Αναμφισβήτητα ζούμε μια πρωτόγνωρη κατάσταση που έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμασταν και δρούσαμε μέχρι τώρα. Η πανδημία του κορωνοϊού έχει προκαλέσει πολλές ανατροπές και την ίδια ώρα έχει αναπροσαρμόσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τη ζωή μας.
Τώρα που σταδιακά βγαίνουμε από τα περιοριστικά μέτρα, οφείλουμε να κάνουμε μια ανασκόπηση της κατάστασης θέτοντας και τις προκλήσεις της επόμενης μέρας. Προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουμε με ατομική ευθύνη και συλλογική ωριμότητα.
Η πρωταρχική πρόκληση είναι σίγουρα η διατήρηση της καλής επιδημιολογικής εικόνας που παρουσιάζει η Κύπρος από την αρχή της κρίσης. Μόλις εμφανίστηκαν τα πρώτα κρούσματα στον τόπο μας, αντιδράσαμε άμεσα και αποφασιστικά. Με αυτοπειθαρχία και στωικότητα, δώσαμε προτεραιότητα στο μείζον – τη δημόσια υγεία – και καταφέραμε όλοι μαζί να σώσουμε ζωές. Αποδείξαμε ότι μπορούμε με τη συμπεριφορά μας να αναδείξουμε την πατρίδα μας ως παράδειγμα προς μίμηση. Η μικρή μας Κύπρος αποτελεί πλέον χώρα αναφοράς για την επιτυχημένη διαχείριση της πανδημίας.
Αυτό πρέπει να συνεχίσει. Στη φάση που βρισκόμαστε σήμερα χρειάζεται μεγαλύτερη αυτοπειθαρχία γιατί πολλά εξαρτώνται από την ατομική ευθύνη του καθενός. Γνωρίζουμε τι πρέπει να προσέξουμε και χρειάζεται να είμαστε σε περισσότερη επιφυλακή για να μην διαλύσουμε όσα με τόσο κόπο πετύχαμε τους τελευταίους δύο και πλέον μήνες. Με τα διάφορα μέτρα προφύλαξης και την απαιτούμενη κοινωνική αποστασιοποίηση προστατεύουμε τόσο την προσωπική όσο και τη δημόσια υγεία.
Η δεύτερη πρόκληση που ήδη αντιμετωπίζουμε είναι η ομαλή επανεκκίνηση της οικονομίας και η ανάκαμψη το συντομότερο δυνατό. Η οικονομία της χώρας πρέπει να προφυλαχθεί γιατί χωρίς οικονομική βιωσιμότητα δεν μπορεί να στηριχθεί ούτε το σύστημα υγείας αλλά ούτε και η κοινωνική συνοχή. Λόγω των προηγούμενων καλών χειρισμών και της εφαρμογής σωστής δημοσιονομικής πολιτικής, υπήρξε η δυνατότητα για έγκαιρη και άμεση κυβερνητική παρέμβαση. Μέχρι σήμερα υλοποιήθηκαν ή βρίσκονται σε τροχιά υλοποίησης πέραν των 60 μέτρων στήριξης με ένα κόστος που ανέρχεται σε 1,2 δις ευρώ περίπου. Το πακέτο στήριξης συγκριτικά με το μέγεθος της οικονομίας μας είναι από τα μεγαλύτερα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προς στήριξη του εργαζομένου, της κυπριακής επιχείρησης, του μικρομεσαίου. Ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο το οποίο παρέχει δίχτυ κοινωνικής προστασίας, δίνοντας εφόδια στις επιχειρήσεις να αντέξουν την κρίση.
Αναγνωρίζουμε ταυτόχρονα ότι χρειαζόμαστε κι άλλα εργαλεία ώστε η κρίση της πανδημίας να μη μετατραπεί σε μακροχρόνια ύφεση. Με υπευθυνότητα και μακριά από λαϊκίστικες προσεγγίσεις, στηρίζουμε ακόμη περισσότερο τους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας με στόχο τη διασφάλιση της αναγκαίας ρευστότητας για γρήγορη και αποτελεσματική επαναδραστηριοποίηση. Σε αυτό το πλαίσιο και αξιοποιώντας πλήρως τα εργαλεία που παρέχει η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, η Κυβέρνηση ενέκρινε νέα δέσμη μέτρων στήριξης της πραγματικής οικονομίας, με δυνατότητα άντλησης ρευστότητας από ευρωπαϊκά ταμεία ύψους 1,7 δις ευρώ προς όφελος των κυπριακών επιχειρήσεων.
