«Ας υποθέσουμε πως η πρόταση του ΔΗΚΟ ψηφιστεί σε νόμο. Πείτε μου μετά, ποιος μέχρι σήμερα τυπικός δανειολήπτης, θα ξαναπληρώσει τη δόση του; Κανείς.».
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα είναι ένα από τα κυρίαρχα θέματα της επικαιρότητας. Και δικαίως, μιας και όντως μπορεί να εξελιχθεί σε ωρολογιακή βόμβα, όπως τη χαρακτήρισε ο Νικόλας Παπαδόπουλος. Το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων ξεπερνά τα 27 δισ. και σε ποσοστό είναι λίγο λιγότερα από το 50% του συνόλου των δανείων. Με αυτά τα δεδομένα κανείς δεν μπορεί να πει πως το πρόβλημα είναι τεχνητό ή ότι εσκεμμένα δεν εξυπηρετούνται τα δάνεια. Εξαιρέσεις βέβαια πάντα υπάρχουν.
Η διαδικασία ψήφισης του νόμου για πώληση δανείων θα φέρει ξανά δυστυχώς τα όπλα του εύκολου λαϊκισμού «επ’ ώμου», με τον κίνδυνο να χαθεί η ουσία της συζήτησης στα γνώριμα μονοπάτια της πολιτικής παραδοξότητας. Τον χορό έσυρε την Πέμπτη ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος, ανακοινώνοντας τα τρία μέτρα για τη διαχείριση των ΜΕΔ. Το μεγαλύτερο βάρος στην πρότασή του το έριξε στην πρόνοια, που θα αποτελέσει και προϋπόθεση για την ψήφιση του νόμου από το ΔΗΚΟ, όπως τον πρώτο λόγο στη αγορά ενός ΜΕΔ, στη νέα μειωμένη τιμή, να τον έχει ο πρωτοφειλέτης ή ο εγγυητής πριν πωληθεί σε τρίτους από την τράπεζα.
Ας υποθέσουμε πως η πρόταση του ΔΗΚΟ ψηφιστεί σε νόμο. Πείτε μου μετά, ποιος μέχρι σήμερα τυπικός δανειολήπτης, θα ξαναπληρώσει τη δόση του; Κανείς. Και θα έχουν δίκαιο. Θα αφήσουν το δάνειό του να κυλήσει και να χαρακτηριστεί ως μη εξυπηρετούμενο, και μετά θα έχουν τον πρώτο λόγο στο να το αγοράσουν κοψοχρονιά, με 20 ή και 30% έκπτωση. Θα επιβραβευθούν δηλαδή όσοι μέχρι σήμερα δεν πλήρωναν και θα τιμωρηθούν όλοι όσοι είναι τυπικοί. Αλλά, και πέρα από αυτό, με την κοινή λογική, κάποιος που σήμερα αδυνατεί να πληρώσει τη δόση του, πώς θα βρει τα χρήματα να αγοράσει το δάνειό του; Λογικά, και με δεδομένο τον εξορθολογισμό του τραπεζικού μας συστήματος, κανένα τραπεζικό ίδρυμα δεν θα δανείζει κάποιον που σήμερα έχει κόκκινο δάνειο. Άρα, ή τα είχε τα λεφτά στα μαξιλάρια ή στο εξωτερικό ή απλά θα αδυνατεί να το πράξει.
