Ο Νεοζηλανδός πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών Gerald Van Bohemen μετά την ολοκλήρωση της πρόσφατης ενημέρωσης των μελών του Συμβουλίου σχετικά με τις εξελίξεις στο κυπριακό από τον ειδικό σύμβουλο του ΓΓ των Ηνωμενων Εθνών Έσπεν Μπαρθ Άιντε και την ειδική αντιπρόσωπο του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο Λίζα Μπατενχάιμ προέβηκε σε κάποιες σημαντικές δηλώσεις.
Αναφερθηκε στην αισιοδοξία που εξέφρασαν οι δύο αξιωματούχοι των ΗΕ όσον αφορά «στη διάθεση στο νησί και στις συνομιλίες» και ταυτόχρονα αναγνώρισε ότι «υπάρχουν μπροστά μας σημαντικές προκλήσεις». Πρόσθεσε ότι υπάρχει αναγνώριση ότι οι δύο ηγέτες είναι δεσμευμένοι να αποδώσει η διαδικασία και τόνισε ότι το Συμβούλιο ήταν πολύ ενωμένο επί του θέματος.
Ο κ.Άιντε σε δικές του δηλώσεις τόνισε ότι ενώ σε άλλα θέματα το Σ.Α. δεν έχει ενιαία άποψη για το θέμα της Κύπρου παρουσιάζει ομοφωνία, γεγονός που δίνει ένα τεράστιο πολιτικό κεφάλαιο «για όλους τους Κύπριους οι οποίοι πιστεύουν ότι η ενοποίηση σε μια ομόσπονδιακή ενωμένη Κύπρο είναι πραγματικά επιθυμητή». Εξήγησε επίσης ότι υπήρχε ένα σαφές μήνυμα προς όλες τις άλλες ενδιαφερόμενες χώρες να συμβάλουν θετικά. Αναφέρθηκε επίσης στο γεγονός ότι ο Πρόεδρος Γιούνκερ και ο ίδιος είναι σε πλήρη συμφωνία για τη εμπλοκή της Ε.Ε. στις συνομιλίες. Ξεκαθάρισε ακόμα ότι «δεν έχουμε ούτε επίσημα, ούτε ανεπίσημα χρονοδιαγράμματα». Τέλος επισήμανε ότι οι αποφάσεις θα ληφθούν από τους ηγέτες και στη συνέχεια θα τεθούν προς υποστήριξη σε δημοψήφισμα. «Χωρίς αυτήν την υποστήριξη δεν υπάρχει σχέδιο», κατέληξε.
Η σχέση της Κύπρου με τα Ηνωμένα Εθνή γενικά και το Συμβούλιο Ασφαλείας ειδικά μετρά πολλές δεκαετίες. Σε κάθε κρίσιμη καμπή του κυπριακού τα ψηφίσματα του Σ.Α. των Ηνωμένων Εθνών αποτέλεσαν ασπίδα τόσο για τη Κυπριακή Δημοκρατια όσο και για τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του κυπριακού λαού. Αυτά τα ψηφίσματα επικαλούμαστε για να διεκδικήσουμε τα δίκαιά μας και να τεκμηριώσουμε τα αιτήματά μας. Για οποιονδήποτε γνωρίζει έστω και τα βασικά περί του κυπριακού προβλήματος είναι ξεκάθαρο το πόσο σημαντική είναι η υποστήριξη του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στην προσπάθεια επίλυσής του. Ταυτόχρονα, σε οποιονδήποτε γνωρίσει έστω και τα βασικά περί διεθνών σχέσεων είναι ξεκάθαρο ότι σε ένα κόσμο εμπλεκόμενων και διαπλεκόμενων συμφερόντων είναι εξαιρετικά δύσκολο να παίρνει μια μικρή χώρα αυτό που θέλει την ώρα που θέλει.
