Φτάσαμε αισίως μια βδομάδα και βάλε από το συντριπτικό ΟΧΙ του ελληνικού λαού.
Παρόλα αυτά ένα ΟΧΙ δεν αρκεί. Όπως ήταν λογικό το ΟΧΙ του ελληνικού λαού δεν είχε κανένα απολύτως αντίκρυσμα στη βελτίωση της καθημερινότητάς του, στην αντιμετώπιση των πολλών κοινωνικοοικονομικών και πολιτικών προβλημάτων της Ελλάδας. Το ΟΧΙ σήμαινε είτε ρήξη είτε Μνημόνιο με σκληρά μέτρα. Το ΝΑΙ σήμαινε μόνο το δεύτερο. Το δημοψήφισμα ήταν ανούσιο και μάλλον διόγκωσε την απελπισία, την απογοήτευση και την αγανάκτηση ενός μεγάλου μέρους του ελληνικού λαού. Έδωσε επίσης το άλλοθι στους πιστωτές να ζητήσουν πιο σκληρά μέτρα αφού η αβεβαιότητα, το κλείσιμο των τραπεζών και η μη ύπαρξη προγράμματος μεγέθυναν την τρύπα στην ελληνική οικονομία.
Όμως...ουδέν κακόν αμιγές καλού. Από τα γεγονότα των τελευταίων πέντε μηνών στην Ελλάδα και κυρίως από τις τελευταίες δύο βδομάδες οι πολίτες μπορούν να αντλήσουν σημαντικά διδάγματα για το μέλλον.
Πρώτον, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η σύγκριση των διαφόρων ΟΧΙ της ιστορίας του ελληνισμού είναι αδόκιμη. Έτσι λοιπόν, το ΟΧΙ του 1940, του 2004, της κυπριακής Βουλής στο πρώτο κούρεμα και του ελληνικού λαού στο πρόσφατο δημοψήφισμα, δεν έχουν καμία απολύτως σχέση μεταξύ τους. Αντίθετα με ότι συνηθίζεται να λέγεται, η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται. Ένα από τα κυριώτερα διδάγματα της ιστορίας είναι πως ένα γεγονός δεν επαναλαμβάνεται ποτέ ίδιο και απαράλλακτο. Άρα ας αφήσουμε τις συγκρίσεις κι ας κρίνουμε την κάθε περίπτωση ξεχωριστά. Ας κατανοήσουμε επίσης ότι το ΝΑΙ και το ΟΧΙ δεν είναι κάτι που το έχει ο κάθε άνθρωπος στο DNAτου και ως εκ τούτου δεν μπορεί να αλλάξει ανεξαρτήτως περίπτωσης.
Δεύτερο, έχει αποδειχθεί ακόμα μια φορά ότι ο λαϊκισμός είναι εξίσου καταστροφικός με την ανικανότητα. Όταν ένα πολιτικός ή οργανισμός επιθυμεί μια επαναστατική ρήξη είτε θα πρέπει να έχει μια εναλλακτική λύση επιβίωσης είτε θα πρέπει να είναι έτοιμος να αποδεχθεί το κόστος στη χειρότερή του μορφή. Να είναι δηλαδή έτοιμος να πεθάνει, είτε πολιτικά είτε ακόμα και βιολογικά. Με απλά λόγια η όποια ριζοσπαστική αλλαγή έχει κόστος αλλά παράλληλα είναι και αβέβαιο αν θα πετύχει αφού μπορεί να είναι πιο καταστροφική. Αν δεν είσαι έτοιμος για όλα αυτά τότε βρίσκεσαι στο δρόμο του λαϊκισμού και συνήθως η κατάληξη ως φυσικό επακόλουθο των λαθών σου και της έλλειψης σχεδίου Β, είναι κάτι χειρότερο από αυτό που απέρριψες.
Τρίτο, στην πολιτική δυστυχώς δεν φτάνει να έχεις δίκαιο. Ούτε μπορεί να σε βοηθήσει ο όποιος συναισθηματισμός, η αξιοπρέπεια, η υπερηφάνεια, τα, κατά τ’ άλλα, ωραία και συγκινητικά σχόλια του καναπέ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή τα μεγάλα λόγια των πολιτικών. Η πολιτική για να καταλήξει σε πετυχημένα αποτελέσματα χρειάζεται ορθολογισμό. Απλή ή σύνθετη λογική. Αυτό μπορεί να σημαίνει πολλές φορές να κάνεις συμβιβασμούς. Η λέξη συμβιβασμός μπορεί να ακούγεται ως κάτι υποτιμητικό ή αρνητικό. Κάποιοι την ταυτίζουν με την υποδούλωση. Στην πραγματικότητα η ζωή ενός ανθρώπου είναι γεμάτη συμβιβασμούς για να επιβιώσει και είναι ο έξυπνος τρόπος αποφυγής των χείριστων αποτελεσμάτων. Το θέμα είναι να διεκδικείς ένα έντιμο συμβιβασμό και ο συμβιβασμός αυτός να σε κρατά στη ζωή και να σου δίνει την προοπτική μέχρις ότου δημιουργηθούν οι συνθήκες έτσι ώστε μέσα από το συμβιβασμό να αρχίσεις να έχεις κέρδη. Έτσι και στην πολιτική. Οι συμβιβασμοί είναι απαραίτητοι όταν η ρήξη σε οδηγεί στην καταστροφή. Υπάρχει βέβαια και η οδός της αυτοθυσίας που σε κατατάσσει στο πάνθεον των ηρώων. Αυτή η οδός αξίζει θαυμασμού και τιμής. Γι’ αυτό άλλωστε τιμούμε τους ήρωές μας. Είμαστε όμως στο 2015. Δεν είμαστε ούτε στο 1821, ούτε στο 1940, ούτε στο 1955. Ο άνθρωπος εξελίχθηκε και επιδιώκει να ζει σ’ ένα κόσμο ειρηνικό και δεν επιθυμεί η λύση των προβλημάτων του να γίνεται με βίαιους τρόπους ή τουλάχιστον επιθυμεί να κάνει ό,τι μπορεί για να μην εξελιχθεί μια κατάσταση σε βίαιες συγκρούσεις.
Φυσικά όλα αυτά τα πιο πάνω διδάγματα έχουν νόημα μόνο αν τα δει κάποιος χωρίς κομματικές ή άλλες παρωπίδες, χωρίς εγωϊσμό, με αίσθημα αυτοκριτικής και κυρίως με ανοικτό μυαλό που κατανοεί πως οι κοινωνίες και οι άνθρωποι αλλάζουν, διότι πολύ απλά όπως είπε και ο Γερμανός ποιητής και φιλόσοφος Βόλφγκανγκ Γκαίτε, «Ο έξυπνος άνθρωπος αλλάζει γνώμη. Ο ηλίθιος ποτέ».
Γράφει: Γιώργος Σταματίου