Οι τράπεζες δεν καίγονται για τα οικιστικά δάνεια. Αυτά έτσι και αλλιώς θα είναι δύσκολο να τα μεταπωλήσουν. Αυτά που θα είναι σε «πρώτη ζήτηση» θα είναι τα επιχειρηματικά ή τα δάνεια που αφορούν εμπορικά και τουριστικά ακίνητα. Και εδώ είναι και η παγίδα της πρότασης του Νικόλα Παπαδόπουλου. Αν η πονηριά πίσω από αυτήν είναι για να πάρουν μισοτιμής –η διεθνής πρακτική λέει πως η πώληση δανείων μπορεί να κινηθεί από 10 μέχρι 90% της αξίας τους– οι μεγάλοι επιχειρηματίες με τα μεγάλα και τα περιζήτητα δάνεια, που μάλλον είναι και αυτοί που θα έχουν σήμερα καταθέσεις και τη δυνατότητα να το κάνουν. Αν δηλαδή θα κάνουμε δώρο σε όσους σήμερα κρατούν στον αναπνευστήρα την τραπεζική υγεία και τα μη εξυπηρετούμενα στα 27 δισ. ευρώ. Αν συμβεί αυτό, θα δημιουργήσουμε ένα πρώτης τάξεως κούρεμα του ιδιωτικού χρέους, μειώνοντας την ίδια ώρα τη δυνατότητα για πώληση σοβαρού και μαζικού πορτοφολιού δανείων στα hedge fund.
Κανείς δεν θέλει να δούμε συμπατριώτες μας να χάνουν την πρώτη τους κατοικία. Και εκεί θα πρέπει να υπάρξει εξαίρεση και σωστή και ουσιαστική αναδιάρθρωση των δανείων τους. Άλλωστε, αν υπάρξει δυνατότητα για πώληση όλων των άλλων μη εξυπηρετούμενων, αυτό είναι εύκολο να γίνει. Τα δάνεια που σήμερα έχουν εγκλωβίσει την ανάπτυξη και που δεν επιτρέπουν την δανειοδότηση, υγιών, σωστών και τυπικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων πρέπει να τα πωλήσουμε χωρίς να επιβραβεύουμε αυτούς που δεν πλήρωναν. Είναι ο μόνος τρόπος να μειώσουν ζημιές οι τράπεζες και να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν όσους οργανισμούς έχουν τη δυνατότητα για να προσθέσουν στην ανάπτυξη της Κύπρου.
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν στο συγκεκριμένο. Και δεν μπορούμε ούτε να τσουβαλιάσουμε όλα τα δάνεια μαζί αλλά ούτε να συνεχίσουμε να εξαγγέλλουμε προτάσεις «μείγμα» εξυπηρέτησης των φίλων μας και εξυπηρέτησης του λαϊκού αισθήματος. Πρέπει να διαλέξουμε.
Γράφει: Δημήτρης Μ. Δημητρίου
Follow me: @dmdemetriou
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα είναι ένα από τα κυρίαρχα θέματα της επικαιρότητας. Και δικαίως, μιας και όντως μπορεί να εξελιχθεί σε ωρολογιακή βόμβα, όπως τη χαρακτήρισε ο Νικόλας Παπαδόπουλος. Το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων ξεπερνά τα 27 δισ. και σε ποσοστό είναι λίγο λιγότερα από το 50% του συνόλου των δανείων. Με αυτά τα δεδομένα κανείς δεν μπορεί να πει πως το πρόβλημα είναι τεχνητό ή ότι εσκεμμένα δεν εξυπηρετούνται τα δάνεια. Εξαιρέσεις βέβαια πάντα υπάρχουν.
Η διαδικασία ψήφισης του νόμου για πώληση δανείων θα φέρει ξανά δυστυχώς τα όπλα του εύκολου λαϊκισμού «επ’ ώμου», με τον κίνδυνο να χαθεί η ουσία της συζήτησης στα γνώριμα μονοπάτια της πολιτικής παραδοξότητας. Τον χορό έσυρε την Πέμπτη ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος, ανακοινώνοντας τα τρία μέτρα για τη διαχείριση των ΜΕΔ. Το μεγαλύτερο βάρος στην πρότασή του το έριξε στην πρόνοια, που θα αποτελέσει και προϋπόθεση για την ψήφιση του νόμου από το ΔΗΚΟ, όπως τον πρώτο λόγο στη αγορά ενός ΜΕΔ, στη νέα μειωμένη τιμή, να τον έχει ο πρωτοφειλέτης ή ο εγγυητής πριν πωληθεί σε τρίτους από την τράπεζα.
