Προεκλογικά έχουν γίνει πολλές αναφορές στις στρεβλώσεις που προκαλεί το μέτρο προσέλκυσης επενδυτών μέσω της παραχώρησης διαβατηρίων, εντούτοις ελάχιστες αναφορές έχουν γίνει στην προσωπική εμπλοκή του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας.
Μετεκλογικά, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Αμέσως μετά το κούρεμα, στις 30.4.2013, ψηφίζεται η Τροποποίηση του άρθρου 111 του Περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμου. Έτσι, δύναται το Υπουργικό Συμβούλιο να χορηγεί ειδικές πολιτογραφήσεις επενδυτών, κατ’ εξαίρεση όλων των κριτηρίων που ίσχυαν από το 2002.
Ως εκ του παραθύρου τούτου, το Υπουργικό Συμβούλιο του Νίκου Αναστασιάδη, στις 24.5.2013 εκδίδει το γνωστό σε όλους μας "Σχέδιο για την Κατ’ Εξαίρεση Πολιτογράφηση Επενδυτών στην Κύπρο". Πρωταρχικός στόχος ήταν η ανάπτυξη, αλλά εκ των πραγμάτων βαρύτητα δόθηκε στην ανακίνηση του κλάδου των κατασκευών και την ενίσχυση των δικηγορικών/λογιστικών υπηρεσιών (Fiduciary Services). Ανάμεσα σε άλλα κριτήρια, περιλαμβάνεται η θέσπιση ειδικών "Επιχειρηματικών Κριτηρίων", όπου ο επενδυτής καλείται να καταβάλει συγκεκριμένο ποσό που αφορά Εταιρικό Φόρο και την αγορά υπηρεσιών (κατονομάζονται συγκεκριμένα σε δικηγορικές, λογιστικές και ελεγκτικές υπηρεσίες) σε συνδυασμό με την εργοδότηση μικρού αριθμού Κυπρίων υπηκόων. Η άσχημη οικονομική κατάσταση της χώρας ήταν ο βασικότερος λόγος για τον οποίο το Σχέδιο αυτό εφαρμόστηκε με την ανοχή όλων μας. Δυστυχώς όμως η κυβέρνηση δεν έμεινε μέχρι εδώ.
Στις 19.3.14 το Υπουργικό Συμβούλιο, θεωρώντας ότι ούτως ή άλλως επωφελούνται τα δικηγορικά και λογιστικά γραφεία μέσα από το μέτρο αυτό, καταργεί τα περίπλοκα "Επιχειρηματικά Κριτήρια", αφήνει ως πρόσχημα το γενικό κριτήριο για επενδύσεις σε εταιρικά σχήματα και δίνει γραμμή πάνω απ’ όλα για επενδύσεις στον κλάδο των κατασκευών. Μέχρι του σημείου αυτού, θυμίζω ότι το ελάχιστο ύψος επένδυσης σε ακίνητα ή συνδυαστικά σε άλλες επενδύσεις ήταν τα 5 εκατομμύρια ευρώ. Ούτε καν η διαμονή στην Κύπρο δεν αποτελεί προϋπόθεση, παρά μόνο η κατοχή μόνιμης κατοικίας αξίας 500χιλ. Εδώ σημειώνω ότι ο επενδυτής έχει την υποχρέωση να διατηρήσει την εν λόγω επένδυση μόνο για 3 χρόνια! Στη συνέχεια αποχωρεί κύριος, υπό τη μορφή καρφίτσας στη νέα φούσκα ακινήτων!
Και συνεχίζουμε... Δεν μας έφτανε ο ζήλος της κυβέρνησης Αναστασιάδη στον κατασκευαστικό κλάδο, η παραχώρηση επιπλέον συντελεστών δόμησης σε παραθαλάσσιες ζώνες, περί τα τέλη του 2015, στρέφει ευθέως την ανάπτυξη προς τη Λεμεσό. Ανοίγει ο δρόμος πλέον για την πολιτική των πύργων, της άναρχης κάθετης ανάπτυξης χωρίς περιβαλλοντικές μελέτες, χωρίς ολοκληρωμένα σχέδια πόλεων, χωρίς κανένα πλάνο συγκοινωνίας.
Στις 13 Σεπτεμβρίου 2016 ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ετοιμάζεται για εκλογές και ρίχνει στο τραπέζι το τελευταίο του χαρτί. Τα κριτήρια του Σχεδίου απλοποιούνται εκ νέου, ενώ το όριο επένδυσης από τα 5 εκατομμύρια κατρακυλά στα 2.
Τα διαβατήρια μπαίνουν κι επίσημα, στα "ράφια των σουπερμάρκετ"...