Αξιολογώντας με αντικειμενικότητα τις πρόσφατες δηλώσεις του κ. Van Bohemen και του κ.Άιντε μπορούμε να πούμε ότι τα μηνύματα που εκπορεύονται από τον ΟΗΕ καλύπτουν σε εντυπωσιακά ψηλό βαθμό τόσο διαχρονικές όσο και πιο πρόσφατες ανησυχίες του κυπριακού λαού και της ελληνοκυπριακής πλευράς ειδικότερα. Κατ’αρχάς δίνουν ένα τόνο συγκρατημένης αισιοδοξίας αναγνωρίζοντας ότι υπάρχουν ακόμα πολλά βήματα να γίνουν και δυσκολίες να υπερπηδηθούν. Καλούν τρίτες χώρες, υπονοώντας στην προκειμένη περίπτωση η Τουρκία, να συμβάλουν θετικά. Δέχονται μια πιο ενεργό εμπλοκή της Ευρωπαική Ένωσης στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Απορριπτουν τα χρονοδιογράμμα, αλλά ταυτόχρονα διευκολύνουν την εξέλιξη των συνομιλιών σε γοργό ρυθμό. Τέλος αφήνουν πλήρως την ιδιοκτησία των συνομιλιών στους Κυπρίους.
Το «πολιτικό κεφάλαιο» με το οποίο προικίζει τους Κύπριους η υποστήριξη των Ηνωμένων Εθνών στην προσπάθεια επίλυσης του κυπριακού προβλήματος, εναποθέτει σ’αυτούς και σημαντικές ευθύνες. Οι ευθύνες αυτές κατενέμονται –ομολογουμένως όχι ισότιμα- σε τρεις βασικούς μετόχους της ειρηνευτικής προσπάθειας. Η πρωτέυουσα ευθύνη βαραίνει τον εκλελεγμένο Προέδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας ο οποίος στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων λειτουργεί ως εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακης κοινότητας. Συνεχίζει τις συνομιλίες στη βάση που αποδέχτηκαν όλοι οι προηγούμενοι Προέδροι της ΚΔ δηλαδή αυτή της Ομοσπονδίας, με απώτερο σκοπό να καταλήξει σε συμφωνία με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη. Στόχος του να φέρει ενώπιον του λαού το καλύτερο δυνατό, έχοντας ταυτόχρονα υπόψη τη ρήση του σοφού Σόλωνα «Έργμασιν εν μεγάλοις, πάσιν αδείν χαλεπόν».
Παράλληλα με τον Πρόεδρο, ευθύνη για την θετική έκβαση των διαπραγματεύσεων εναποτίθεται και στις πολιτικές δυνάμεις της αντιπολίτευσης. Η επικοδομητική κριτική τους και οι εισηγήσεις τους για σημαντικούς τομείς της προδιαγραφόμενης λύσης είναι εξαιρετικά σημαντικές. Ακριβώς της αντίθετης αξιολόγησης τυγχάνουν οι αντιδράσεις από μέρους τους, που εν είδει πολιτικού θορύβου, ανασκαλίζουν επουσιώση θέματα και απεύθύνονται στο θυμικό του εκλογικού σώματος με σκοπό πρόσκαιρα οφέλη. Τελός, ευθύνη επωμίζονται και ίδιοι οι πολιτες. Ενημερώνονται με ενεργητική και κριτικη διάθεση και προωθούν τις δικές τους απόψεις και ανησυχίες διεκδικώντας με δημοκρατικά μέσα από τους αρμοδιους να τις λάβουν υπόψη. Ανεξαρτήτως των αποψεών τους, η γνώση και η νηφαλιότητα θα αποτελέσουν τους καλύτερους συμβούλους. Αναπόφευκτα θα εκφραστούν διαφορετικές ή και μη συμβατές απόψεις. Η διαφορετικότητα των απόψεων ας εκλήφθεί ως αυτό που πραγματικά θα έπρεπε να είναι: μια κατάφαση του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Γράφει: Μάριος Επαμεινώνδας
