Η πιθανότητα για ένα αθλητή να τραυματιστεί κατά την διάρκεια της καριέρας του είναι σχετικά ψηλή.
Ο τραυματισμός επομένως, αποτελεί ένα από τα πιο σοβαρά και επώδυνα γεγονότα στην καριέρα ενός αθλητή. Πώς αντιμετωπίζεται ο τραυματισμός; Είναι αρκετή η υποστήριξη των γιατρών και των οικείων ενός αθλητή; Και αν ναι, γιατί συχνά παρατηρείται το φαινόμενο αδυναμίας του αθλητή να επανέλθει στη προηγούμενη κατάσταση παρόλο που έχει αποκατασταθεί πλήρως ο τραυματισμός;
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τα αίτια ενός τραυματισμού είναι αναμφισβήτητα μια περίπλοκη διαδικασία
Τα αίτια ενός τραυματισμού είναι αναμφισβήτητα μια περίπλοκη διαδικασία.
Ένας τραυματισμός μπορεί να προέρχεται από φυσικούς παράγοντες όπως για παράδειγμα κάποια μυο-σκελετική ανωμαλία , αλλά και από άλλους παράγοντες όπως κάποιος προηγούμενος τραυματισμός, από την άσχημη κατάσταση του γηπέδου, την υπερ-προπόνηση ή ακόμα και τις άσχημες μετεωρολογικές συνθήκες. Παράλληλα όμως, ένας τραυματισμός μπορεί να οφείλεται στις συνθήκες κατά τη διάρκεια ενός αγώνα ή της προπόνησης, στον χρόνο συμμετοχής στους αγώνες αλλά και από τον μηχανισμό του αθλήματος (συγκρούσεις, επαφή κλπ). Τέλος, ένας τραυματισμός μπορεί να οφείλεται και σε ψυχοκοινωνικούς παράγοντες όπως την έλλειψη αυτοπεποίθησης, το στρες, την αρνητική ψυχική διάθεση (ένταση, κατάθλιψη, θυμός, κούραση).
Είναι φυσικό επόμενο ότι ένας τραυματισμός θα επιφέρει ψυχολογικές αλλαγές στον αθλητή. Οι τραυματισμοί συνήθως, συνδέονται με φόβο, θυμό, θλίψη, απομόνωση, ένταση, άγχος και μείωση της αυτοπεποίθησης.
Παρατηρούμε καθημερινά παραδείγματα κορυφαίων αθλητών που τραυματίζονται και δεν έχουν την απαιτούμενη βοήθεια, κυρίως στο ψυχολογικό/συναισθηματικό τομέα, έτσι ώστε αφού αποκατασταθούν σωματικά, να επανέλθουν στους αγωνιστικούς χώρους έτοιμοι και ψυχολογικά, ώστε ν’ αποδώσουν με αυτοπεποίθηση και χωρίς κανένα άγχος ή φόβο.
Πως μπορούμε όμως να βοηθήσουμε ένα αθλητή να επανέλθει το συντομότερο και να έχει όσο το δυνατόν πιο λίγες ψυχολογικές αλλαγές;
Στην Αθλητική Ψυχολογία, αναφέρονται πολλοί ψυχολογικοί παράγοντες που ενισχύουν την αποκατάσταση. Καταρχήν, η στάση του αθλητή προς το πρόβλημά του διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της αποκατάστασης. Ο αθλητής θα πρέπει να συνειδητοποιήσει, ότι η επαναφορά του στην αθλητική δραστηριότητα εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από την θετική του στάση προς το πρόβλημα του.
Παράλληλα, η κοινωνική άλλα και συναισθηματική υποστήριξη βοηθάει πολύ τους αθλητές τόσο στην αυτοπεποίθηση τους, όσο και στην μείωση του στρες. Μπορεί να βοηθήσουν επίσης τον αθλητή να ξεφύγει από την απομόνωση και να δεχθεί την απαιτούμενη βοήθεια για να επανέλθει το συντομότερο. Ο προπονητής, οι συναθλητές, η οικογένεια και οι φίλοι του αθλητή είναι οι κύριες πηγές συναισθηματικής και κοινωνικής υποστήριξης.
Ένας αθλητής καλό θα ήταν να σκεφτεί ότι μέσα από ένα τραυματισμό μπορεί να προκύψουν και διάφορα οφέλη τα οποία έχουν να κάνουν με την ανάπτυξη της προσωπικότητας μέσα από δύσκολες καταστάσεις, την εκμάθηση διαχείρισης του στρες, την αύξηση της αυτό-αποτελεσματικότητας αλλά και την αύξηση των εσωτερικών κινήτρων.
Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό πως η τεχνική υποστήριξη από ένα Αθλητικό ψυχολόγο, μπορεί να βοηθήσει τον αθλητή να επανέλθει πιο σύντομα. Τι εννοώ;
Ένας Αθλητικός Ψυχολόγος μπορεί να βοηθήσει καταρχήν τον Αθλητή να δεχθεί την απαιτούμενη βοήθεια από τους ειδικούς (ιατρό, φυσιοθεραπευτή, γυμναστή) για να αποκαταστήσει τον τραυματισμό του, εφόσον αρνείται για διάφορους λόγους να δεχτεί την απαιτούμενη βοήθεια. Πως;
Παρέχει στον αθλητή συναισθηματική υποστήριξη και τον βοηθά ν’ αποδεχτεί το πρόβλημά του. Τον ενημερώνει για την φύση του τραυματισμού σε συνεργασία με το ιατρικό προσωπικό, του εξηγεί τους στόχους της θεραπείας και του δίνει λεπτομέρειες για την διαδικασία αποκατάστασης. Η παρακίνηση διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην αποδοχή βοήθειας.
Ακολούθως, ο αθλητής θα πρέπει να διδαχτεί από τον Αθλητικό Ψυχολόγο κάποιες ψυχολογικές δεξιότητες, οι οποίες θα τον βοηθήσουν να προσαρμοστεί καλύτερα στη διαδικασία της αποκατάστασης και να επανέλθει πιο σύντομα με αυτοπεποίθηση μετά την αποκατάσταση.
Οι βασικότερες από τις τεχνικές αυτές είναι ο καθορισμός στόχων, η νοερή απεικόνιση, ο θετικός αυτό-διάλογος και η συμβουλευτική.
Ένας τραυματισμός μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. Σωστό πρόγραμμα αποκατάστασης νοείται το πρόγραμμα που περιλαμβάνει ιατρική , συναισθηματική-κοινωνική υποστήριξη αλλά και ψυχολογική υποστήριξη για να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα. Τέλος, θα πρέπει να τονιστεί ότι η συστηματική χρήση των ψυχολογικών τεχνικών μπορεί να μειώσει τις πιθανότητες πρόκλησης ενός τραυματισμού.
Γράφει: Θάλεια Παναγή
