Η διευθέτηση μεταξύ του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας και της Κυβέρνησης για την εθελούσια αποχώρηση του ήταν η μόνη δυνατή συνετή διέξοδος.
Τονίζω το συνετή, διότι υπήρχαν και πολλές μη συνετές επιλογές. Αφού τις ακολουθήσαμε όλες –«παράνομα» συμβόλαια, «παράνομες» κάμερες και «παράνομοι» φρουροί— καταλήξαμε στην μόνη συνετή που απέμεινε: βελούδινο διαζύγιο. Όταν αρθρογραφούσα τον περασμένο Νοέμβριο για τα προβλήματα του τραπεζικού τομέα προτείνοντας «παύσατε πυρ» στην Κεντρική Τράπεζα, πίστευα στις εισηγήσεις μου. Ακόμη και η περίοδος των τριών μηνών που εισηγήθηκα τηρήθηκε εκ των πραγμάτων.
Τέλος καλό, όλα καλά; Όχι ακριβώς.
Πριν τον διορισμό μου στο Διοικητικό Συμβούλιο της Κεντρικής Τράπεζας είχα αρθρογραφήσει για τα λάθη του Διοικητή αλλά ως μέλος του ΔΣ εργάστηκα για να προωθείται το έργο της Κεντρικής χωρίς συνεχείς αντιπαραθέσεις. Ορισμένοι θεώρησαν οτι διορίστηκα για να διώκω τον Διοικητή και άλλοι οτι ταυτίστηκα μαζί του. Θεωρώ προσβλητικό να νομίζουν κάποιοι οτι πουλιέσαι για 30,000 ευρώ -αλήθεια, είμαστε ένας λαός που πουλιόμαστε; Βρίσκω υποτιμητικό να θεωρούν οτι ταυτίζεσαι με κάποιον --μόνο όσοι στερούνται δικών τους απόψεις ταυτίζονται με άλλους. Έχοντας λοιπόν επιχειρηματολογήσει εναντίον του Διοικητή εκτός Τράπεζας και έχοντας τον στηρίξει καθηκόντως εντός, καταθέτω για την παραίτηση του τα εξής:
- Η συνεχιζόμενη αντιπαράθεση μόνο ζημιά προκαλούσε. Βρέθηκε συναινετική διέξοδος αλλά θα προτιμούσα από όλους περισσότερη ειλικρίνεια: ο Διοικητής δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στα καθήκοντα του και αυτό όφειλαν να του το υποδείξουν χωρίς απειλές για τάχα πλαστογραφίες και κάμερες ασφαλείας. Μέσω της νομικής οδού θα σερνόμασταν για μήνες και χρόνια σε ευρωπαϊκά δικαστήρια, με την Κεντρική Τράπεζα ακυβέρνητη σε μια κρίσιμη περίοδο της κυπριακής οικονομίας.
- Ανταμοιβή για παραίτηση για προσωπικούς λόγους δεν προβλέπεται στο συμβόλαιο, ενώ αλλαγή του συμβολαίου είναι παρέμβαση στην ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας. Γιατί; Διότι με αλλαγές συμβολαίων μπορεί μια Κυβέρνηση να αναγκάσει τον Διοικητή σε παραίτηση μειώνοντας τον μισθό του ή να τον εξαγοράσει με πρόσθετα ποσά. Δυστυχώς τέτοιες πρακτικές δεν είναι ασυνήθεις στην Κύπρο. Να θυμίσω τι λέχθηκε στην Διερευνητική Επιτροπή αναφορικά με τις αποζημιώσεις που ζητούσε ο Χαρίλαος Σταυράκης όταν έφευγε από την Τράπεζα Κύπρου για να αναλάβει το Υπουργείο Οικονομικών: “λέγαμε όχι, όχι, αλλά η πλειοψηφία αποφάσισε να του δώσουμε κάτι, ήταν να πάει να γίνει Υπουργός, τράπεζα είμεθα, είναι πράγματα τα οποία δυστυχώς δεν μπορείς να τα αποφύγεις σε τέτοιες περιπτώσεις οπότε αποφασίσαμε και δώσαμε πρόσθετα ποσά” (Κατάθεση Ε. Ξενοφώντος, 16/7/2013). Δίνει πρόσθετα ποσά η Τράπεζα Κύπρου, δίνει πρόσθετα ποσά η Κυβέρνηση και μετά διερωτόμαστε γιατί πτωχεύσαμε!
