Θεόδωρος Κυριακού: Η Ιερά Σύνοδος εξακολουθεί να κατατρύχεται από το σύνδρομο της εθναρχούσας Εκκλησίας
ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ, ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ ΚΑΙ ΕΤΣΙΘΕΛΙΣΜΟΣ!
Ο θεολόγος Θεόδωρος Κυριακού δεν μασά τα λόγια του. Αψηφώντας τις προειδοποιήσεις της Ιεράς Συνόδου μιλά με τόλμη και παρρησία για τα κακώς κείμενα στην Εκκλησία της Κύπρου. Θεωρεί απαράδεκτη την στάση που τήρησαν οι Συνοδικοί στην υπόθεση Παγκάριου Μερακλή, ενώ επισημαίνει την ατολμία που επέδειξαν απέναντι στον καταδικασθέντα για βιασμό Κιτίου Χρυσόστομο. Ζητά αναθεώρηση της θέσης της Εκκλησίας απέναντι στην ομοφυλοφιλία και τονίζει την ανάγκη αλλαγής του κανόνα που απαγορεύει σε έγγαμους κληρικούς να χειροτονούνται στο βαθμό του επισκόπου.
Συνέντευξη στον συνεργάτη μας Γιώργο Παυλίδη
«Η Ιερά Σύνοδος θα πρέπει να σταματήσει να είναι και να λειτουργεί σαν μια κλειστή ομάδα, ένα εξουσιαστικό θεσμικό όργανο της Εκκλησίας. Πρεπει ν αφουγκραστεί τις ανάγκες του κόσμου, ν αφουγκραστεί τις πραγματικότητες και να τολμήσει ν’ αλλάξει πράγματα. Για παράδειγμα θα μπορούσε ν αναθεωρήσει τη στάση της απέναντι στην ομοφυλοφιλία…»
CY TALKS: Στις αναρτήσεις και στις παρεμβάσεις σας βγάζετε μια απογοήτευση για τις αποφάσεις και την εν γένει εικόνα που εκπέμπει η Ιερά Σύνοδος και ο νέος Αρχιεπίσκοπος ειδικότερα. Γιατί;
- Δυστυχώς η Ιεραρχία της Κύπρου παραμένει προσκολλημένη στις εξουσιαστικές δομές του παρελθόντος. Διακατέχεται ακόμη από το σύνδρομο της εθναρχούσας εκκλησίας. Νομίζει ότι βρίσκεται υπεράνω του νόμου και όπως φάνηκε και στην περίπτωση του τέως Κιτιου, συμπεριφέρεται κατά τρόπο που μειώνει το κύρος και την εικόνα της. Έτρεφα την ελπίδα ότι μετά την εκλογή του νέου Αρχιεπισκόπου θα φυσούσε στους κόλπους της Εκκλησίας ένας αέρας ελευθερίας και δημοκρατίας. Διαψεύστηκα πολύ σύντομα. Στην πράξη ο Γεώργιος κινείται στην ίδια γραμμή με τους δύο τελευταίους προκατόχους του κι όπως εκείνοι, έτσι κι αυτός, αντιλαμβάνεται τον ρόλο του ως καθαρά εξουσιαστικό.
CY TALKS: Ενώ θα έπρεπε;
- Τόσο αυτός, όσο και η Ιερά Σύνοδος, ν’ ασχοληθεί επιτέλους με τον κύριο λόγο ύπαρξης της που είναι η σχέση του Ανθρώπου με τον Θεό και γενικότερα τα πνευματικά ζητήματα…
CY TALKS: Ζητάτε από την Ιερά Σύνοδο περισσότερη δημοκρατία και διαφάνεια. Κάποιος θα μπορούσε να σας πει ότι συγχύζετε την Εκκλησία με την Πολιτεία…
- Ο ρόλος της Εκκλησίας είναι διακριτός και σε καμία περίπτωση δεν πρεπει να ταυτίζεται μ’ αυτόν της Πολιτείας. Ωστόσο, η Ιερά Σύνοδος φαίνεται να συγχύζει τους δύο θεσμούς. Πάρτε για παράδειγμα τις διακηρύξεις του Αρχιεπισκόπου για το Κυπριακό: Είναι ξεκάθαρη η προσπάθεια εμπλοκής της ιεραρχίας σε ένα ζήτημα, ο χειρισμός του οποίου δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες της. Τι θα πει «αυτή είναι η θέση της Εκκλησίας»; Εκκλησία δεν είναι μόνο οι ιεράρχες, αλλά το σύνολο των πιστών, ο λαός που μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες εκλέγει την πολιτική ηγεσία, η οποία έχει την αρμοδιότητα και την ευθύνη χειρισμού των εθνικών θεμάτων. Ένα είναι να λέμε «η θέση της Ιεράς Συνόδου» κι άλλο «η θέση της Εκκλησίας». Είναι δύο εντελώς διαφορετικές έννοιες. Αν η Ιερά Σύνοδος αποφασίσει ν’ ασχοληθεί πρωτίστως με τα πνευματικά ζητήματα, τότε το κύρος, αλλά και η βαρύτητα του λόγου της επί διαφόρων θεμάτων, θ’ αναβαθμιστεί.