Ας υποθέσουμε πως η πρόταση το ΔΗΚΟ ψηφιστεί σε νόμο. Πείτε μου μετά, ποιος μέχρι σήμερα τυπικός δανειολήπτης, θα ξαναπληρώσει τη δόση του; Κανείς. Και θα έχουν δίκαιο. Θα αφήσουν το δάνειό του να κυλήσει και να χαρακτηριστεί ως μη εξυπηρετούμενο, και μετά θα έχουν τον πρώτο λόγο στο να το αγοράσουν κοψοχρονιά, με 20 ή και 30% έκπτωση. Θα επιβραβευθούν δηλαδή όσοι μέχρι σήμερα δεν πλήρωναν και θα τιμωρηθούν όλοι όσοι είναι τυπικοί. Αλλά, και πέρα από αυτό, με την κοινή λογική, κάποιος που σήμερα αδυνατεί να πληρώσει τη δόση του, πώς θα βρει τα χρήματα να αγοράσει το δάνειό του; Λογικά, και με δεδομένο τον εξορθολογισμό του τραπεζικού μας συστήματος, κανένα τραπεζικό ίδρυμα δεν θα δανείζει κάποιον που σήμερα έχει κόκκινο δάνειο. Άρα, ή τα είχε τα λεφτά στα μαξιλάρια ή στο εξωτερικό ή απλά θα αδυνατεί να το πράξει.
Οι τράπεζες δεν καίγονται για τα οικιστικά δάνεια. Αυτά έτσι και αλλιώς θα είναι δύσκολο να τα μεταπωλήσουν. Αυτά που θα είναι σε «πρώτη ζήτηση» θα είναι τα επιχειρηματικά ή τα δάνεια που αφορούν εμπορικά και τουριστικά ακίνητα. Και εδώ είναι και η παγίδα της πρότασης του Νικόλα Παπαδόπουλου. Αν η πονηριά πίσω από αυτήν είναι για να πάρουν μισοτιμής –η διεθνής πρακτική λέει πως η πώληση δανείων μπορεί να κινηθεί από 10 μέχρι 90% της αξίας τους– οι μεγάλοι επιχειρηματίες με τα μεγάλα και τα περιζήτητα δάνεια, που μάλλον είναι και αυτοί που θα έχουν σήμερα καταθέσεις και τη δυνατότητα να το κάνουν. Αν δηλαδή θα κάνουμε δώρο σε όσους σήμερα κρατούν στον αναπνευστήρα την τραπεζική υγεία και τα μη εξυπηρετούμενα στα 27 δισ. ευρώ. Αν συμβεί αυτό, θα δημιουργήσουμε ένα πρώτης τάξεως κούρεμα του ιδιωτικού χρέους, μειώνοντας την ίδια ώρα τη δυνατότητα για πώληση σοβαρού και μαζικού πορτοφολιού δανείων στα hedge fund.
Κανείς δεν θέλει να δούμε συμπατριώτες μας να χάνουν την πρώτη τους κατοικία. Και εκεί θα πρέπει να υπάρξει εξαίρεση και σωστή και ουσιαστική αναδιάρθρωση των δανείων τους. Άλλωστε, αν υπάρξει δυνατότητα για πώληση όλων των άλλων μη εξυπηρετούμενων, αυτό είναι εύκολο να γίνει. Τα δάνεια που σήμερα έχουν εγκλωβίσει την ανάπτυξη και που δεν επιτρέπουν την δανειοδότηση, υγιών, σωστών και τυπικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων πρέπει να τα πωλήσουμε χωρίς να επιβραβεύουμε αυτούς που δεν πλήρωναν. Είναι ο μόνος τρόπος να μειώσουν ζημιές οι τράπεζες και να μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν όσους οργανισμούς έχουν τη δυνατότητα για να προσθέσουν στην ανάπτυξη της Κύπρου.