- Η καταβολή της ανταμοιβής σε τράπεζα του εξωτερικού εγείρει μείζων θέμα ηθικής τάξης –αν όχι και νομιμότητας. Αυτό αφορά πρωτίστως τον Διοικητή που εποπτεύει τα περιοριστικά μέτρα και δευτερευόντως την Κυβέρνηση. Αναλογιστήκαμε τι μήνυμα εμπιστοσύνης προς το τραπεζικό σύστημα στέλνει αυτή η ενέργεια; Πολύ θλιβερός τρόπος να τελειώσει η θλιβερή θητεία του Κεντρικού Τραπεζίτη.
Η συναινετική διευθέτηση δεν σημαίνει οτι ο Διοικητής δεν έχει ευθύνες. Δεν είμαι σε θέση να κρίνω αν οι ευθύνες ήταν ποινικές ή επαγγελματικές, ή αν τα προβλήματα που προκλήθηκαν επί θητείας του ήταν αποτέλεσμα δόλου, αμέλειας ή ανικανότητας. Ως κοινωνία έχουμε δικαίωμα να γνωρίζουμε πως οδηγήθηκε η χώρα στην οικονομική καταστροφή. Αλλά, εφόσον δεν προχωρά δικαστική δίωξη του Διοικητή, μένουμε ως κοινωνία στα σκοτεινά. Ένας τρόπος απομένει για να μάθουμε τι ακριβώς έγινε: να δοθεί στη δημοσιότητα όλο το μαρτυρικό υλικό και τα τεκμήρια της Διερευνητικής Επιτροπής Πική.
Ουσιαστικά έγγραφα που εξασφαλίστηκαν από την Επιτροπή χαρακτηρίστηκαν ως «εμπιστευτικά» και δεν περιλήφθηκαν στο Πόρισμα. Η 100-σέλιδη Έκθεση μου προς την Επιτροπή –αναρτημένη, εν μέρη, στο zenios.wordpress.com- περιέχει παραρτήματα που αφορούν τον ρόλο της Κεντρικής Τράπεζας. Αυτά χαρακτηρίστηκαν «εμπιστευτικά» και δε δόθηκαν στη δημοσιότητα. Εμπιστευτικό έχει χαρακτηριστεί όλο το υλικό που έχει συλλεχθεί. Τι ακριβώς είχε συλλεχθεί? 1030 σελίδες μαρτυρίας, 114 τεκμήρια με 198 συνοδευτικά έγγραφα έκτασης χιλιάδων σελίδων, βάσεις δεδομένων πέραν των 2 Gbytes. Έχουμε αλληλογραφία και πρακτικά συνεδριών Διοικητικών Συμβουλίων και κυβερνητικών οργάνων, μυστικές συμφωνίες, διαγραφές χρεών, εκθέσεις ελεγκτών, μελέτες διεθνών οίκων για τις οποίες έχουν δαπανηθεί εκατομμύρια (A&M, KPMG, PIMCO, Clayton/Eurorisk). Ελάχιστα από όλα αυτά περιέχονται στο Πόρισμα της Διερευνητικής Επιτροπής.
Θα βρείτε στο διαδίκτυο αρχεία της Διερευνητικής Επιτροπής των ΗΠΑ[1], της Ισλανδίας[2] και της Ιρλανδίας [3]. Το αρχείο της Διερευνητικής Επιτροπής της Κύπρου δεν θα το βρείτε πουθενά. Εκθέσεις για ELA και πωλήσεις υποκαταστημάτων, διαγραφές δανείων πολιτικών προσώπων, μυστικές συμφωνίες διευθυνόντων συμβούλων με μεγαλομετόχους, πληροφορίες για συνδεδεμένα πρόσωπα και συγκρούσεις συμφερόντων....! Αποδεχόμαστε να μείνουν όλα αυτά σε κυβερνητικά αρχεία σφραγισμένα «εμπιστευτικό»;
Ζητώ λοιπόν,
Από το Υπουργικό Συμβούλιο,
από την Κυπριακή Βουλή,
από τον Γενικό Εισαγγελέα,
όπως δώσουν στη δημοσιότητα όλο το μαρτυρικό υλικό και τα τεκμήρια της Διερευνητικής Επιτροπής. Έχουν την δύναμη να το πράξουν. Το οφείλουν στους κουρεμένους καταθέτες, στους άνεργους νέους, στους εξαπατημένους κατόχους αξιογράφων, στους απογοητευμένους πολίτες.
Με την παραίτηση Δημητριάδη αγοράσαμε τον μπελά. Ας μην θάψουμε και την ιστορία του.
[2] http://www.rna.is/eldri-nefndir/addragandi-og-orsakir-falls-islensku-bankanna-2008/skyrsla-nefndarinnar/english/
Αναρτήθηκε στο μπλογκ zenios.wordpress.com στις 2 Οκτωβρίου 2013.
Γράφει: Σταύρος Α. Ζένιος