CY TALKS: Επί της ουσίας, χωρεί περισσότερη δημοκρατία και διαφάνεια στα της Εκκλησίας;
- Αλίμονο! Το έλλειμμα δημοκρατίας που υπάρχει φαίνεται και από τη διαδικασία εκλογής του Αρχιεπισκόπου, όπου η διάσταση μεταξύ της θέλησης του λαού και των αποφάσεων της Ιεράς Συνόδου είναι εξόφθαλμη. Διεύρυνση της δημοκρατίας σημαίνει η λαϊκή ψήφος όχι απλώς να λαμβάνεται υπόψη από την Σύνοδο, αλλά να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην εκλογή των Ιεραρχών.
Μνημείο ετσιθελισμού και αλαζονείας
CY TALKS: Το τελευταίο διάστημα είχαμε δύο αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου που συζητήθηκαν αρκετά. Η μια αφορούσε τον πρωτοδίκως καταδικασθέντα για βιασμό Κιτίου Χρυσόστομο και η δεύτερη τον Παγκράτιο Μερακλή. Τα σχόλια σας…
- Η απόφαση της 13ης Ιουνίου αποτελεί μνημείο ετσιθελισμού και αλαζονείας. Και εξηγώ γιατί:
Σε ό,τι αφορά τον Κιτίου η απόφαση έπρεπε να ήταν η καθαίρεση. Υπάρχει μια καταδίκη από το δικαστήριο και αυτή για μένα ήταν ικανοποιητικός λόγος για να προχωρήσει η Σύνοδος στο μέτρο αυτό. Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο τέως Κιτίου είναι ένας από αυτούς και ότι ανάμεσα τους υπάρχει μια…παράξενη αλληλεγγύη. Πάντως επί της ουσίας της καταγγελίας, προσωπικά γνωρίζω αρκετές κοπέλες που έτυχαν της ίδιας μεταχείρισης από τον εν λόγω άνθρωπο, οι οποίες όμως για διάφορους λόγους δεν προσέφυγαν στη δικαιοσύνη.
CY TALKS: Να υποθέσω ότι η περίπτωση του τέως Κιτίου δεν είναι η μοναδική; Ότι δηλαδή υπάρχουν κι άλλοι που συμπεριφέρθηκαν με τον ίδιο τρόπο;
- Να ‘στε σίγουροι!….
CY TALKS: Για την περίπτωση Παγκράτιου Μερακλή τι έχετε να πείτε;
Η περίπτωση της αποκατάστασης του Παγκράτιου Μερακλή έπρεπε να συνδυαστεί με την όλη συμπεριφορά του τέως Μητροπολίτη Μόρφου, Χρύσανθου. Όλοι στην Ιερά Σύνοδο γνωρίζουν ότι η κατάσταση του Παγκρατίου οφείλεται και συνδέεται με τον Χρύσανθο. Συγκεκριμένα, οι αδυναμίες που η Σύνοδος αποδίδει στον Παγκράτιο και ένεκα αυτών αρνείται την αποκατάσταση του, έχουν άμεση σχέση με τον τέως Μητροπολίτη Μόρφου. Αν μη τι άλλο, οι Συνοδικοί όφειλαν να δουν τις δύο αυτές περιπτώσεις σαν πακέτο. Όμως, στην αντίληψη των Ιεραρχών μας υπάρχουν δύο κατηγορίες ιερωμένων, αυτοί που είναι στα άνω δώματα της Ιεραρχίας και οι υπόλοιποι που κινούνται στα κάτω δώματα. Τους υψηλά ιστάμενους δεν τους αγγίζουν καν ό,τι κι αν κάνουν, ενώ με τους υπόλοιπους είναι ιδιαίτερα αυστηροί. Το ίδιο συνέβη και στην περίπτωση του Παγκράτιου…
CY TALKS: Μιλάτε με γρίφους. Δεν νομίζετε ότι μετά από 30 σχεδόν χρόνια θα πρέπει να λεχθεί όλη η αλήθεια;
- Δεν μπορώ να είμαι πιο αποκαλυπτικός, διότι κάποιοι περιμένουν στη γωνιά για να μου «αρπάξουν το πόδι». Θα πω όμως κάτι που δεν επιδέχεται αμφισβήτησης: Τα μέλη της Ιεράς Συνόδου γνωρίζουν πολύ καλά τον βίο και την πολιτεία του κάθε ενός από αυτούς. Όμως προτιμούν να κρύβουν τα σκάνδαλα και τα προβλήματα κάτω από το χαλί και μόνο όταν υπάρχει δικαστική απόφαση, όπως καλή ώρα έγινε στην περίπτωση του τέως Κιτιου, υποχρεώνονται ν ασχοληθούν μ αυτά.
