι ορθώνουν ανάστημα και απορρίπτουν την προσπάθεια της Τουρκίας να τους αφομοιώσει πολιτισμικά.
Οι κινητοποιήσεις τους στέλλουν όμως και ένα παράπλευρο μήνυμα σε μας, τους Ελληνοκύπριους.
Είναι προφανές ότι έχουμε πολλές πολιτικές διαφορές με τους Τουρκοκύπριους, που προκύπτουν από το διαχωρισμό που γινόταν από την περίοδο της Αγγλοκρατίας. Οι διαχωριστικές αυτές γραμμές γίνονταν πιο έντονες με αποκορύφωμα τα γεγονότα του 1963-64 και την τουρκική εισβολή του 1974. Ο διαχρονικός αυτός διαχωρισμός δημιούργησε αυτό που ονομάζουμε δικοινοτική πτυχή του κυπριακού.
Παρόλα αυτά υπάρχει ένας κοινός κίνδυνος. Οι Τ/κ θεωρούν ότι η διατήρηση του στάτους κβο και η διαιώνιση της ασφυκτικής παρουσίας της Τουρκίας, συνιστούν απειλή κατά της ταυτότητας και της κοινοτικής τους υπόστασης.
Κάτι παρόμοιο ισχύει και για την ε/κ κοινότητα, η οποία όσο περνούν τα χρόνια θα μετρά βαριά πλήγματα από τη μη λύση του κυπριακού με αποτέλεσμα να απειλείται η ίδια η επιβίωση του κυπριακού ελληνισμού στο νησί.
Η κοινή ανησυχία Ε/κ και Τ/κ που προκύπτει μέσα από τη συνεχιζόμενη τουρκική κατοχή δεν μπορεί να συμπυκνωθεί σε ένα κοινό αγώνα ενάντια στην Τουρκία. Με λίγα λόγια το κυπριακό δεν πρόκειται να λυθεί με μια κοινή «επανάσταση» Ε/κ και Τ/κ. Είναι επίσης ανεδαφικό να πιστεύουμε πως, αν ένα πρωΐ, με κάποιο μαγικό τρόπο, έφευγε από την Κύπρο ο τουρκικός στρατός, Ε/κ και Τ/κ θα τα βρίσκαμε. Ο λόγος είναι απλός. Οι προοδευτικοί Τουρκοκύπριοι θέλουν εξίσου με μας να λυθεί το κυπριακό για να απεξαρτηθούν από την Τουρκία αλλά αυτό δεν σημαίνει πως θέλουν να τεθούν κάτω από τον έλεγχο της πλειοψηφίας, δηλαδή των Ελληνοκυπρίων. Έχουν εξάλλου και εκείνοι τις δικές τους ανασφάλειες ως μειοψηφία αλλά και λόγω του βεβαρημένου ιστορικού του κυπριακού.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες διαπιστώνουμε ότι από τη μια οι Ε/κ επιθυμούν λύση του κυπριακού για ανατροπή των κατοχικών τετελεσμένων που απειλούν την επιβίωσή τους και οι Τ/κ από την άλλη θέλουν να απαλλαγούν από τον στενό εναγκαλισμό της Τουρκίας, επιθυμώντας και αυτοί λύση. Μάλιστα μέσα από τις κινητοποιήσεις των Τ/κ αναδεικνύεται και η διαφοροποίησή τους από την Τουρκία αλλά ταυτόχρονα και η κοινή μας πολιτισμική ταυτότητα.
Το σημαντικό είναι να βρεθεί μια κοινή μορφή λύσης, η οποία μέσα από το περιεχόμενό της να υπερβαίνει τις διαφορές ανάμεσα στις δύο κοινότητες. Αυτό μπορεί να συμβεί μέσα από μια διαδικασία συμβιβασμού βασισμένου στη δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, στις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες αλλά και στις πραγματικότητες που έχουμε ενώπιόν μας.
Το μήνυμα που στέλλουν λοιπόν οι Τουρκοκύπριοι δεν είναι παρά ένα δίλημμα, το οποίο έχουν να αντιμετωπίσουν και εκείνοι. Για μας το δίλημμα είναι ομοσπονδιακή λύση και απελευθέρωση ή διχοτόμηση, κατοχή και κίνδυνος επιβίωσης. Για τους Τουρκοκύπριους είναι διαιώνιση της κοινοτικής τους ύπαρξης μέσω μιας ομοσπονδιακής λύσης εντός της ΕΕ ή διαιώνιση του στάτους κβο και ολοκληρωτική απορρόφηση από την Τουρκία.
Η κοινή μας συνισταμένη δεν είναι άλλη από την ομοσπονδιακή λύση. Οι προοδευτικοί Τ/κ θεωρούν ως μόνη διέξοδό τους τη δικοινοτική ομοσπονδιακή λύση την οποία είναι έτοιμοι να αποδεχτούν. Εμείς είμαστε έτοιμοι να την αποδεχτούμε; Ή θα τους αφήσουμε να αναζητήσουν άλλους τρόπους κοινοτικής επιβίωσης βασισμένους στην ιδέα των δύο διεθνώς αναγνωρισμένων κρατών; Τελικά, θα επιλέξουμε απελευθέρωση ή κατοχή;
Γράφει: Γιώργος Σταματίου
