Για την σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Του Κυριάκου Παχουλίδη

What it means to identify with the nation is a site of contestation

«Είμαστε εδώ με μοναδικό λάβαρο τη σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας για να υπερασπιστούμε κάθε τίμια φωνή που διακηρύττει το δικαίωμα για μια ελεύθερη πατρίδα».
(Απόσπασμα από την ανακοίνωση της Επιτροπής Συμπαράστασης στους Κοράι Μπασογρουλματζί και Τσινέλ Σενέμ Σουνέλ).

Από το 1960 μέχρι το 1974 σχεδόν εξαφανισμένη, λοιδορούμενη και απαξιωμένη. Απούσα ακόμη και από τα φέρετρα των δύο από τις πλέον εμβληματικές μορφές της Κυπριακής Ανεξαρτησίας, Μισιαούλη και Καβάζογλου (τα οποία κάλυψαν η ελληνική και η τουρκική σημαία αντίστοιχα).

Μετά το 1974, απρόθυμα και δειλά, στην αρχή, αναρτήθηκε στα κρατικά κτήρια αν και συνέχισε για πολλά χρόνια να τυγχάνει του χλευασμού μεγάλου μέρους της ελληνοπρεπούς ελληνοκυπριακής κοινωνίας “ως το πανί το ξιμαρισμένο με τα σκατά του μωρού”. Για τριάντα και πλέον χρόνια αποτέλεσε σημείο αμφιλεγόμενο, σύμβολο, για τους μεν, του αγώνα κατά του εθνικισμού και για μια ενωμένη Κύπρο, κοινή πατρίδα ΕΚ και ΤΚ και για τους δε, της υποταγής στις επιταγές της Τουρκίας και του ασπόνδυλου νεο-κυπριωτισμού. Στα μέσα της δεκαετίας του ’90 η ανάρτησή της στον ιστό του νεότευκτου τότε Πανεπιστημίου Κύπρου προκάλεσε έντονες αντιπαραθέσεις σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.

Η φράση “δεν παρέλαβα Κράτος για να παραδώσω κοινότητα” του μακαριστού Προέδρου Τάσου Παπαδόπουλου, το 2004 συνοψίζει την εδραίωση ενός κοινότυπου ελληνο-κυπριακού εθνικισμού (banal nationalism - ο όρος χρησιμοποιείται από τον κοινωνικό ψυχολόγο Μ. Billig για να περιγράψει την καθημερινή και κοινότοπη έκφραση του εθνικισμού ως κυρίαρχης και θεμελιώδους ιδεολογίας στο σύγχρονο κόσμο των εθνών κρατών) ο οποίος επιχειρεί να επανοηματοδοτήσει τη σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας για να την μετασχηματίσει σε σύμβολο αντίστασης σε μια λύση του Κυπριακού στο πλαίσιο της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Ωστόσο, για ένα μεγάλο κομμάτι της ΕΚ κοινότητας, η σημαία της ΚΔ παραμένει, μέχρι και σήμερα, σύμβολο αντι-εθνικιστικό που παραπέμπει στην Κύπρο ως κοινή πατρίδα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Η δικαστική δίωξη του ζεύγους των Τουρκοκυπρίων οι οποίοι ανάρτησαν την σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας εντός της παλαιάς πόλης της Αμμοχώστου, επικαιροποιεί την αντιπαράθεση για το συμβολικό περιεχόμενο της σημαίας της ΚΔ. Οι πολιτικές ηγεσίες του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ, της Συμμαχίας των Πολιτών, των Οικολόγων και του ΕΥΡΟΚΟ επιχειρούν να οικειοποιηθούν τον αγώνα των δύο Τουρκοκυπρίων (ο οποίος εκφράζει, κατά το μάλλον ή ήττον, την αντίδρασή/ αντίστασή τους σε ότι οι ίδιοι εκλαμβάνουν ως τουρκοποίηση του βόρειου μέρους του νησιού - «Δεν αναγνωρίζουμε τη σημαία του ψευδοκράτους. Εμείς δεν έχουμε παράπονο από την (λεγόμενη) Αστυνομία, εμείς έχουμε παράπονο με τον εποικισμό») και να τον αναδείξουν σε αγώνα υπέρ της “δικής τους ΚΔ" - και συνεπακόλουθα, με βάση τη δική τους συλλογιστική, κατά της ΔΔΟ. Οι πολιτικές ηγεσίες των κομμάτων αυτών, δηλώνουν έτοιμες να συνεργαστούν με τους ΤΚ, σε μια ελεύθερη πατρίδα, την ίδια στιγμή που αρνούνται να ακούσουν - και πολύ περισσότερο να λάβουν υπόψη - τα όσα οι ίδιοι οι Τουρκοκύπριοι θέλουν και ζητούν. Παρά το γεγονός ότι εντός της ΤΚ κοινότητας, η οποία παραμένει αποξενωμένη από την ΚΔ μετά το 1964, η σημαία της ΚΔ, χρησιμοποιήθηκε από μερικούς, ως έκφραση αντίστασης στη διχοτομική πολιτική Ντεκτάς, ιδιαίτερα στα μεγάλα συλλαλητήρια του 2003, αυτή είναι απόλυτα ταυτισμένη με την “ελληνική διοίκηση της Νότιας Κύπρου”. Για τη μικρή μειοψηφία που ταυτίζεται με την σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας, η σημαία αυτή παραπέμπει σε μια Πολιτεία η οποία εδώ και δεκαετίες έχει, δυστυχώς, πολύ πρόωρα μάλιστα, χαθεί. Σε μια Πολιτεία στα πλαίσια της οποίας οι δύο κοινότητες κλήθηκαν να συνυπάρξουν ειρηνικά και με πνεύμα συνεργασίας στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και της πολιτικής ισότητας. Την Πολιτεία αυτή, οι πολιτικοί - ορισμένων δε, ακόμη και οι βιολογικοί - πρόγονοι των νεοφανών σήμερα, εραστών της σημαίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, περιφρόνησαν, χλεύασαν και τελικά ανεπανόρθωτα ακρωτηρίασαν.

Ειλικρινής συμπαράσταση στους συμπατριώτες μας, Κοράι Μπασογρουλματζί και Τσινέλ Σενέμ Σουνέλ, επιτάσσει προσήλωση στο πρωταρχικό συμβολικό φορτίο της σημαίας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Προσήλωση στην επιδίωξη, του σύντομου τερματισμού της διαίρεσης της Κύπρου, μέσα από την οικοδόμηση μιας κοινής πατρίδας θεμελιωμένης στον αμοιβαίο σεβασμό και την πολιτική ισότητα της Τουρκοκυπριακής και της Ελληνοκυπριακής κοινότητας. Στα πλαίσια που οι πολιτικοϊστορικές εξελίξεις των τελευταίων πενήντα χρόνων έχουν διαμορφώσει, η μόνη και πλέον ασφαλής οδός που διαθέτουμε για να το πετύχουμε αυτό είναι η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Κάθε άλλη επιλογή, οδηγεί, είτε ηθελημένα είτε αθέλητα, στη διαιώνιση της διαίρεσης και, αναπόφευκτα, αργά ή γρήγορα, την οριστική διχοτόμηση της χώρας.

Γράφει: Κυριάκος Παχουλίδης