Από τις διάφορες έρευνες κοινής γνώμης για το Κυπριακό, κυρίως τις ποιοτικές, το πρώτο που κανείς διαπιστώνει είναι η παντελής άγνοια, συνδυασμένη με παραπληροφόρηση, αναφορικά με το πλαίσιο λειτουργίας ενός ομοσπονδιακού κράτους.
Αυτό συμβαίνει διότι όλα αυτά τα χρόνια, παρότι έχουμε συμφωνήσει για λύση ομοσπονδίας, δεν υπήρξε ποτέ μια συστηματική προσπάθεια νηφάλιας συζήτησης και υπεύθυνης ενημέρωσης των πολιτών. Πιο κάτω είναι ένα πολύ μικρό δείγμα ερωτημάτων και σχετικών απαντήσεων, που καθώς δεν δίνονται υπεύθυνα επιτρέπουν σε όσους δεν θέλουν λύση ομοσπονδίας να παραπλανούν και να φοβίζουν τον κόσμο:
- Γιατί διζωνική Ομοσπονδία;
-Διότι δεν νοείται ομοσπονδιακό κράτος χωρίς τουλάχιστον δύο πολιτείες, προσδιορισμένες γεωγραφικά (ζώνες). Θα μπορούσαν να είναι 50 όπως στις ΗΠΑ ή 16 όπως στη Γερμανία. Εμείς θα έχουμε μόνο δύο, κι αυτό βοηθά στη λειτουργικότητα και στη βιωσιμότητα.
- Υπάρχει αλλού διζωνική Ομοσπονδία;
-Υπάρχουν περίπου 40 ομοσπονδιακά κράτη σε όλο τον κόσμο. Καμία ομοσπονδία δεν είναι πανομοιότυπη με κάποια άλλη. Όμως όλες οι ομοσπονδίες έχουν μία κυριαρχία, μία διεθνή προσωπικότητα και ιθαγένεια και διασφαλίζουν πως εντός της επικράτειας τους γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι βασικές ελευθερίες. Αυτό θα ισχύει και στην ομοσπονδιακή Κυπριακή Δημοκρατία.
- Ανάμεσα στις δύο πολιτείες θα υπάρχουν σύνορα, σημεία ελέγχου διέλευσης, οδοφράγματα, έλεγχος διαβατηρίων;
-Σε καμία περίπτωση. Η διέλευση και γενικά η διακίνηση θα γίνεται με τον ίδιο τρόπο που σήμερα κάποιος μετακινείται από τη Λεμεσό στη Λάρνακα. Ελεύθερη θα είναι και η εγκατάσταση και η απόκτηση περιουσίας, όπως ορίζει το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
- Θα υπάρχουν δύο διαβατήρια και κάθε πολιτεία θα απονέμει ιθαγένειες; Υπάρχει κίνδυνος μαζικής απονομής ιθαγένειας π.χ σε Τούρκους;
-Όχι βέβαια. Μία ιθαγένεια και ένα διαβατήριο, που θα απονέμεται από την κεντρική ομοσπονδιακή κυβέρνηση.
- Θα μπορεί μια πολιτεία στο μέλλον να διεκδικήσει απόσχιση;
-Όχι. Στο σύνταγμα του ομοσπονδιακού κράτους θα περιλαμβάνεται σαφής απαγορευτική αναφορά. Η ενότητα του κράτους είναι δεδομένη. Ακόμη κι επιχειρηθεί κάτι τέτοιο κάποια στιγμή στο μέλλον, από άποψη διεθνούς δικαίου δεν υπάρχουν νομικά επιχειρήματα που να στηρίζουν την απόσχιση. Όπως και σήμερα. Οι πολιτείες δεν θα έχουν διεθνή κυριαρχία. Άλλο εξουσίες ή αρμοδιότητες και άλλο κυριαρχία. Σε όλα τα ομοσπονδιακά συστήματα οι συνιστώσες πολιτείες διαθέτουν εξουσίες και αρμοδιότητες.
- Τι θα απογίνει το κράτος μας με τη λύση; Θα καταργηθεί;
-Το κράτος μας έχει ιδρυθεί το 1960, είναι έκτοτε μέλος του ΟΗΕ και από το 2004 μέλος της ΕΕ. Δεν θα καταργηθεί, δεν θα ιδρυθεί νέο κράτος, αλλά το υφιστάμενο κράτος θα αλλάξει συνταγματική δομή, θα μετεξελιχθεί σε ομοσπονδιακό. Όπως συμβαίνει συχνά με πολλά κράτη που αλλάζουν Σύνταγμα ή πολίτευμα.
- Δεν υπάρχουν κίνδυνοι αφελληνισμού σε περίπτωση λύσης ομοσπονδίας; Τι θα γίνει με τις εθνικές μας επετείους;
-Στο πλαίσιο της ομοσπονδιακής Κύπρου είναι διασφαλισμένη η προστασία της κουλτούρας, της ταυτότητας και των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων και των δύο κοινοτήτων. Η ελληνική εθνική μας ταυτότητα, τα ήθη, τα έθιμα και οι παραδόσεις μας όχι μόνο δεν θα απειληθούν αλλά θα ενισχυθούν περαιτέρω στο πλαίσιο της ελληνοκυπριακής πολιτείας. Κάθε πολιτεία θα αποφασίζει ελεύθερα και θα τιμά τις επετείους που επιθυμεί.
Τα ερωτήματα είναι δεκάδες και στην πλειοψηφία τους επικεντρώνονται στην «επόμενη μέρα». Ο πολύς κόσμος ενδιαφέρεται να μάθει για την καθημερινότητά του στην επόμενη μέρα, ελάχιστα ασχολείται με τη διευθέτηση των αδιεξόδων και των πληγών του προχθές. Τον ενδιαφέρει το παρόν και το μέλλον. Ας ανοίξει επιτέλους με γόνιμο τρόπο αυτή η συζήτηση, διότι η επόμενη μέρα είναι κοντά.
Γράφει: Βασίλης Πρωτοπαπάς
