Ομιλία του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του Δημοκρατικού Συναγερμού Νίκου Τορναρίτη στη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος με θέμα «Η συμμετοχή των κοινοβουλίων στις δραστηριότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Ποιος ο ρόλος των εθνικών κοινοβουλίων;»
Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Η σημερινή συνάντηση λαμβάνει χώρα σε μία κρίσιμη χρονική συγκυρία για την Ένωση. Λίγους μήνες μετά την διεξαγωγή των Ευρωεκλογών του Μάιου, έχουμε την ευκαιρία, ως εκπρόσωποι των Εθνικών Κοινοβουλίων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ως εκπρόσωποι των πολιτών της Ευρώπης, να μιλήσουμε καθαρά για την επόμενη μέρα της Ένωσης, να μιλήσουμε για ρόλο των Κοινοβουλίων στο Ευρωπαϊκό οικοδόμημα.
Τα σημάδια ήταν ορατά ήδη προ των εκλογών. Η εμπιστοσύνη των πολιτών στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πέσει σε ιστορικά χαμηλά ποσοστά. Το ποσοστό των Ευρωπαίων που δηλώνουν ότι δεν εμπιστεύονται την Ένωση υπερδιπλασιάστηκε από το 2007, δηλαδή από την έναρξη της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008-2009, φθάνοντας το 60%. Ανάλογη ή ακόμα και χειρότερη επίδοση έχουν ορισμένες φορές τα ποσοστά εμπιστοσύνης των κυβερνήσεων και των κοινοβουλίων σε εθνικό επίπεδο. Αντιμετωπίζουμε μια κρίση βαθύτατα πολιτική, δεν είναι μόνο οικονομική και κοινωνική.
Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών χαρακτηρίζεται από την άνοδο των ακραίων κομμάτων τόσο προς τα δεξιά όσο και προς τα αριστερά. Αυτό συνιστά σοβαρή οπισθοδρόμηση για τη δημοκρατία μας γιατί δε σχετίζεται με τον ευρωσκεπτικισμό, αλλά την αντιδραστικότητα και το μακρινό παρελθόν του μίσους που νομίσαμε ότι αφήσαμε πίσω μας. Ταυτόχρονα οι εκλογές αντικατοπτρίζουν και την αυξανόμενη τάση ευρωσκεπτικισμού, την αντίληψη ορισμένων τμημάτων της κοινωνίας ότι είναι καλύτερα να αφήσουμε το κοινό ευρωπαϊκό οικοδόμημα και να επιστρέψουμε στο καβούκι των κρατών.
Κατά την άποψή μου, οι τάσεις αυτές αναδεικνύουν με έμφαση το επιτακτικό αίτημα για επανασύνδεση της ευρωπαϊκής πολιτικής με τις ανάγκες των πολιτών.
Τα διασυνοριακά προβλήματα, τα προβλήματα της ευρωζώνης, η πραγματικότητα της παγκοσμιοποίησης, η διεθνής τρομοκρατία που εκδηλώνει σήμερα το πιο επαίσχυντο πρόσωπο της με τους Τζιχατιστές, όλα αυτά τα γεγονότα «φωνάζουν» για περισσότερη Ευρώπη, όχι λιγότερη και κατακερματισμένη.
Εγώ προέρχομαι από το χώρο των εθνικών κοινοβουλίων. Βλέπω το ρόλο και τη δράση μου, όχι παγιδευμένη στη μικρή μου χώρα ως ενασχόληση ρουτίνας, αλλά ως ευθύνη συμβολής στη μεγάλη μας πατρίδα, που είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση. Θέλω και επιδιώκω μια Ευρώπη που θα αγκαλιάσει όλα τα κράτη μέλη της, προωθώντας λύσεις των μεγάλων προβλημάτων που μας ταλανίζουν και ξεπερνούν τα σύνορα και τα μεγέθη μιας μικρής ή μεγαλύτερης χώρας. Πιστεύω ότι τα εθνικά κοινοβούλια πρέπει να γίνουν σύμμαχοι των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων γιατί μόνο έτσι θα δώσουμε μέλλον για τα κράτη μας και για την Ευρώπη ως σύνολο.
