Η παρουσίαση της κατάστασης της Ένωσης από τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σημάδεψε την πρώτη συνεδρίαση της Ολομέλειας μετά την καλοκαιρινή διακοπή.
Είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά που λαμβάνει χώρα αυτή η συζήτηση και πρέπει να σημειωθεί πως είναι πολύ χρήσιμη. Έχουν περίπου τρεις ώρες μπροστά τους ο Barroso και τα μέλη του ΕΚ να συζητήσουν σε βάθος τις διαφορετικές ερμηνείες και αναλύσεις τους περί του παρόντος καθώς και τις προσδοκίες τους για το μέλλον. Φέτος, τα μέλη δε δίστασαν να εκφράσουν τη διαφωνία τους με ορισμένες από τις προτάσεις του Barroso καθώς και την απογοήτευσή τους αναφορικά με την έλλειψη προτάσεων της Επιτροπής κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσιμης περιόδου. Βεβαίως, το ζήτημα είναι κατά πόσον τα λαμβάνει αυτά υπόψη η Επιτροπή.
Εκ πρώτης όψεως, η ομιλία του Barroso έθιξε σημαντικά σημεία. Αναγνώρισε πως η σημερινή κρίση εκτός από οικονομική-χρηματοπιστωτική κρίση είναι επίσης κοινωνική κρίση και κρίση εμπιστοσύνης. Έδειξε να καταλαβαίνει την οργή και το άγχος των Ευρωπαίων. Ανέφερε τη διάβρωση της ισότητας μεταξύ των κρατών μελών και τόνισε πως βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα πολιτικό πρόβλημα και ότι δεν υπάρχει πολιτικό πρόβλημα χωρίς πολιτική λύση. Είπε ότι η ΕΕ χρειάζεται καινούργια κατεύθυνση καθώς και νέο τρόπο σκέψης ο οποίος δε βασίζεται σε παλιές ιδέες και επισήμανε πως η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δε θα είναι πια το αποτέλεσμα σιωπηρής συγκατάθεσης των πολιτών.
Ωστόσο, οι προτάσεις του για το μέλλον και η δήθεν καινούργια κατεύθυνση για την ΕΕ όλα παρά καινούργια είναι. Ενώ τόνισε επανειλημμένα το ότι όταν βρίσκεται κανείς σε μια πολιτική ένωση πρέπει να συμπεριφέρεται ανάλογα και δηλαδή να μην κοιτά το μικρό ατομικό του συμφέρον, εισήγηση του είναι η ΕΕ να μετατραπεί σε ομοσπονδία εθνών-κρατών. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν θα άλλαζε και πολλά σε σύγκριση με τη σημερινή κατάσταση εφόσον για ακόμη μια φορά στο επίκεντρο θα βρίσκονται τα κράτη και όχι οι πολίτες. Πρωταρχικός στόχος αυτής της ομοσπονδίας είναι η αειφόρος ανάπτυξη και η ανταγωνιστικότητα. Δηλαδή, πάλι μια από τα ίδια και καμία πολιτική καινοτομία.
Επιπρόσθετα, μολονότι ανέφερε επανειλημμένα τη σημασία και τον κεντρικό ρόλο της δημοκρατίας υπογραμμίζοντας συγκεκριμένα τις έννοιες της δικαιοσύνης και της ισότητας, η Επιτροπή στο σύνολο της έχει αποδείξει μια σαφή τάση προς το Συμβούλιο και τους αρχηγούς κρατών μελών εις βάρος του Κοινοβουλίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ανεξάρτητα από το αν συμφωνούμε με το περιεχόμενο αυτών των εκθέσεων ή όχι, είναι η γρήγορη παρουσίαση νομοθετικής πρότασης της Επιτροπής περί τραπεζικής ένωσης μόνο δύο μήνες μετά από αίτημα των αρχηγών των κρατών μελών σε αντίθεση με την πλήρη έλλειψη δράσης όσον αφορά τα ταμεία απόσβεσης που έχει ήδη ζητήσει τέσσερεις φορές το Κοινοβούλιο στην Επιτροπή. Πώς μπορεί να λειτουργήσει το δημοκρατικό σύστημα της ΕΕ εάν η ίδια η Επιτροπή, θεματοφύλακας των Συνθηκών, δεν δίνει τη δέουσα προσοχή σε έναν από τους δυο συν-νομοθέτες;
Το συμπέρασμα που μπορεί να βγάλει κανείς από αυτή τη συζήτηση είναι ότι η κατάσταση της Ένωσης (τόσο αυτή που επικρατεί εντός των κρατών μελών της όσο και της ίδιας της Ένωσης) χαρακτηρίζεται από ανισότητα, προκατάληψη, φτώχεια καθώς και έλλειψη οράματος.
Γράφει: Κυριάκος Τριανταφυλλίδης