Υπήρξε επίσης απόφαση για επιδότηση επιτοκίων για νέα επιχειρηματικά δάνεια σε μη προβληματικές επιχειρήσεις και αυτοτελώς εργαζομένους, αλλά και για νέα δάνεια για σκοπούς ιδιοκατοίκησης. Επιπρόσθετα, θα υλοποιηθεί συγκεκριμένο σχέδιο επιδότησης πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων και αυτοτελώς εργαζομένων, το οποίο θα υπερβαίνει τα 100 εκατομμύρια ευρώ και θα αφορά την κάλυψη ενοικίων και λειτουργικών εξόδων.
Προς ενίσχυση της ανάκαμψης, θα γίνει άμεση προκήρυξη προσφορών για όλα τα αναπτυξιακά έργα που είναι ώριμα, ανεξάρτητα από την προγραμματισμένη περίοδο προκήρυξής τους με βάση τον προϋπολογισμό. Προς ενίσχυση του τουριστικού τομέα και της συνδεσιμότητας της Κύπρου, αποφασίστηκε επιπλέον σχέδιο κινήτρων ύψους 6,3 εκατομμυρίων ευρώ. Προς ενίσχυση του τομέα τουριστικών καταλυμάτων και επιχειρήσεων εστίασης, αποφασίσθηκε η μείωση του συντελεστή ΦΠΑ από 9% σε 5% για την περίοδο από την 1η Ιουλίου 2020 μέχρι την 15η Ιανουαρίου του 2021. Προς στήριξη και ενίσχυση του αγροτικού τομέα, θα διατεθεί ποσό ύψους 22 εκατομμυρίων ευρώ.
Η τρίτη πρόκληση που έχουμε μπροστά μας είναι η μετάβαση στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση. Η πανδημία μάς έδωσε την ευκαιρία να ενισχύσουμε τις ψηφιακές μας δεξιότητες και να επιταχύνουμε τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κράτους και των επιχειρήσεων. Έννοιες όπως είναι η τηλεδιάσκεψη, η τηλεργασία και η τηλεκπαίδευση έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας. Παράλληλα, έχουν γίνει ευρέως γνωστές οι ψηφιακές τεχνολογίες που προάγουν την εξ αποστάσεως επικοινωνία είτε για λόγους εργασίας, είτε για λόγους κοινωνικής επαφής. Αυτή την ψηφιακή δυναμική οφείλουμε να την εκμεταλλευτούμε, έτσι ώστε να δημιουργήσουμε ένα αποδοτικότερο και φιλικότερο προς τον πολίτη κράτος. Ένα κράτος με λιγότερη γραφειοκρατία και περισσότερες δυνατότητες για ουσιαστική αλληλεπίδραση με τους πολίτες του. Στη σημερινή εποχή το ψηφιακό κράτος δεν είναι πολυτέλεια, είναι αναγκαιότητα.
Η μετάβαση στην κανονικότητα δεν θα είναι εύκολη. Θα είναι μια σταδιακή και ελεγχόμενη διαδικασία. Ξέρουμε προς ποια κατεύθυνση να επικεντρωθούμε: προσαρμογή του τουρισμού στις νέες ανάγκες, καινοτομία, μετάβαση στην πράσινη οικονομία με σημαντικές δημόσιες επενδύσεις.
Αυτή όμως την ώρα χρειαζόμαστε όσο ποτέ άλλοτε κοινωνική αλληλεγγύη και κοινωνική ευαισθησία. Αυτή είναι μία ακόμη σημαντική πρόκληση. Ως πολιτεία και κοινωνία οφείλουμε να στραφούμε προς τους συμπολίτες μας που έχουν περισσότερη ανάγκη και να αφουγκραστούμε τα προβλήματά τους, προσπαθώντας να επιλύσουμε άμεσα όσα περισσότερα μπορούμε.
Η απάντησή μας στην πανδημία πρέπει να βασίζεται στην αλληλεγγύη και την ενσυναίσθηση προς τους πιο ευάλωτους. Ας αποτελέσει η αλληλεγγύη το αντίδοτο στην κρίση που βιώνουμε. Μόνο αν βγούμε από τα όρια του «εγώ» και πάμε στο «εμείς» θα ξεπεράσουμε αυτή τη δύσκολη κατάσταση. Μόνο μαζί θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία τις προκλήσεις της επόμενης μέρας.
- Νίκος Τορναρίτης
- Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος ΔΗΣΥ