Σήμερα η Ευρώπη δοκιμάζεται γιατί δεν είχε την αναγκαία εντολή από τα κράτη μέλη της να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις του 21ου αιώνα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διπλασιάσει τα μέλη της – ανήκω στη μεγάλη διεύρυνση του 2004 – αλλά δεν έχει εμβαθύνει την ολοκλήρωσή της. Η οικονομική κρίση, μάς αιφνιδίασε και μας έχει κατακερματίσει. Η παρατεταμένη περίοδος ύφεσης και η αναγκαστική λιτότητα που μας συνοδεύει 6 χρόνια τώρα, προκάλεσαν όχι μόνο κόπωση, αγανάκτηση και επιφυλακτικότητα στους πολίτες έναντι της Ευρώπης, αλλά και απογοήτευση.
Ορισμένοι πέφτουν στον πειρασμό να χρεώνουν στην Ευρώπη πολλές από τις εθνικές αδυναμίες μας. Κατά την άποψή μου, χρειαζόμαστε όσο ποτέ μια ισχυρή Ευρώπη, που θα περιορίσει τα αδύναμα σημεία της και θα ενισχύσει τα δυνατά της σημεία. Χρειαζόμαστε μια Ευρώπη που θα ανανεώσει τα μεγάλα επιτεύγματά της, δίνοντάς της αναπτυξιακά εργαλεία και ικανότητα άμεσης αλληλεγγύης.
Για να γίνει αυτό εφικτό, οι πρώτοι που πρέπει να συνδράμουν είναι τα κράτη μέλη, με τις δικές μας κοινές αποφάσεις σε επίπεδο κυβερνήσεων στην ΕΕ και με τις δικές μας δράσεις ως κοινοβούλια σε εθνικό επίπεδο.
Πολλοί λέμε ότι η απάντηση θα πρέπει να είναι εστίαση στην οικονομική ανάκαμψη με επίκεντρο την απασχόληση και την ανάπτυξη αλλά και ισχυρή ηγεσία με ξεκάθαρο ευρωπαϊκό όραμα, στόχους και προγραμματισμό.
Στη γενική αυτή πολιτική θέση, χρειάζεται όμως να μιλήσουμε με πολιτικές πράξεις, όχι με λόγια. Προέρχομαι από μια μικρή χώρα στην ανατολική Μεσόγειο που βρίσκεται μια ανάσα από την κινούμενη άμμο της Μέσης Ανατολής. Υποφέρει για 40 χρόνια από την κατοχή και την παρουσία τουρκικών στρατευμάτων, ενώ ταυτόχρονα δέχεται προκλήσεις από την Τουρκία-υποψήφια για ένταξη χώρα- για τη μικρή χαραμάδα ελπίδας που έφερε η ανακάλυψη υποθαλάσσιων φυσικών πόρων στην αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της. Απευθύνομαι σε σας και λέω με τόλμη: Σας θέλουμε δίπλα μας σε αυτή τη δοκιμασία και ταυτόχρονα δίπλα μας στη μεγάλη προσπάθεια που για 40 χρόνια καταβάλουμε να τερματίσουμε την τουρκική κατοχή και να καταστήσουμε την Κύπρο χώρο ειρήνης σταθερότητας και συνεργασίας, το πιο προκεχωρημένο έδαφος της Ευρώπης στην Μέση Ανατολή.
Νιώθω ότι η μοίρα της δικής μου πατρίδας, για μένα ως ε/ κ αλλά και για τον κάθε Τουρκοκύπριο συμπατριώτη του, είναι η κοινή πορεία μαζί με την Ευρώπη. Αντλώ δύναμη από την Ευρώπη των πατέρων της στη δεκατιά του 50 που έκοψαν το γόρδιο δεσμό με το αιματηρό παρελθόν δύο παγκοσμίων πολέμων.
