Στα πρόθυρα μιας τεράστιας ανθρωπιστικής κρίσης βρίσκεται η Ευρώπη. Τεράστιο το προσφυγικό πρόβλημα.
Οι εικόνες τραγικές στη νησιωτική Ελλάδα, στα σύνορα με την ΠΓΔΜ, σε Μεσογειακά παράλια, πλατείες, σιδηροδρομικούς σταθμούς και πρόχειρες παραγκουπόλεις. Παντού μιζέρια. Απαράδεκτες συνθήκες διαβίωσης. Εξαθλιωμένοι άνδρες και γυναικόπαιδα. Πρόχειρα καταλύματα. Ελλειπείς υποδομές υγιεινής και ιατρικής περίθαλψης. Σοβαρές ελλείψεις σε τρόφιμα, φάρμακα, νερό.
Στην Ειδομένη, η κατάσταση ξέφυγε εκτός ελέγχου. Χιλιάδες εγκλωβισμένοι πρόσφυγες και μετανάστες παρεμποδίστηκαν από τις αρχές της ΠΓΔΜ, να περάσουν στην Κεντρική Ευρώπη. Χρησιμοποιήθηκε βία και δακρυγόνα. Η ταλαιπωρία χιλιάδων προσφύγων συνεχίζεται.
Οι χώρες των Βαλκανίων παρεμποδίζουν την ελεύθερη διέλευση μεταναστευτικών κυμάτων. Απρόθυμα τα κράτη-μέλη της ΕΕ, να εφαρμόσουν μια κοινή μεταναστευτική πολιτική ή να δεχθούν την αρχή της αναλογικότητας αποδεχόμενοι ένα ποσοστό προσφύγων στα εδάφη τους.
Στη Γαλλία η κυβέρνηση παλεύει μετ εμποδίων, να κατεδαφίσει τη λεγόμενη «ζούγκλα» του Καλαί, την μεγαλύτερη παραγκούπολη διαμονής Σύριων, Αφγανών και Σουδανών. Οι πρόσφυγες αρνούνται να μεταφερθούν σε μονάδες οργανωμένης περίθαλψης. Φοβούνται πιέσεις για άσκηση του αιτήματος ασύλου, αφού στοχεύουν να μεταβούν στη Βρετανία. Αρνούνται πιθανό εξαναγκασμό για επιστροφή, σε Ελλάδα / Ιταλία, στις χώρες δηλαδή πρώτης εισόδου στην ΕΕ, σύμφωνα με τους κανόνες του Δουβλίνου.
Δυστυχώς η ΕΕ αποδεικνύεται ανίσχυρη να δώσει κοινοτικές λύσεις στα μεγάλα προβλήματα που την απασχολούν . Αδυνατεί να αντιμετωπίσει συλλογικά το μεταναστευτικό και το προσφυγικό. Δεν συγκρότησε έγκαιρα μια κοινοτική μεταναστευτική πολιτική. Ούτε στάθηκε αποτελεσματικά αλληλέγγυη στην Λαμπετούσα, στη Μυτιλήνη και αλλού, όπου σαπιοκάραβα μεταφέρουν ανθρώπινα ράκη που αντιμετωπίζουν καθημερινά τον θάνατο και αυξημένες πιθανότητες φτωχοποίησης, ξενοφοβίας, κοινωνικού αποκλεισμού, ρατσισμού, ανεργίας και προκατάληψης.
Η ανθρωπιστική βοήθεια δεν επαρκεί. Ο εθελοντισμός δεν παρέχει μόνιμες λύσεις. Επέρχεται μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση αν δεν εξευρεθούν άμεσα κοινοτικές λύσεις κι αν οι χώρες μέλη της ΕΕ συνεχίσουν να δρουν σπασμωδικά σε εθνικό επίπεδο. Η απειλή για κατάρρευση του όλου ευρωπαϊκού οικοδομήματος είναι ορατή. Η ΕΕ βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι και το δίλημμα «Γερμανική Ευρώπη ή Ευρωπαϊκή Γερμανία» είναι εφιαλτικό.
Απότοκο της αδυναμίας κοινοτικής διαχείρισης της κατάστασης αποτελεί και η ανοχή που επιδεικνύει η ΕΕ στα τουρκικά παζάρια και αξιώσεις. Η Τουρκία επιτήδεια εκμεταλλεύεται την κατάσταση. Εξάγει πρόσφυγες στα ελληνικά νησιά του Βόρειου Αιγαίου.Οξύνει το χάος στην ελληνική επικράτεια.Εκβιάζει την Ευρώπη. Αξιώνει μετεγκατάσταση Σύρων προσφύγων από τα εδάφη της σε «πρόθυμα ευρωπαϊκά κράτη». Ζητά ανταλλάγματα προκειμένου να αποδεκτεί επιστροφή προσφύγων και μεταναστών που φτάνουν στην Ελλάδα από τουρκικά εδάφη. Ζητά ισχυρή οικονομική βοήθεια, ικανοποίηση πάγιων αιτημάτων και μια ικανοποιητική Ολλανδική φόρμουλα στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών.
Η ΕΕ αναζητά τρόπους να καλοπιάσει την Άγκυρα ώστε να βοηθήσει στο μεταναστευτικό. Καθόλου τυχαία το Βερολίνο θέλει να την προικίσει με το άνοιγμα των ενταξιακών κεφαλαίων 23, 24. Ζητά τη συγκατάθεση της Λευκωσίας, περιθωριοποιώντας το γεγονός πως η κατοχική Τουρκία μονίμως επιδιώκει την αποδόμηση της Κυπριακής Δημοκρατίας και την αναβάθμιση του ψευδοκράτους, αφού θεωρεί τη χώρα μας «εκλιπούσα».
Συμπάσχουμε βεβαίως με τους καταπονημένους πρόσφυγες της Συρίας και της φλεγόμενης Μέσης Ανατολής, γιατί ζήσαμε κι εμείς την προσφυγιά. Κατανοούμε τι σημαίνει αποστέρηση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο γνωρίζουμε και τα μεγάλα δημοκρατικά ελλείμματα και διαπλεκόμενα συμφέροντα στην ίδια την ΕΕ.
Το μεταναστευτικό πρόβλημα είναι εκτός ελέγχου. Δεν αντιμετωπίζεται σπασμωδικά με παυσίπονα. Η σημερινή ΕΕ οφείλει να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο. Να ασκήσει επιτέλους κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική άμυνας. Να παρέμβει στους ισχυρούς της γης, αξιώνοντας τερματισμό των ανταγωνισμών για γεωστρατηγικές ανακατατάξεις στη βάση πετρελαϊκών συμφερόντων. Να αναλάβει ρόλο μεσολαβητή για ειρηνική επίλυση διαφορών. Να συμβάλει στον ουσιαστικό τερματισμό των πραγματικών αιτίων που προκαλούν μεταναστευτικά ρεύματα και θυματοποιούν ανθρώπους.
Αυτή την άλλη Ευρώπη οραματιστήκαμε, όταν παλέψαμε για την ένταξή μας στην μεγάλη Ευρωπαϊκή οικογένεια. Αυτήν την άλλη Ευρώπη αναζητάμε. Μέσα από την τεράστια οικονομική, πολιτική και αξιακή κρίση και τις τεράστιες ανισότητες ίσως βρεί τη δύναμη να ξαναγεννηθεί και αναγεννηθεί από τις στάκτες της. Διαφορετικά η κατάρρευση της είναι δεδομένη...
Γράφει: Αντιγόνη Παπαδοπούλου