CY TALKS: Γιατί όμως ο ίδιος ο Παγκρατιος δεν ζήτησε την πλήρη αποκατάσταση του;
- Η αλήθεια είναι ότι ο Παγκράτιος φοβάται και δεν θέλει να υποστεί μια δεύτερη διαπόμπευση…
Η ομοφυλοφιλία δεν είναι αμάρτημα!
CY TALKS: Πώς γίνεται να λέμε ότι ο Θεός όλα εν σοφία εκποίησε και την ίδια στιγμή να καταδικάζουμε την ομοφυλοφιλία, η οποία με βάση την επιστήμη της βιολογίας δεν αποτελεί επιλογή του ατόμου;
- Αυτό πρεπει να το δουν και να το απαντήσουν όλοι εκείνοι που κατηγορούν τους ομοφυλόφιλους. Η θέση «αγαπούμε τους ομοφυλόφιλους, αλλά καταδικάζουμε την ομοφυλοφιλία» είναι υποκριτική και δεν πείθει. Η Εκκλησία πρέπει ν αλλάξει εξ’ ολοκλήρου την ποιμαντική της απέναντι στους ομοφυλόφιλους. Όταν ο Απόστολος Παύλος μιλούσε για «αρσενοκοίτες» ζούσε σε μια άλλη εποχή όπου η ομοφυλοφιλία θεωρείτο επιλογή. Σήμερα, ακόμη και Ευαγγελικές Εκκλησίες των ΗΠΑ που είναι οι πλέον συντηρητικές, παραδέχονται ότι οι έρευνες έδειξαν ότι η ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί επιλογή του ατόμου. Επιμένοντας σε αναχρονιστικές θέσεις, η Εκκλησία επί της ουσίας θέτει θέμα θεοδικίας, ότι δηλαδή φταίει ο Θεός επειδή κάποιοι γεννούνται με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό. Πρόκειται για μια αδιέξοδη πολιτική που πρεπει ν αλλάξει.
CY TALKS: Πιστεύετε όντως ότι η Εκκλησία θα μπορέσει ποτέ να υπερβεί εαυτόν και να «νομιμοποιήσει» την ομοφυλοφιλία, παραδεχόμενη ταυτόχρονα ότι ανάμεσα στους ιερωμένους υπάρχουν άτομα με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό;
- Πολύ δύσκολο. Ακόμη και οι εμπνευσμένοι ιερωμένοι αποφεύγουν ν αγγίξουν το θέμα αυτό. Βέβαια ακούγονται κάποιες μεμονωμένες φωνές, όπως αυτή του Βασίλειου του Θερμού, όμως δεν βλέπω ουσιαστικές παρεμβάσεις για αλλαγή. Η ανάγκη ωστόσο παραμένει. Θα πρεπει επιτέλους να δούμε πως ο Ευαγγελικός λόγος μπορεί να μιλήσει για τα πραγματικά προβλήματα του σύγχρονου ανθρώπου. Δυστυχώς η ορθόδοξη Εκκλησία σε Κύπρο και Ελλάδα έχει επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τις παραεκκλησιαστικές οργανώσεις «Ζωή» και «Σωτήρας», οι οποίες εισήγαγαν στα εκκλησιαστικά πράγματα τον «ευσεβισμό» και άλλαξαν προς το συντηρητικότερο την εκκλησιαστική νοοτροπία και σκέψη…
Ν αλλάξει ο κανόνας της αγαμίας!
