Όλοι επικρίνουν όλους για το παρασκήνιο που οδήγησε στην εκλογή του Δημήτρη Συλλούρη στη θέση του Προέδρου της Βουλής.
Ως εάν όλες οι προηγούμενες διαδικασίες εκλογής στο αξίωμα αυτό να ήταν προϊόν κάποιας διαδικασίας που δεν είχε ως κύριο χαρακτηριστικό το παρασκήνιο με στόχο την εξυπηρέτηση κομματικών και προσωπικών σκοπιμοτήτων. Όπως πάντα, έτσι και τώρα, κάθε κόμμα χειρίστηκε τη διαδικασία με βάση την εξυπηρέτηση των βραχυπρόθεσμων συμφερόντων του και όχι στη βάση ενός πλαισίου αρχών με γνώμονα το ρόλο και τις ανάγκες του θεσμικού αξιώματος.
Αν ίσχυε το τελευταίο, τότε τα κοινοβουλευτικά κόμματα θα μπορούσαν να συζητήσουν νηφάλια και συναινετικά για το πρόσωπο ενός βουλευτή με τα εξής χαρακτηριστικά: α) να έχει επαρκή κοινοβουλευτική εμπειρία (δεν είναι δυνατόν ένας πρωτάρης να γίνεται αμέσως και Πρόεδρος της Βουλής), β) να μην ηγείται κόμματος ή να παραιτηθεί με την εκλογή του ώστε να μπορεί να αφοσιωθεί στα καθήκοντά του, γ) να χαίρει ευρείας εκτίμησης και αποδοχής, να είναι άνθρωπος με πραότητα και ικανότητα σύνθεσης.
Πέρα από τα προσωπικά αυτά χαρακτηριστικά, για σκοπούς πολιτικής και εκλογικής δεοντολογίας θα μπορούσε, σε μια λογική «συμφωνίας κυρίων», να προβλέπεται ότι ο πρώτος λόγος θα δίδεται στο κόμμα με τις περισσότερες έδρες. Ή, εφόσον η διαφορά εδρών μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων είναι μικρή, να αναλαμβάνουν εκ περιτροπής πρόσωπα από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα ή ακόμη και διαμοιρασμός θητείας μεταξύ τους. Το τελευταίο συμβαίνει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανάμεσα στις δύο μεγάλες πολιτικές ομάδες. Τα πιο πάνω, ωστόσο, σε μια ώριμη δημοκρατία και σε ένα σοβαρό κομματικό σύστημα δεν καθορίζονται μέσα σε μερικές μέρες μετά από μια εκλογική αναμέτρηση κι αναλόγως των αδιεξόδων που δημιουργεί η αριθμητική του αποτελέσματος. Όπως, βεβαίως, δεν αλλάζει ο εκλογικός νόμος λίγους μήνες πριν τη διεξαγωγή εκλογών.
Δυνατότητα συνεννόησης ή διακριτικής συνεργασίας ανάμεσα στα δύο μεγάλα κόμματα στην εκλογή Προέδρου της Βουλής δεν υπήρχε. Το ΑΚΕΛ, καλώς ή κακώς, δεν αντέχει οποιαδήποτε υπόνοια πολιτικής συνεργασίας με το ΔΗΣΥ. Ούτε όμως και ο ΔΗΣΥ, στο επίπεδο της πλατειάς εκλογικής του βάσης, αντέχει κάτι ανάλογο. Από τις καταβολές της ίδρυσής τους οι δύο παρατάξεις διαπαιδαγωγούν τα στελέχη και τους φίλους τους σε μια κουλτούρα αγεφύρωτης ιδεολογικής και πολιτικής αντιπαλότητας. Η ηγεσία του ΔΗΣΥ θα μπορούσε να προβληματιστεί σοβαρά για την «υπέρβαση», δηλαδή για τη μονομερή υπερψήφιση του Γ.Γ. του ΑΚΕΛ, μόνο υπό μια προϋπόθεση: ότι η πορεία για συμφωνημένη λύση του Κυπριακού μέχρι το τέλος του 2016 είναι χωρίς επιστροφή. Ότι δηλαδή η παρούσα Βουλή είναι βραχύβια και ότι επίκειται μια εντελώς καινούργια πολιτειακή και πολιτική κατάσταση σε μερικούς μήνες. Ο μόνος που θα μπορούσε να δώσει αυτή τη διαβεβαίωση, παρότι δεν εξαρτάται μόνο από τον ίδιο η κατάληξη σε συμφωνία, είναι ο πρόεδρος Αναστασιάδης. Δεν το έπραξε. Αν έχει δίκαιο ή άδικο στην κρίση του είναι άλλο θέμα.
Η επιλογή του προέδρου Αναστασιάδη και του ΔΗΣΥ στο πρόσωπο του Δημήτρη Συλλούρη δεν είναι ένδειξη έλλειψης βούλησης από μέρους του Προέδρου για συμφωνία στο Κυπριακό, ούτε προοιωνίζει ναυάγιο των συνομιλιών. Οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό θα εντατικοποιηθούν και θα εισέλθουν στα βαθιά, με την παρουσία του Δημήτρη Συλλούρη στη θέση του Προέδρου της Βουλής να μην διαδραματίζει κανένα απολύτως ρόλο στις τελικές αποφάσεις που θα κληθεί να λάβει ο πρόεδρος Αναστασιάδης στα μεγάλα διλήμματα που θα τεθούν σύντομα ενώπιών του.
Η εκλογή Συλλούρη είναι απλά μια ακόμη απόδειξη της αδυναμίας της πολιτικής ηγεσίας του τόπου να στοχαστεί και να σχεδιάσει στρατηγικά. Να αναλύσει και να προγραμματίσει με ορίζοντα ετών και όχι βδομάδων ή ημερών. Σε ένα πολιτικό περιβάλλον που πρυτανεύει η προχειρότητα και η επιπολαιότητα, δεν είναι η πρώτη φορά που η ανάδειξη προσώπων σε ανώτατα πολιτειακά αξιώματα είναι αποτέλεσμα ισορροπιών της στιγμής και κινήσεων που θυμίζουν παιχνίδι πόκερ. Αυτό το τελευταίο θα πρέπει να μας προβληματίζει περισσότερο ως κοινωνία, όχι τόσο ο πρότερος κομματικός βίος του νέου Προέδρου της Βουλής. Κι αυτός ο προβληματισμός αγγίζει και την ουσία μιας πιθανής λύσης, που είναι η δύσκολη οικοδόμηση μιας άλλης πολιτείας και μιας άλλης κοινωνίας.
Γράφει: Βασίλης Πρωτοπαπάς
