Ποιοι αποτελούν τον Κυπριακό Ελληνισμό»;
Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Δημοκρατίας, η Ελληνική Κοινότητα αποτελείται από τους πολίτες της Δημοκρατίας που είναι «ελληνικής καταγωγής και έχουν ως μητρική γλώσσα την ελληνική ή μετέχουν των ελληνικών πολιτιστικών παραδόσεων ή ανήκουν στην ελληνική ορθόδοξη εκκλησία». Αντίστοιχη ερμηνεία υπάρχει για την Τουρκική Κοινότητα. Ωστόσο, από το 1960 μέχρι σήμερα στην Ελληνική Κοινότητα έχουν κατ΄ επιλογή ενταχθεί οι θρησκευτικές μειονότητες των Μαρωνιτών, Λατίνων και Αρμενίων καθώς και μερικές δεκάδες χιλιάδες «ξένοι» που απέκτησαν με διάφορους τρόπους την υπηκοότητα της Δημοκρατίας. Ασφαλώς, όλοι καλοδεχούμενοι.
Ποιο είναι το εκτόπισμα του Κυπριακού Ελληνισμού στο σύνολο του πληθυσμού του νησιού;
Σύμφωνα με την πρώτη αξιόπιστη απογραφή πληθυσμού, που πραγματοποιήθηκε από τη βρετανική αποικιακή διοίκηση στα 1881, οι Ελληνοκύπριοι (Χριστιανοί Ορθόδοξοι) αποτελούσαν το 74,9% και οι Τουρκοκύπριοι (Μωαμεθανοί) το 24,4%. Στην τελευταία κοινή απογραφή που έγινε το 1973 οι Ελληνοκύπριοι ανέρχονταν στο 78,9%, οι Τουρκοκύπριοι στο 18,4% και οι άλλες εθνικότητες στο 2,7% του πληθυσμού. Σε κάθε περίπτωση, οι Ελληνοκύπριοι αποτελούν για τουλάχιστον δύο αιώνες την κυρίαρχη πληθυσμιακή κοινότητα του νησιού.
Ποια είναι η μεγαλύτερη απειλή αλλοίωσης της δημογραφικής σύνθεσης του νησιού;
Είναι η από το 1974 αδυναμία του κράτους (ΚΔ) να ελέγξει το σύνολο της επικράτειάς του εξαιτίας της διαίρεσης και της τουρκικής κατοχής. Συνακόλουθα, είναι η δυνατότητα της Τουρκίας και της υποτελούς σε αυτή διοίκησης των κατεχομένων να φέρνουν, κατά το δοκούν, μαζικά και οργανωμένα πληθυσμό από το εξωτερικό (Τουρκία). Με λίγα λόγια, είναι η απειλή του εποικισμού.
Πόσο επικίνδυνη είναι η απειλή τουρκικού εποικισμού;
Στην πραγματικότητα είναι απρόβλεπτη. Εξαρτάται από τις εκάστοτε διαθέσεις της Άγκυρας και από τις οικονομικές συνθήκες στα κατεχόμενα. Με πληθυσμό που πλησιάζει τα 100 εκατομμύρια, όπου πολλοί ζουν σε κακές συνθήκες, δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολη η ενθάρρυνση Τούρκων υπηκόων να αναζητήσουμε μια καλύτερη ίσως ζωή στην κατεχόμενη Κύπρο.
Πόσοι Τούρκοι έποικοι ζουν σήμερα στα κατεχόμενα;
Σύμφωνα με ασφαλείς υπολογισμούς, οι Τούρκοι έποικοι που διαθέτουν «υπηκοότητα» της λεγόμενης ΤΔΒΚ δεν ξεπερνούν τις 60 χιλιάδες. Το 2004, βάσει του ονομαστικού καταλόγου που περιλήφθηκε στο τότε προτεινόμενο σχέδιο λύσης, ήσαν περίπου 41 χιλιάδες. Σε δέκα χρόνια, χωρίς λύση, πιθανότατα θα είναι πολύ περισσότεροι. Τα περί μισού ή ενός εκατομμυρίου εποίκων, αριθμοί που κατά καιρούς ακούστηκαν στις ελεύθερες περιοχές, είναι απλά ανοησίες. Ακόμη κι αν κανείς προσθέσει τους εργάτες και τους φοιτητές, που δεν έχουν «πολιτογραφηθεί».
