Την 1η Δεκεμβρίου 2014 η τιμή του πετρελαίου Μπρέντ έφτασε στα χαμηλότερά της επίπεδα από τον Οκτώβριο του 2009, αγγίζοντας, κατά την διάρκεια της ημέρας τα 67.53 δολάρια το βαρέλι, προτού επανακτήσει κάποιο έδαφος και να κλείσει στα 70 δολάρια.
Την ίδια στιγμή, το ρωσικό νόμισμα υπέστη την μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από το 1998, ως αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης μείωσης της τιμής του πετρελαίου, γεγονός που κλιμακώνει τους φόβους για την εύθραυστη παγκόσμια οικονομία, λόγω των αλληλοεξαρτήσεων που υπάρχουν μεταξύ των χωρών.
Η κατά 9% πτώση του ρουβλιού έναντι του δολαρίου (πριν την πιθανολογούμενη παρέμβαση της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας) δεικνύει το μέγεθος του ζητήματος που προκύπτει. Η ρωσική οικονομία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα έσοδα των εξαγωγών πετρελαίου, η τιμή του οποίου είναι συνδεδεμένη με το αμερικανικό δολάριο, γεγονός που επηρεάζεται από τις πτωτικές τιμές του πετρελαίου. Τονίζεται ότι η Ρωσία αποτελεί την δεύτερη μεγαλύτερη εξαγωγική χώρα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η πώληση πετρελαίου και φυσικού αερίου από την Ρωσία αποτελεί το 70% των εξαγωγών της και δίνει τουλάχιστον το μισό από τα έσοδά της.
Η τιμή του πετρελαίου αναμένεται να μειωθεί ακόμη περισσότερο, με την Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας να εξετάζει σενάρια όπου η τιμή θα είναι 60 δολάρια ανά βαρέλι. Ταυτόχρονα, ο Οργανισμός εξαγωγών πετρελαιοπαραγωγών χωρών (OPEC) αποφάσισε την προηγούμενη εβδομάδα όπως μη αποκόψει την παραγωγή πετρελαίου αλλά να την διατηρήσει στα 30 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Το γεγονός αυτό προαναγγέλει μια νέα εποχή, με την αγορά να είναι ουσιαστικά σε κατάσταση πανικού, όπως εκτιμούν διεθνείς αναλυτές, και να προσπαθεί να εξεύρει μια νέα φόρμουλα στην οποία η τιμή του πετρελαίου θα κυμαίνεται μεταξύ 65 και 80 δολαρίων το βαρέλι, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον.
Η πτώση της τιμής του πετρελαίου υποβοηθήθηκε επίσης λόγω της επιβράδυνσης της δραστηριότητας των βιομηχανιών στην Κίνα τον Νοέμβριο, στα όρια μάλιστα που διαχωρίζουν την ανάπτυξη από την συρρίκνωση. Το γεγονός αυτό συντέλεσε επίσης στην μείωση των τιμών του χαλκού που με την σειρά του έπληξε τις μετοχές των εταιρειών εξόρυξης. Παράλληλα, στην ευρωζώνη η ανάπτυξη του μεταποιητικού κλάδου έφτασε σε αδιέξοδο τον Νοέμβριο, καθώς οι νέες παραγγελίες μειώθηκαν δραστικά, με τον ταχύτερο μάλιστα ρυθμό των τελευταίων 19 μηνών.
Η πτώση της τιμής του πετρελαίου οφείλεται, ουσιαστικά, σε τρεις ουσιαστικούς παράγοντες: την χαμηλή ζήτηση, όπως αναλύθηκε πιο πάνω, το ισχυρό αμερικανικό δολάριο και την εντυπωσιακή ανάπτυξη της παραγωγής σχιστολιθικού πετρελαίου στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Είμαστε, πλέον, σε μια νέα εποχή για την ενεργεία, με την τιμή του πετρελαίου να μειώνεται από 115 δολάρια το βαρέλι που ήταν τον περασμένο Ιούνιο, σε 70 δολάρια σήμερα, με την προοπτική ακόμη περισσότερης μείωσης και οι ειδικοί εκτιμούν ότι αυτό μπορεί να επηρεάσει ακόμη και την κοινωνική συνοχή σε κάποιες χώρες.
Γράφει: Αντώνης Στ. Στυλιανού
