Το τελευταίο διάστημα επανήλθαν στο προσκήνιο τα ενεργειακά και προβάλλεται πως η κυβέρνηση πέτυχε σημαντικές ενεργειακές συμφωνίες.
Οι πανηγυρισμοί και η καλλιέργεια υπερβολικών προσδοκιών δεν είναι παραγωγική. Αυτό που χρειάζεται είναι σοβαρότητα και σκληρή δουλειά στο πλαίσιο ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού, τον οποίο δυστυχώς η κυβέρνηση δεν έχει ακόμη καταρτίσει.
Για τον αγωγό East-Med ακούσαμε βαρύγδουπες διακηρύξεις. Ωστόσο αποσιωποιήθηκε πως η εν λόγω πρόταση είχε κατατεθεί το 2012 από την κυβέρνηση Χριστόφια όπως και οι προτάσεις για την ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας (EuroAsia-Interconnector) και την δημιουργία τερματικού αποθήκευσης υγροποίησης (MediterraneanGasStorage). Το σημαντικότερο όμως είναι να υλοποιηθούν άμεσα οι μελέτες για τις προτάσεις αυτές ώστε να έχουμε επιλογές αγορών για προμήθεια φ.α. και να μην είμαστε δέσμιοι σε μια μόνο επιλογή με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Μετά από 4 χρόνια ακούσαμε με έκπληξη πως ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ αναγνωρίζει την σημασία δημιουργίας του τερματικού. Είναι τραγικό το ότι χάσαμε 4 χρόνια για να αναγνωριστεί η αξία του τερματικού. Ήδη από το 2012, επί κυβέρνησης Χριστόφια, είχε γίνει μια προμελέτη από την γαλλική εταιρεία Technic. Έγινε η απαλλοτρίωση της γης και ο σχεδιασμός του χώρου. Η κρατική εταιρεία ΚΡΕΤΥΚ είχε αρχίσει την διαδικασία πρόσληψης οικονομικών και νομικών συμβούλων διεθνούς εμβέλειας για να ξεκινήσει η μελέτη που απαιτείτο, η οποία θα διαρκούσε 3 χρόνια.
Ωστόσο, η κυβέρνηση Αναστασιάδη-ΔΗΣΥ είχε άλλα σχέδια. Διέλυσε την ΚΡΕΤΥΚ, εγκατέλειψε τον διάλογο που είχε αρχίσει με εταιρείες για την δημιουργία του τερματικού και, με το επιχείρημα πως τα κοιτάσματα στην κυπριακή ΑΟΖ δεν ήταν αρκετά και πως το κόστος ήταν απαγορευτικό, ακύρωσε τα πάντα. Δυστυχώς το επιχείρημά τους ήταν διάτρητο. Γιατί η ίδια λογική μπορεί να ισχύσει και για το EAST-MED. Αυτό που τονίζουμε εμείς είναι πως η Κύπρος μπορεί να γίνει ενεργειακός κόμβος με την δημιουργία τερματικού υγροποίησης και την αξιοποίηση των κοιτασμάτων της περιοχής.
Να θυμίσω πως το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (MIT), στη βάση της μελέτης που του αναθέσαμε με συμβόλαιο το 2012, κατέληξε στο αρχικό συμπέρασμα πως ο τερματικός σταθμός υγροποίησης, σε αντίθεση με τους αγωγούς, δημιουργεί νέες προοπτικές με την ευελιξία του στην αγορά. Από τα τέλη του 2013 που παρουσιάστηκε το πρώτο μέρος της μελέτης δεν ακούσαμε εάν και πότε ολοκληρώθηκε, ούτε ποια είναι τα τελικά συμπεράσματα.