Σκέφτομαι το μέλλον της νέας γενιάς των ευρωπαίων και αναζητώ το δικό μας συμβόλαιο για να ενισχύουμε την Ευρώπη στον 21ο αιώνα.
Απευθύνομαι στις χώρες που βρίσκονται σε καλύτερη οικονομική θέση και τις καλώ να σκεφτούν με όρους αλληλεγγύης γιατί η πρωτοβουλία για την Ευρώπη της Αλληλεγγύης, την πιο ισχυρή Ευρώπη για την Ανάπτυξη και την Κοινωνική Συνοχή, από αυτούς μπορεί να προέλθει.
Τους καλώ να εγγυηθούν μια νέα πορεία οικονομικής ανάπτυξης και δηλώνω ότι κι εμείς είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε το μερίδιο που μας αναλογεί: την εξυγίαση των οικονομικών μας συστημάτων και τη μεταρρύθμιση της διοίκησής μας. Τονίζω ότι θα αναλάβουμε το τίμημα των αλλαγών για να ευθυγραμμίσουμε τους κανόνες οικονομικής λειτουργίας για το καλό των πολιτών και των οικονομικών μας.
Σας καλώ όλους να αναγνωρίσουμε μαζί την αξία μιας ουσιαστικής οικονομικής και δημοσιονομικής ένωσης στην Ευρωζώνη που θα είναι ικανή να λάβει μέτρα που ενισχύουν τη ζήτηση και την ανάπτυξη.
Ταυτόχρονα αναγνωρίζω ότι οι αποφάσεις αυτές δεν πρέπει να ληφθούν μηχανικά ως απάντηση στην αδήριτη ανάγκη της συγκυρίας.
Πιστεύω ότι πρέπει να συμβάλουμε ώστε να αποκτήσουμε νέους μηχανισμούς δημοκρατικής νομιμοποίησης.
Χρειαζόμαστε μέτρα πολιτικής και ισχυρότερα όργανα με περισσότερη δημοκρατική λογοδοσία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ταυτόχρονα θέλουμε τα εθνικά κοινοβούλια να μπουν μπροστά στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης, κρατώντας τις αρμοδιότητες των αρχών της επικουρικότητας, αλλά συμβάλλοντας στο κοινό ευρωπαϊκό όραμα, μαζί με τους λαούς και τους πολίτες μας. Δεν είμαστε ανταγωνιστές εξουσίας, είμαστε υπηρέτες οραμάτων και ανθρώπων.
Έτσι θα πρέπει να καθοδηγήσουμε τις αποφάσεις μας.
Αν συνεχίσουμε σε κατάσταση σύγχυσης, η Ευρώπη θα παραμείνει αδύναμη, εσωτερικά διασπασμένη και εσωστρεφής.
Αν σπρώξουμε την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση θα κερδίσουμε το στοίχημα του 21ου αιώνα και να δημιουργήσουμε τις συνθήκες για μια βιώσιμη ανάπτυξη σε πιο συνεκτικές κοινωνίες.
Θα ήθελα να ολοκληρώσω την παρέμβαση μου με ένα αισιόδοξο μήνυμα υπογραμμίζοντας πως είναι εφικτή μια καλύτερη Ευρώπη – δημοκρατική, και ανθρώπινη. Αλλά ο στόχος για μια τέτοια Ευρώπη δεν θα επιτευχθεί χωρίς τον κοινό αγώνα των λαών της Ευρώπης, πέρα δηλαδή από τα εθνικά σύνορα και τα στενά πλαίσια του έθνους-κράτους. Με άλλα λόγια, η ελπίδα μας για το μέλλον είναι μια βαθιά και γνήσια οικονομική ένωση βασισμένη σε μια πολιτική ένωση που να αντλεί νομιμότητα από τους πολίτες της και την οργανωμένη ευρωπαϊκή κοινωνία γενικότερα.
Γράφει: Νίκος Τορναρίτης