Εκ του αποτελέσματος, άμεσες επενδύσεις σε διαμερίσματα και σπίτια εκατομμυρίων ήρθαν, άλλα τόσα κατέληξαν σε γραφεία μεγαλοδικηγόρων, αλλά ούτε φυσικά πρόσωπα υψηλής εισοδηματικής στάθμης εγκαταστάθηκαν στη χώρα, ούτε το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό κατάφερε να ξεφύγει από το ταμείο ανεργίας (η ανεργία στους νέους παραμένει άνω του 25%).
Ο λόγος; Η περίεργη εμμονή του Σχεδίου στην απλοποίηση των επενδύσεων σε ακίνητα, χωρίς τον υποχρεωτικό συνδυασμό με άλλες μακρόπνοες επενδύσεις σε ποικίλους κλάδους της οικονομίας, πχ Ναυτιλίας, Υψηλής Τεχνολογίας κλπ.
Σχεδόν καμία σοβαρή επένδυση με μακροπρόθεσμο πλάνο δεν έχει πραγματοποιηθεί, ελάχιστες ποιοτικές και υψηλά αμειβόμενες θέσεις άνοιξαν για νέους επιστήμονες, ενώ η κυπριακή οικονομία παραμένει ευάλωτη σε μελλοντικές κρίσεις. Τη μείωση της ανεργίας τροφοδότησε ο Τουρισμός, (κυρίως ελέω άσχετων συνθηκών με το Σχέδιο αυτό) και ο κλάδος των Οικοδομών με προσωρινές θέσεις εργασίας, χαμηλής εξειδίκευσης και αρπαχτές.
Εύλογα κάποιος θα διερωτηθεί, πού είναι το κακό να μειωθεί η ανεργία με την ενίσχυση των οικοδομών και των συναφών υπηρεσιών; Εδώ ακριβώς είναι και η Σύγκρουση Συμφερόντων που αγγίζει τον ίδιο τον Πρόεδρο Αναστασιάδη.
Δεν είναι αλήθεια ότι το Corporate Department του Δικηγορικού γραφείου Αναστασιάδη, ασχολείται με τη προσέλκυση επενδυτών υπό τα κριτήρια του εν λόγω Σχεδίου; Από τα 4,5 δις των εσόδων προσέλκυσης επενδυτών, θα ήταν υπερβολή να υποθέσουμε ότι στο Δικηγορικό γραφείο, που κληρονόμησαν οι δύο θυγατέρες του, έχουν εισρεύσει μερικά εκατομμύρια; Την ίδια ώρα, δεν είναι αλήθεια ότι η εμμονή ενίσχυσης των Κατασκευών και δη στη Λεμεσό, φωτογραφίζει τον άλλο κλάδο με τον οποίο ασχολείται η οικογένεια Αναστασιάδη, μέσω της Κατασκευαστικής εταιρείας που διατηρεί ο γαμπρός του Προέδρου.
Τίθεται λοιπόν ξεκάθαρα ένα τεράστιο ζήτημα Σύγκρουσης Συμφερόντων (Conflict of Interest), από το πλέον πολιτικά εκτεθειμένο πρόσωπο της χώρας, τον ίδιο της τον Πρόεδρο (Politically Exposed Persons). Θα μπορούσε κάποιος βάσιμα να ισχυριστεί ότι ισχύουν στην Κύπρο καταστάσεις που δεν αρμόζουν σε ένα ευρωπαϊκό κράτος, αλλά θυμίζουν αφρικανικού τύπου δικτατορίες, τριτοκοσμικές ασιατικές χώρες ή ακόμα και ανατολικές δημοκρατίες -που συχνά αρέσκονται στον ΔΗΣΥ να τις αναφέρουν ως παράδειγμα προς αποφυγήν!
Κι η μπίζνα συνεχίζεται...
Αν υποθέσουμε ότι το μέτρο αυτό μας απομάκρυνε ήδη από τον κυκεώνα της κρίσης, δεδομένης της νέας φούσκας ακινήτων που βιώνουμε, θα μπορούσε σιγά σιγά να αποσυρθεί. Αντί για κατάργηση όμως, στις 9/1/18 με αρ. Απόφασης 84.086 (ανακοινώθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυβέρνησης στις 2/3/18) το Υπουργικό Συμβούλιο εμπαίζει εκ νέου τη νοημοσύνη μας, θέτοντας όπως λέει πιο αυστηρές προϋποθέσεις… Όχι για την πολιτογράφηση, αλλά άκουσον άκουσον για τις εταιρίες που προσελκύουν επενδυτές. Μην μας χαλάσουν τη δουλειά τίποτα δικηγορικά της «πλάκας»...
Πηγές:
- Υπουργείο Εσωτερικών - Παραχώρηση της κυπριακής υπηκοότητας με κατ’ εξαίρεση πολιτογράφηση σε αλλοδαπούς επιχειρηματίες/ επενδυτές.
- Stockwatch
Γράφει: Πάνος Λοΐζου Παρράς