Μπορούμε να διώξουμε όλους τους εποίκους στο πλαίσιο μιας συμφωνίας λύσης;
Όχι, δεν μπορούμε. Ο εποικισμός είναι παράνομος, θεωρείται έγκλημα πολέμου, ωστόσο οι έποικοι, ως άνθρωποι, έχουν δικαιώματα. «Εγκληματίας» είναι το κράτος που ευθύνεται για τον εποικισμό, όχι οι έποικοι. Είναι γι αυτό που όλοι οι Ελληνοκύπριοι Πρόεδροι αποδέχονταν a priori ότι ένας αριθμός εποίκων θα παραμείνει σε περίπτωση λύσης και θα λάβει μάλιστα υπηκοότητα του ομοσπονδιακού κράτους «για ανθρωπιστικούς λόγους». Όσοι έποικοι έχουν λάβει την «υπηκοότητα» της ΤΔΒΚ και επιθυμούν να παραμείνουν, θα παραμείνουν ως υπήκοοι της ομοσπονδιακής Κύπρου, υπαγόμενοι στην τουρκοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία. Ο αριθμός τους, όπως προαναφέρθηκε, δεν υπερβαίνει τις 60 χιλιάδες και θα υπάρξει ονομαστικός κατάλογος πριν την όποια συμφωνία.
Ποια θα είναι η πληθυσμιακή αναλογία Ελληνοκυπρίων-Τουρκοκυπρίων σε περίπτωση λύσης;
Οι δύο ηγέτες έχουν συμφωνήσει σε αναλογία 4 προς 1. Θα υπάρξει ονομαστικός κατάλογος περίπου 800 χιλιάδων πολιτών της Ελληνικής Κοινότητας και περίπου 220 χιλιάδων της Τουρκικής Κοινότητας (περιλαμβανομένων των περίπου 60 χιλιάδων «πολιτογραφημένων» εποίκων). Με βάση τα επίσημα δεδομένα του Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης (για τους Ελληνοκύπριους). Η ιστορική δημογραφική σύνθεση του νησιού, παρά τη διαίρεση και παρά το συστηματικό εποικισμό, θα διατηρηθεί.
Τι εμποδίζει την τουρκοκυπριακή πολιτεία να απονείμει μαζικά υπηκοότητες μετά τη λύση;
Το συμφωνημένο Σύνταγμα. Που θα προβλέπει ότι η αρμοδιότητα για απονομή της μίας και μόνης ιθαγένειας ανήκει αποκλειστικά στην κεντρική ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Όχι στις πολιτείες. Και που θα διασφαλίζει, χάρη και στην ιδιότητα του μέλους της ΕΕ, αποτελεσματική επιτήρηση συνόρων. Αυτό έχει ήδη συμφωνηθεί, όπως δήλωσαν οι ηγέτες. Όσοι ενδιαφερόμαστε ειλικρινά για την εθνική επιβίωση του Κυπριακού Ελληνισμού αυτή είναι ίσως η πιο σημαντική σύγκλιση.
Πώς λοιπόν προστατεύεται καλύτερα ο Κυπριακός Ελληνισμός ως εθνική κοινότητα;
Η πιο ασφαλής οδός είναι μέσα από τη σύντομη επανένωση του νησιού και τη δημιουργία ενός κοινού ομοσπονδιακού κράτους που θα έχει την αποκλειστική αρμοδιότητα απονομής υπηκοότητας. Η πιο επικίνδυνη οδός είναι η διατήρηση του στάτους κβο, είτε αυτό παραμείνει ως έχει, είτε μετεξελιχθεί σε ένα διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος στο βορρά είτε, ακόμη χειρότερα, ενσωματωθεί και τυπικά στην Τουρκία. Η δεύτερη αυτή «επιλογή» (στάτους κβο) θα ήταν σαν να ποντάραμε την τύχη του Κυπριακού Ελληνισμού στο καζίνο.
Γράφει: Βασίλης Πρωτοπαπάς
