Ευφυή Συστήματα Μεταφορών στην Κύπρο. Του Τάσου Μητσόπουλου

Η ψηφιακή τεχνολογία στην υπηρεσία της οδικής ασφάλειας 

Στην προσπάθεια του τόπου μας για έξοδο από την οικονομική κρίση,  πέραν της σταθερής επιδίωξής μας για εξορθολογισμό των δομών και των διαδικασιών του κράτους, προβάλλει ως αδήριτη ανάγκη η εξεύρεση νέων και καινοτόμων πηγών που θα δώσουν ώθηση στην οικονομία μας. Εν μέσω της πρωτοφανούς συγκυρίας από την οποία διέρχεται η πατρίδα μας, η προώθηση των ψηφιακών τεχνολογιών καθίσταται επιτακτική για την ταχύτερη έξοδό μας από την οικονομική κρίση, καθώς η περαιτέρω αξιοποίησή της αναντίλεκτα επιφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη στον τόπο μας. Συμβάλει στη διεύρυνση της οικονομικής βάσης, ενισχύει την επιχειρηματική δραστηριότητα, βελτιώνει την παραγωγικότητα και δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, θέτοντας τις προϋποθέσεις για επανεκκίνηση της οικονομίας.  Η νέα αυτή δυναμική στηρίζει τη βελτίωση της αξιοπιστίας της οικονομίας μας, που με τη σειρά της οδηγεί στην προσέλκυση νέων επενδύσεων. Παράλληλα, η αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών προωθεί την απλοποίηση των διαδικασιώνκαι την αποτελεσματικότερη παροχή υπηρεσιών από τον ιδιωτικό και από το δημόσιο τομέα συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.

Αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα της περαιτέρω προώθησης των ψηφιακών τεχνολογιών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θέσει το Ψηφιακό Θεματολόγιο ανάμεσα στις αναπτυξιακές της προτεραιότητες. Η Στρατηγική «Ευρώπη 2020» που καθορίζει το όραμα για επίτευξη υψηλών επιπέδων απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής και που θα υλοποιηθούν μέσω συγκεκριμένων δράσεων σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, ορίζει το Ψηφιακό Θεματολόγιο για την Ευρώπη (Digital Agenda for Europe) ως μία από τις επτά εμβληματικές πρωτοβουλίες της. Στα πλαίσια αυτά, η Ευρωπαϊκή Ένωση υποστηρίζει ένθερμα την εφαρμογή και χρήση Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών. Με την έκδοση σχετικής Οδηγίας το 2010, υποδεικνύεται η χρήση των Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών ως το καλύτερο μέσο για τη σωστή διαχείριση όχι μόνο του οδικού δικτύου αλλά και άλλων δικτύων μεταφορών σε πραγματικό χρόνο.  

Η εφαρμογή του Ψηφιακού Θεματολογίου, όπως εκφράζεται μέσα από την Εθνική Ψηφιακή Στρατηγική, αποτελεί για το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων βασική προτεραιότητα, με στόχο τον εκσυγχρονισμό και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των παρεχόμενων προς τον πολίτη υπηρεσιών. Η Ψηφιακή Στρατηγική, θέτει ανάμεσα στους στόχους της την εγκατάσταση Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών. Συγκεκριμένα, στοχεύει στην εγκατάσταση συστήματος διαχείρισης στόλων λεωφορείων για την καλύτερη διαχείριση και έλεγχο του συστήματος δημοσίων μεταφορών, την έγκαιρη και έγκυρη πληροφόρηση του κοινού και την  έκδοση και ακύρωση εισιτηρίων. Προνοεί παράλληλα  για την εγκατάσταση συστήματος παρακολούθησης της κυκλοφορίας στο οδικό δίκτυο σε πραγματικό χρόνο για την ανίχνευση συμβάντων και αυξημένης τροχαίας κίνησης. Στόχος της ανάπτυξης των συστημάτων αυτών είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας των μεταφορών, η αύξηση της ασφάλειας και της χωρητικότητας των δικτύων μεταφορών. Αυτό επιτυγχάνεται με την ομαλοποίηση της κυκλοφορίας, την άμεση ανταπόκριση σε συμβάντα και την πληροφόρηση των χρηστών ώστε να προβαίνουν στις σωστές επιλογές στο μέσο που θα χρησιμοποιήσουν ή/και την διαδρομή που θα ακολουθήσουν. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι επιτυχημένες εφαρμογές που έχουν γίνει επέφεραν αύξηση στην χωρητικότητα των οδικών δικτύων μεταφορών μέχρι και 10%, μείωση στο χρόνο ταξιδίου κατά 20% και μείωση στον αριθμό των οδικών συγκρούσεων κατά 15%. Με την επιτυχημένη εισαγωγή συστημάτων διαχείρισης στόλων βελτιστοποιούνται οι δρομολογήσεις, μειώνεται η κατανάλωση καυσίμων και επιτυγχάνεται μια εξοικονόμηση στο κόστος λειτουργίας από 5-10%.

