«Η χαλαρότητα των ποινών στα οδικά δυστυχήματα ενισχύει την ασυνείδητη συμπεριφορά στο τιμόνι».
Οι νεκροί από τα τροχαία φέτος είναι ήδη περισσότεροι από τον αντίστοιχο αριθμό του 2014 για ολόκληρο το έτος. Αν έτυχε να ακούσατε τον υπεύθυνο τροχαίας τις προηγούμενες μέρες, προσπάθησε να ωραιοποιήσει τα πράγματα αποδίδοντας τον αυξημένο αριθμό τροχαίων και νεκρών σε ατυχίες και την «κακιά στιγμή». Αυτά βέβαια είναι παραμύθια για να λέμε στα παιδάκια πριν κοιμηθούν. Τίποτα δεν πρέπει να αποδίδεται στην τύχη. Περηφανευόμαστε για το άρτιο οδικό μας δίκτυο, για την σωστή συντήρηση και έλεγχο των οχημάτων, αλλά καταφέρνουμε να αυξάνουμε τα θύματά μας.
Χρειάζεται να αλλάξουν πολλά. Κυρίως και πρωτίστως νοοτροπία. Βλέπουμε μικρούς να οδηγούν λες και βρίσκονται σε πίστες φόρμουλας, μεθυσμένους να μην καταλαβαίνουν πόσο επικίνδυνοι είναι στους δρόμους, ανήλικους στο τιμόνι με συνοδηγούς περήφανους πατεράδες. Αδικοχαμένους νέους που βρέθηκαν στο δρόμο ψυχικά άρρωστων ανθρώπων και υπό την επίρροια ναρκωτικών. Δρόμοι που έγιναν πρόχειρα να μετατρέπονται σε τάφους κατ΄ επανάληψη.
Η χαλαρότητα των ποινές στα οδικά δυστυχήματα ενισχύει την ασυνείδητη συμπεριφορά στο τιμόνι. Σήμερα δεν υπάρχει παραδειγματική ποινή για κανένα θανατηφόρο τροχαίο δυστύχημα. Κάθε άλλο. Ακούσαμε πριν ένα χρόνο για ευνοϊκή μεταχείριση ανθρώπων που προκάλεσαν τροχαία. Την έβγαλαν καθαρή με χρηματικό πρόστιμο και στέρηση της άδειας για λίγους μήνες. Με βάση τους νόμους που σήμερα ισχύουν η μεγαλύτερη ποινή για πρόκληση θανατηφόρου είναι τα τέσσερα χρόνια φυλάκισης. Με τα κενά να είναι τόσο μεγάλα που με ένα καλό δικηγόρο σίγουρα την βγάζεις καθαρή. Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να αλλάξει είναι να καθιερωθούν παραδειγματικές ποινές. Είναι ένα σημαντικό βήμα για να απομακρυνθούν από το τιμόνι όσοι κατ΄ επανάληψη προκαλούν με την οδήγησή τους αλλά κανείς δεν τους στερεί διά παντός την άδεια, και συνεχίζουν να κρατούν στα χέρια τους χειροβομβίδα αντί μεταφορικού.
Η παιδεία και η πρόληψη των τροχαίων είναι ένα άλλο μεγάλο στοίχημα.
Η ευκολία με την οποία αποκτήσαμε όλοι άδεια οδήγησης, η άγνοια με την οποία οδηγήσαμε όλοι στα πρώτα χρόνια, η έλλειψη συναίσθησης για το μέγεθος που μπορεί να προκαλέσει ένα τροχαίο είναι στοιχεία που ενισχύουν τον κίνδυνο. Ελάχιστοι είναι οι οδηγοί που δεν ξεπέρασαν ποτέ το όριο ταχύτητας, ακόμα πιο λίγοι όσοι δεν προκάλεσαν τροχαίο, έστω και με μικρές υλικές ζημιές λόγω απροσεξίας ή λόγω χρήσης του κινητού. Όλοι μας σοκαριζόμαστε για λίγο όταν γίνουμε μάρτυρες τροχαίου, ή όταν τρακάρουμε. Σοκ όμως που εύκολα το ξεπερνούμε. Η προσέγγιση της Αυστραλίας, με τις διαφημίσεις τους να μην σε αφήνουν να κοιμηθείς το βράδυ, δείχνοντας διαμελισμένα σώματα είναι ο καλύτερος τρόπος, κατά τη γνώμη μου, για να βελτιώσεις την συμπεριφορά των οδηγών.
Εδώ και επτά χρόνια, που ξηλώθηκαν οι κάμερες ταχύτητας, παίζουμε κρυφτούλι. Συνεχώς ακούμε για νομοθεσίες περί προσωπικών δεδομένων ή για προσφορές που έπεσαν και οι δρόμοι παραμένουν γυμνοί από έλεγχο. Άλλο παράδειγμα συνεχούς αναποτελεσματικότητας είναι και αυτό της Γρίβα Διγενή στη Λευκωσία. Προσωπικά θυμάμαι να γίνονται κόντρες εκεί τα τελευταία είκοσι χρόνια. Μάλλον γίνονταν και πριν. Κανείς όμως δεν κατάφερε να τις σταματήσει. Στον ίδιο δρόμο, και μετά την διαπλάτυνση στην διασταύρωση με την λεωφόρο Αρχαγγέλου, παρά το λύκειο Κύκκου, ζούμε ένα άλλον παραλογισμό. Ένα δυσνόητος διαχωρισμός των οχημάτων, προκαλεί καθημερινά τροχαία. Αλλά κανείς δεν παίρνει πρωτοβουλία για να βελτιώσει την διασταύρωση. Μέχρι να έχουμε το πρώτο θανατηφόρο.
Η αντιμετώπιση των τροχαίων δυστυχημάτων δεν μπορεί να συνεχίσει να είναι η σημερινή. Σήμερα, αν δεν προκαλέσεις θανατηφόρο δεν πας δικαστήριο. Την βγάζεις καθαρή με γελοίο εξώδικο. Η νοοτροπία αυτή αντανακλά και τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τα σοβαρά θέματα στην Κύπρο. Ας ξεκινήσουμε από αυτά, που κάποιο τα θεωρούν μικρά και δευτερεύοντα, ενώ δεν είναι, για να καταφέρουμε να αλλάξουμε και τα λεγόμενα σημαντικότερα. Όταν όλοι πάρουμε στα σοβαρά τους ρόλους μας και τις ευθύνες μας, είμαι σίγουρος πως θα πάμε πιο γρήγορα μπροστά ως χώρα.
Γράφει: Δημήτρης Μ. Δημητρίου
Follow me: @dmdemetriou
