O Michael Jordan αναφέρει: “Πιστεύω μερικές φορές ότι ο φόβος πηγάζει από έλλειψη εστίασης στο αντικείμενο ή αυτοσυγκέντρωσης, ειδικά στον αθλητισμό. Αν κάθε φορά που ετοιμαζόμουν για ελεύθερες βολές σκεφτόμουν ότι δέκα εκατομμύρια άνθρωποι με παρακολουθούν από την άλλη πλευρά του φακού, δε θα κατάφερνα τίποτα. Έτσι προσπαθούσα να κάνω απλώς αυτό που ήδη ήξερα. Αναλογιζόμουν όλες εκείνες τις φορές που έριχνα ελεύθερες βολές στην προπόνηση, κι έκανα τις ίδιες κινήσεις με την ίδια τεχνική όπως χιλιάδες άλλες φορές. Πρέπει να ξεχνάς το αποτέλεσμα. Ξέρεις ότι κάνεις σωστές κινήσεις. Άρα χαλαρώνεις και το κάνεις. Έτσι κι αλλιώς δεν μπορείς να κάνεις τίποτα περισσότερο. Δεν είναι όλα στο χέρι σου, άρα γιατί να ανησυχείς;»
Έτσι λοιπόν, είναι πολύ συχνό το φαινόμενο να παρατηρούμε αθλητές κατά την διάρκεια του αγώνα στο γήπεδο ή ακόμα και της προπόνησης, να μην μπορούν να αποδώσουν στο μέγιστο των ικανοτήτων τους. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους, όπως τα υψηλά επίπεδα άγχους, τραυματισμούς, χαμηλή αυτοπεποίθηση, μειωμένη συγκέντρωση και προσοχή.
Η Συγκέντρωση κατά την διάρκεια του αγώνα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην απόδοση ενός αθλητή. Όλοι οι αθλητές, κατά την διάρκεια της αθλητικής τους πορείας φαίνεται ν’ αναγνωρίζουν ότι κάποια στιγμή έχουν έρθει αντιμέτωποι με το πρόβλημα της συγκέντρωσης.
Συνήθως το πρόβλημα της συγκέντρωσης οφείλεται στην διάσπαση της προσοχής από εξωτερικά και εσωτερικά ερεθίσματα, όπως για παράδειγμα ο θόρυβος, οι φωνές από τους θεατές, οι κάμερες, οι σκέψεις που αφορούν το αποτέλεσμα του αγώνα, η ανάκληση περασμένων γεγονότων και άλλα πολλά.
Τι είναι συγκέντρωση; Ποιοι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν την συγκέντρωση και πως μπορεί ένας αθλητής να παραμείνει συγκεντρωμένος κατά την διάρκεια του αγώνα;
Η συγκέντρωση ορίζεται ως ο περιορισμός, η προσήλωση της προσοχής σε συγκεκριμένα ερεθίσματα και η διατήρησή τους στο ερέθισμα που επιλέχτηκε. Είναι δηλαδή, η ικανότητα διατήρησης της προσοχής στο επιλεγόμενο ερέθισμα για μια χρονική περίοδο. Θεωρείται μια σύνθετη διαδικασία, αφού ο αθλητής κατά την διάρκεια της δραστηριότητας ταυτόχρονα σκέφτεται, αισθάνεται και βλέπει. Η ποιότητα όμως της σκέψης, το εάν είναι δηλαδή καλή ή κακή, σχετική ή άσχετη με την δραστηριότητα, το είδος των συναισθημάτων και η κατεύθυνση της προσοχής επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την αυτοσυγκέντρωση.
Γιατί είναι χρήσιμη η αυτοσυγκέντρωση;
Όταν η σκέψη του αθλητή αποσπάται, τότε ο αθλητής είναι πιθανόν να παραβλέψει τα ερεθίσματα που είναι σχετικά με την εκτέλεση, με αποτέλεσμα την μείωση της απόδοσης.
Η συγκέντρωση όπως έχει λεχθεί και πιο πάνω επηρεάζεται από εξωτερικά και εσωτερικά ερεθίσματα.
Πώς μπορεί ένας αθλητής να βελτιώσει την συγκέντρωση του είτε κατα την προπόνηση είτε κατά την διάρκεια του αγώνα;
Κάθε αθλητής που αντιμετωπίζει πρόβλημα με την συγκέντρωση του και συνάμα την προσοχή του, θα πρέπει ν’ αναπτύξει και να εξασκήσει κάποιες στρατηγικές για να βελτιωθεί.
Ο Αθλητικός Ψυχολόγος μπορεί με διάφορους τρόπους να συμβάλει και να βοηθήσει τον αθλητή. Πως;
Με συμβουλευτική και με την εκμάθηση των κύριων ψυχολογικών τεχνικών. Τέλος, σε συνεργασία με τον προπονητή ή τον γυμναστή, θα πρέπει να εφαρμοστούν ασκήσεις κατά την διάρκεια της προπόνησης οι οποίες θα βοηθήσουν τον αθλητή να προετοιμαστεί στο να μπορεί να αντιμετωπίσει τα εξωτερικά ερεθίσματα που πιθανόν του αποσπούν την προσοχή. Για παράδειγμα ασκήσεις που περιέχουν Τεχνικούς θορύβους, Προπόνηση με δύσκολες αγωνιστικές συνθήκες πχ αγωνιστικό διπλό με την ύπαρξη του διαιτητή ο οποίος σφυρίζει άδικα για την ομάδα με συνέπεια οι παίκτες να πρέπει να προσπαθούν να ελέγχουν την συγκέντρωσή τους αλλά και τα συναισθήματά τους. Οι ασκήσεις επίσης που βοηθούν στην εξάσκηση μετακίνησης της προσοχής είναι πολύ σημαντικές.
Η αυτοσυγκέντρωση είναι ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν την απόδοση και συνάμα την επιτυχία του αθλητή. Χωρίς αυτοσυγκέντρωση ένας αθλητής δεν μπορεί να αποδώσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του. Έτσι, Αθλητής, Προπονητής αλλά και Αθλητικός ψυχολόγος με σωστή συνεργασία μπορούν να δουλέψουν και να βοηθήσουν τον πρώτο, να μάθει να διαχειρίζεται τα ερεθίσματα που επηρεάζουν την ποιότητα της αυτοσυγκέντρωσης του.
Γράφει: Θάλεια Παναγή