Ο τερματικός υγροποίησης φ.α. στο Βασιλικό, θα δημιουργούσε χιλιάδες θέσεις εργασίας, θα μας έδινε την δυνατότητα να εξαγάγουμε το φυσικό μας αέριο στις ευρωπαϊκές και διεθνείς αγορές, ενώ ταυτόχρονα θα δημιουργούσε όλες τις προοπτικές για να μετατραπεί η Κύπρος σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο. Πόσο μάλλον σήμερα που η ΕΕ έχει εξαγγείλει επίσημα στροφή στο υγροποιημένο φυσικό αέριο προωθώντας και στηρίζοντας την δημιουργία τερματικών αποϋγροποίησης, ιδιαίτερα στη Ν. Ευρώπη. Με την εγκατάλειψη του στόχου για δημιουργία του τερματικού ουσιαστικά η κυβέρνηση Αναστασιάδη-ΔΗΣΥ εγκατέλειψε το όραμα να μετατραπεί η Κύπρος σε περιφερειακό ενεργειακό κέντρο.
Όσον αφορά δε τους πανηγυρισμούς για τον γ΄ γύρο αδειοδότησης, τις αναφορές στο εντατικό πρόγραμμα γεωτρήσεων με την εμπλοκή ενεργειακών κολοσσών, καθώς και την αναφορά στα 103 εκατ. ευρώ που μπήκαν στα κρατικά ταμεία, ας θυμηθούμε πως ήδη από τον β΄ γύρο αδειοδότησης είχαμε εντατικό ερευνητικό πρόγραμμα και υπογράψαμε ισχυρά συμβόλαια με εταιρείες κολοσσούς, όπως η ΕΝΙ και η TOTAL, πετυχαίνοντας να εισρεύσουν στα ταμεία 175 εκατ. ευρώ! Ωστόσο η ανοχή που υπέδειξε η κυβέρνηση Αναστασιάδη-ΔΗΣΥ στις καθυστερήσεις και τις αιτιάσεις των εταιρειών οδήγησε στην αναβολή ενός μεγάλου αριθμού γεωτρήσεων. Έπειτα το 2016 ανανέωσαν τα συμβόλαια των εταιρειών χωρίς να έχουν υλοποιήσει τις συμβατικές τους υποχρεώσεις που προέβλεπαν 8 γεωτρήσεις. Ως αποτέλεσμα εδώ και 4 χρονιά δεν είχαμε καμία δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ. Έγιναν μόνο 2 αποτυχημένες γεωτρήσεις στο οικόπεδο 9. Ακόμη και για το επιβεβαιωμένο κοίτασμα «Αφροδίτη» ακούμε συνεχώς μεγαλόστομες διακηρύξεις αλλά ακόμη δεν κατατέθηκε ολοκληρωμένο σχέδιο αξιοποίησής του.
Τι νόημα έχουν λοιπόν οι βαρύγδουπες εξαγγελίες της κυβέρνησης για τον γ’ γύρο και τις 12 γεωτρήσεις. Ποιος μπορεί να εγγυηθεί, με την προχειρότητα που χαρακτηρίζει την κυβερνητική πολιτική, πως οι γεωτρήσεις θα γίνουν;
Δυστυχώς η κυβέρνηση Αναστασιάδη-ΔΗΣΥ ακύρωσε τον ολοκληρωμένο ενεργειακό σχεδιασμό που υπήρχε επί κυβέρνησης Χριστόφια και εδώ και 4 χρόνια συνεχίζει τις ανέξοδες διακηρύξεις χωρίς κανένα αντίκρισμα. Ευελπιστούμε πως τουλάχιστον οι τελευταίες εξαγγελίες δεν θα αποδειχθούν μονάχα προεκλογικά πυροτεχνήματα αλλά θα υπάρξουν ουσιαστικές ενέργειες. Αναμένουμε από την κυβέρνηση να δράσει με αποφασιστικότητα και συνέπεια για την ανάπτυξη και την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού για μετατροπή της Κύπρου σε ενεργειακό κόμβο.
Γράφει: Νεοκλής Συλικιώτης