Στα πλαίσια αυτά και με στόχο την αποτελεσματικότερη διαχείριση της τροχαίας κυκλοφορίας, τη βελτιστοποίηση των προσφερόμενων υπηρεσιών και την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας, το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων, αφού προχώρησε στην ολοκλήρωση των απαραίτητων υποδομών για παροχή ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνίας κατά μήκος του αυτοκινητοδρόμου, οι οποίες είναι απαραίτητες για την απρόσκοπτη εγκατάσταση Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών, έχει εγκαταστήσει στο Τμήμα Δημοσίων Έργων το σύστημα τηλεματικής «ΔΙΑΥΛΟΣ».

Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο σύστημα παρακολούθησης του οδικού δικτύου και των χώρων στάθμευσης σε πραγματικό χρόνο με στόχο την  πληροφόρηση τόσο του κοινού, όσο και των αρμόδιων υπηρεσιών, για τυχόν πυκνή κυκλοφορία, οδικές συγκρούσεις, προγραμματισμένες εργασίες στους δρόμους και διαθεσιμότητα χώρων στάθμευσης. Το σύστημα έχει ήδη εγκατασταθεί σε κύριους άξονες της Λευκωσίας και στους αυτοκινητόδρομους, με δυνατότητα επέκτασής τους ώστε να καλύψουν  σε μεταγενέστερο στάδιο και τις υπόλοιπες πόλεις. Η ενημέρωση γίνεται μέσω διαδικτύου, κινητών τηλεφώνων και ανακοινώσεων στο ραδιόφωνο.

Μέσα από την  πρωτοποριακή για τα κυπριακά δεδομένα ιστοσελίδα του συστήματος «ΔΙΑΥΛΟΣ», η οποία έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία και είναι διαθέσιμη προς το κοινό στην ηλεκτρονική διεύθυνση: www.traffic4cyprus.org.cy, ο χρήστης έχει τη δυνατότητα κυκλοφοριακής ενημέρωσης, ενημέρωσης για τους διαθέσιμους χώρους στάθμευσης και το δίκτυο ποδηλάτων, χρήσης διαδραστικού χάρτη,  και σχεδιασμού διαδρομών με τη χρήση όλων των διαθέσιμων μέσων μεταφοράς.

Το έργο εντάσσεται στις προσπάθειες του Κράτους για απορρόφηση ευρωπαϊκών κονδυλίων για την αξιοποίησή τους σε αναπτυξιακά έργα.  Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου, που συγχρηματοδοτείται κατά 80% από την Ε.Ε. και κατά 20% από εθνικούς πόρους, ανέρχεται στα €1.5 εκ.

Το Υπουργείο Συγκοινωνιών και Έργων σε μια προσπάθεια του για περαιτέρω και όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη προώθησης των Ευφυών Συστημάτων Μεταφορών, αναμένεται να προκηρύξει σύντομα διαγωνισμό για την εξασφάλιση συστήματος διαχείρισης στόλου λεωφορείων και πληροφόρησης χρηστών, διαχείρισης έκδοσης και ακύρωσης εισιτηρίων, για κάμερες επιτήρησης φωτεινών σηματοδοτών και ταχύτητας και τη δημιουργία της υπηρεσίας e-call (2015.)

Το Υπουργείο μας, παρά τις δραστικές περικοπές των πιστώσεων, προχωρεί με όραμα στην υλοποίηση σημαντικών δράσεων. Με λιγότερους πόρους προσπαθούμε να κάνουμε περισσότερα και καλύτερα πράγματα, βάζοντας την Κύπρο στην ψηφιακή εποχή.

Γράφει: Τάσος Μητσόπουλος