CY TALKS: Με ποιο σκεπτικό η μετά Χριστό Εκκλησία υιοθέτησε και επέβαλε τον κανόνα της αγαμίας για τον ανώτερο κλήρο;
- Η αγαμία στον ανώτερο κλήρο επιβλήθηκε τον 6ον αιώνα, επί Ιουστινιανού, επειδή ο Αυτοκράτωρας θεωρούσε ότι ο γάμος εμπόδιζε τους επισκόπους να αφιερώσουν ολόκληρη τη ζωή τους στην υπόθεση της σωτηρίας των πιστών. Στην πράξη όμως η επιλογή αυτή αποδείχθηκε προβληματική. Υπάρχουν πολλοί άξιοι έγγαμοι ιερείς που θα μπορούσαν να ασκήσουν πολύ καλύτερα το ρόλο του επισκόπου από ό,τι οι άγαμοι κληρικοί. Θεωρώ ότι η Εκκλησία πρεπει να επανεξετάσει τον κανόνα αυτό και να δώσει την ευκαιρία σε έγγαμους κληρικούς να χειροτονούνται στο βαθμό του επισκόπου.
CY TALKS: Πόσο εφικτό είναι να δούμε την Εκκλησία να υιοθετεί αυτήν τη ρηξικέλευθη άποψη;
- Για να γίνει αυτό χρειάζονται εμπνευσμένες προσωπικότητες που θα οδηγήσουν την Εκκλησία μπροστά. Μια τέτοια αλλαγή δεν είναι εύκολο να γίνει επειδή οι συντηρητικοί κύκλοι έχουν το πάνω χέρι. Οι «Ταλιμπάν της Εκκλησίας» χρησιμοποιώντας τους κανόνες σαν συνθήματα στοχοποιούν εύκολα την κάθε καινοτόμα ιδέα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Πανορθόδοξη Σύνοδος που έγινε στο Κολυμπάρι το 2016, η οποία δίστασε να προχωρήσει σε αναγκαίες αλλαγές, επειδή οι συμμετάσχοντες φοβήθηκαν τον πόλεμο από πλευράς των συντηρητικών.
Το άκρον άωτο του παραλογισμού
CY TALKS: Παρά την ξεκάθαρη προειδοποίηση της Ιεράς Συνόδου ο Θεόδωρος Κυριακού, ακόμα και μέσα απ’ αυτήν τη συνέντευξη, εξακολουθεί να… σκανδαλίζει τους πιστούς.
- Να θυμίσω ότι ο Αντρέας Πιτσιλίδης αποκαταστάθηκε. Σε βάρος του είχε χρησιμοποιηθεί ένας μεσαιωνικός τρόπος αντίληψης των πραγμάτων και μια μεσαιωνική μέθοδος που φανερώνει σκοταδισμό και τίποτε άλλο, αφορισμός! Ο Πιτσιλίδης αφορίστηκε επειδή οι απόψεις του είχαν απήχηση, ενώ των Συνοδικών όχι. Δεν μπορούσαν να ανεχτούν ότι ένα «κοπελούδι», ένα «θεολογούδιν» μπορούσε να επηρεάσει τους πιστούς, ενώ αυτοί όχι. Ο αφορισμός ήταν ο χείριστος τρόπος επιβολής φίμωσης!
CY TALKS: Άρα από τη στιγμή που υπάρχει το προηγούμενο, γιατί η Ιερά Σύνοδος να μην προχωρήσει και στον αφορισμό του Θεόδωρου Κυριακού;
- Η τέταρτη παράγραφος της απόφασης της Ιεράς Συνόδου, αν και δεν με κατονομάζει, αναφέρεται σ’ εμένα. Είναι μια υβριστική παράγραφος που προσπαθεί να μειώσει τόσο το άτομο μου ως θεολόγο, όσο και τις παρεμβάσεις μου. Χρησιμοποιούν το λεκτικό που χρησιμοποίησαν και στην περίπτωση Πιτσιλίδη. Αν με καλέσουν σε συνοδικό δικαστήριο δεν πρόκειται να πάω επειδή δεν έχω τίποτε για το οποίο πρέπει ν απολογηθώ. Αν όμως θελήσουν να μ ακούσουν, τότε θα πάω και με συγκεκριμένα παραδείγματα θα τους αποδείξω ότι δεν είμαι εγώ αυτός που σκανδαλίζει τους πιστούς, αλλά εκείνοι! Υποκρισία είναι να θεωρείς ότι σκανδαλίζει τον κόσμο αυτός που μιλά και αποκαλύπτει τα σκάνδαλα και όχι αυτός που διαπράττει τα σκάνδαλα! Αυτό είναι το άκρον άωτον του παραλογισμού.
