Η απότομη «ανάπτυξη» και οι επενδύσεις κεφαλαίων σε παραλιακές πόλεις όπως η Λεμεσός και η ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου τις δεκαετίες του 1980 και 1990 οδήγησαν σε μια «άτακτη» μεγέθυνση των πόλεων.
Χιλιάδες υποστατικά ξεφύτρωσαν στα παραλιακά μέτωπα γεμίζοντας το τοπίο με πλαστικό, τσίγκο και άλλα υλικά, χωρίς κανένα σεβασμό στο περιβάλλον και πάνω απ’ όλα στον τοπικό χαρακτήρα.
Εμείς οι Λαρνακείς, ζώντας συνήθως στο καβούκι μας, έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε με αισθήματα ζήλιας και αδικίας αυτή την ανισόρροπη ανάπτυξη των παραλιακών πόλεων της Κύπρου. Αναθεωρώντας όμως τα πράγματα σήμερα με τις σημερινές τάσεις και τη συλλογική γνώση και ευαισθησία ως προς τα θέματα ανάπτυξης και αειφορίας, μπορούμε ίσως τελικά να παραδεχθούμε: Ευτυχώς που η Λάρνακα δεν αναπτύχθηκε άρον άρον!
Σε αντίθεση με το παρελθόν, στον 21ο αιώνα, η έννοια της ανάπτυξης πάει πλέον χέρι-χέρι με την έννοια της αειφορίας. Η αειφόρος ανάπτυξη* βάζει σε προτεραιότητα το σεβασμό του περιβάλλοντος και της κοινωνίας με στόχο τη βιωσιμότητα και τη συλλογική ωφελιμότητα ενός έργου, είτε πρόκειται για δημόσιο αναπτυξιακό έργο είτε για ιδιωτική επενδυτική κίνηση. Αφού λοιπόν η ανάπτυξη στη Λάρνακα άργησε να φτάσει, έχουμε την ευκαιρία να στηριχτούμε στην αειφόρο φιλοσοφία για μια πιο σωστά δομημένη ανάπτυξη με πολλαπλά οφέλη.
Success story: Κέντρο Λάρνακας
Οι νέες επιχειρήσεις στο κέντρο της πόλης άρχισαν να κτίζονται στη βάση της αειφόρου ανάπτυξης, συνδυάζοντας τον τοπικό χαρακτήρα με τη μοντέρνα λειτουργικότητα, και έχουν αγκαλιαστεί από τον κόσμο επειδή «έχουν χαρακτήρα». Τα οφέλη όμως από την αλλαγή αυτή επεκτείνονται σε πολλά άλλα επίπεδα πέραν των αισθητικών: Κατ’ αρχή, προωθείται μια σταδιακή ανάπτυξη της περιοχής του αστικού κέντρου (πλατεία Ερμού, πλατεία Κίζη, Λαϊκή Γειτονιά, κλπ.) που δίνει κίνητρο και έμπνευση σε νέες επιχειρήσεις να επενδύσουν και να καινοτομήσουν, συμβάλλοντας στη μείωση της ανεργίας. Δεύτερο, μέσα από τη φιλοσοφία της αειφορίας προωθούνται ντόπια προϊόντα σε ξενοδοχεία και εστιατόρια, στηρίζοντας έτσι άλλες μικρές, τοπικές επιχειρήσεις. Τρίτο, αναπτύσσεται πιο ορθά το ανθρώπινο δυναμικό, αναβαθμίζοντας ουσιαστικά την εξυπηρέτηση του πελάτη.
Ως αποτέλεσμα, ενώ τα ξενοδοχεία στην «τουριστική» περιοχή της Δεκέλειας ακόμα προσπαθούν να συνέλθουν από την ύφεση, οι τουρίστες φαίνεται να προτιμούν τα νέα, μικρότερα ξενοδοχεία του κέντρου της πόλης. Επίσης, σε αντίθεση με την περιοχή Μακένζι –όπου η ανάπτυξη υπήρξε βεβιασμένη και ασύδοτη– τα μπαράκια του κέντρου πλέον σφύζουν από ζωή ολόχρονα, αντιμετωπίζοντας επιτυχώς το πρόβλημα της εποχικότητας. Είναι άραγε ένα τυχαίο γεγονός; Ή μια γενική τάση μιας νέας αγοράς, της οποίας οι καταναλωτές επιλέγουν την εναλλακτικότητα, τη μοναδικότητα και την προσωπική επαφή της μικρής επιχείρησης έναντι της μεγάλης και απρόσωπης επένδυσης των δεκαετιών ‘80 και ‘90;
Κρατικές Επενδύσεις και Ιδιωτική Πρωτοβουλία
Είναι προφανές ότι η ανάπτυξη δεν «χαρίζεται» από καμία κυβέρνηση. Απαιτεί διεκδίκηση, αλλά και ενεργό εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών αλλά και των ατομικών πρωτοβουλιών. Το κέντρο της Λάρνακας αποτελεί ένα πετυχημένο συνδυασμό: Η επένδυση δημοσίων δαπανών (ανάπλαση πλατειών, Πιαλέ Πασά κλπ.) σε συνδυασμό με την ιδιωτική πρωτοβουλία πολιτών και επιχειρηματιών που τόλμησαν να επενδύσουν παρά την αβεβαιότητα, αποτέλεσαν μια συνταγή-κλειδί για την ανάπτυξη στην πόλη μας. Πέραν των οικονομικών ωφελημάτων, αυτός ο συνδυασμός φαίνεται να έχει βάθος χρόνου, ενώ παράλληλα κάνει τον ντόπιο να ξαναεκτιμήσει και να αγαπήσει την πόλη του.
Συνεπώς, η Λάρνακα έχει πια όλες τις προοπτικές για να δραπετεύσει από το τέλμα στο οποίο ήταν καθηλωμένη, με τρόπο δημιουργικό, εποικοδομητικό και κυρίως αειφόρο. Η ανάγκη και η προοπτική της αειφορίας αποτελεί μοναδική ευκαιρία για τη Λάρνακα να κάνει σωστούς σχεδιασμούς και να προωθήσει λειτουργικά αλλά και δημιουργικά αναπτυξιακά σχέδια. Για την εγγύηση της καρποφορίας των προσπαθειών αυτών επιβάλλεται η συνεργασία των τοπικών αρχών, των επιχειρηματιών αλλά και της κοινωνίας των πολιτών, η δράση των οποίων δεν είναι (και δεν πρέπει να είναι) καθόλου ανταγωνιστική αλλά συμπληρωματική.
Ας δούμε λοιπόν το ποτήρι μισογεμάτο στηρίζοντας και προωθώντας τα βήματα και τις πρωτοβουλίες ανάπτυξης της πόλης μας, με τα μάτια στραμμένα στην αειφορία.
Γράφει: Έφη Γαβριήλ
Ιδρυτικό μέλος της εθελοντικής οργάνωσης
Ομάδα Λάρνακα
