Η Κύπρος επί σειρά ετών επιδιώκει να αναπτύξει το ενεργειακό πρόγραμμά της με στόχο την έρευνα και εκμετάλλευση του υποθαλάσσιου πλούτου που υπάρχει στην κυπριακή ΑΟΖ.
Όλες οι κυβερνήσεις έχουν συμβολή στους σχεδιασμούς από την εποχή της Προεδρίας Γλαύκου Κληρίδη πριν 16 χρόνια όταν οριοθετήθηκε η γραμμή της ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Στις ημέρες μας όμως, το καθοριστικό γεγονός είναι ότι αυτοί οι σχεδιασμοί έχουν πάρει συγκεκριμένη μορφή, ώστε να λειτουργήσουν θετικά στο γεωστρατηγικό τοπίο και να καταστήσουν την Κύπρο ένα ευρωπαϊκό ενεργειακό κόμβο στην ανατολική Μεσόγειο.
Ποιοι παράγοντες αντικειμενικά καθορίζουν την εξελικτική αυτή πορεία; Κατά τη διάρκεια της πρώτης και τώρα της δεύτερης προεδρικής θητείας του Ν. Αναστασιάδη, με επιδέξιους χειρισμούς, η Κύπρος πέτυχε να τοποθετήσει τα βασικά κομμάτια ενός πολύπλοκου γεωστρατηγικού παζλ ως εξής:
- Το ενεργειακό πρόγραμμα συνεχίζεται κανονικά παρά τις αφόρητες προκλήσεις της Τουρκίας. Η κυβέρνηση πέτυχε όχι μόνο να αποκρούσει τις απειλές όπως η παρεμπόδιση της ΕΝΙ, αλλά να προσελκύσει την Exxon Mobil και να επιτύχει την 3η επιτυχή γεώτρηση.
- Ο εντοπισμός 3 αξιόλογων κοιτασμάτων κρατά ανοιχτή την προοπτική για τη δημιουργία σταθμού LNG, κάτι που θα κριθεί πολύ σύντομα με τις νέες γεωτρήσεις της Exxon Mobil τους επόμενους μήνες και σίγουρα εντός του 2020.
- Η κυβέρνηση Αναστασιάδη διατηρεί πολύ στενές επαφές με τις τρεις βασικές εταιρίες Exxon Mobil – Total – ENI, ευθυγραμμίζοντας τις μεταξύ τους συνέργειες ώστε με τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων και ποσοτήτων τα πράγματα να μπουν σε τελική ευθεία υλοποίησης
Τα γεγονότα επιβεβαιώνουν τους τολμηρούς! Ο πρόεδρος Αναστασιάδης ανέπτυξε μια δραστήρια εξωτερική πολιτική καθιστώντας την Κύπρο πρωτοπόρα στην οργάνωση των τριμερών συναντήσεων κορυφής με την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Αίγυπτο κυρίως, ενώ ειδική αξία έχει και η επέκταση των συνεργασιών με τον Λίβανο και την Ιορδανία. Η υλοποίηση της εξωτερικής πολιτικής φέρει τη σφραγίδα τόσο του πρώην ΥΠΕΞ Ιωάννη Κασουλίδη όσο και τώρα του Νίκου Χριστοδουλίδη. Γνωρίζω από πρώτο χέρι τον θετικό αντίκτυπο που έχουν οι πρωτοβουλίες αυτές στην ανατολική Μεσόγειο γιατί τις έζησα σε διεθνές περιβάλλον τόσο με τη συμμετοχή μου στις συναντήσεις του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και της Βουλής με το Ευρωκοινοβούλιο, όσο και στην Ασιατική Κοινοβουλευτική Συνέλευση ως Αντιπρόεδρός της και πρόεδρος της επιτροπής οικονομικών και ενέργειας.
Η προσπάθεια της Κύπρου εξελίσσεται μέσα από συμπληγάδες, αλλά είναι επιτυχής. Η οριοθέτηση της ΑΟΖ και η κυριαρχική αρμοδιότητα της Κύπρου έχουν ισχυρή στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση απέναντι στις απειλές και τις προκλήσεις της Τουρκίας. Κάθε απειλή ή παραφροσύνη θα έχει δυναμική απάντηση από τις Βρυξέλλες γιατί εκεί ο πρόεδρος Αναστασιάδης έχει τη στήριξη όλων των Ευρωπαίων και τη συστράτευσή τους απέναντι στην Άγκυρα. Το γνωρίζει ο Ταγίπ Ερντογάν, το γνωρίζει ο καθένας.
Η αναδιάταξη στην ανατολική Μεσόγειο δεν είναι ένα σχέδιο ανταγωνισμού και αντιπαράθεσης. Μόνο η Τουρκία μένει απομονωμένη και η αιτία της απομόνωσής της είναι η άρνησή της να επιλύσει το Κυπριακό και η αδιάλλακτη στάση της στα ζητήματα που σχετίζονται με το φυσικό αέριο. Δεν μπορεί να κοιτάξει τον ορίζοντα ενεργειακής συνεργασίας με ίσους όρους απέναντι στην Κύπρο, θέλει αυτή να καθορίσει τους όρους του παιχνιδιού και όχι να τις καθορίσει το διεθνές δίκαιο της θάλασσας.
Για τον λόγο αυτό, η κυπριακή κυβέρνηση ενισχύει τις συμμαχίες και τα ερείσματά της με την ενεργό ανάμειξη των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών δυνάμεων. Η δική μας οδός είναι η συνεργασία μέσα σε συνθήκες ειρήνης με βάση το διεθνές δίκαιο κατά τρόπο ώστε να υπηρετούνται τα εθνικά μας και τα συλλογικά ευρωπαϊκά συμφέροντα. Η σταθερή μας προσήλωση στον στόχο αυτό θα υποβοηθήσει και την προσπάθεια για την επίλυση του Κυπριακού γιατί η Κύπρος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ΕΕ και της ευρωπαϊκής κυριαρχίας.
Γράφει: Νίκος Τορναρίτης
