Τα τελευταία τρία χρόνια η δεξιά στην Κυπριακή Δημοκρατία [στη συνέχεια Κ.Δ.] διεξάγει ένα μακρόσυρτο Blame Game, κατηγορώντας την αριστερά για την οικονομική κρίση στην Κ.Δ
H υιοθετημένη από τα ΜΜΕ μετάφραση της κοφτής και εκφραστικής αγγλικής φράσης Blame Game, που χρησιμοποιείται στο σχολιασμό των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, είναι «Παιχνίδι Επίρριψης Ευθυνών». Η έκφραση Blame The Game λοιπόν μεταφράζεται με την άκομψη και ακατάλληλη για τίτλο πρόταση «Επιρρίψτε Ευθύνες στο Παιχνίδι». (όπου το "Παιχνίδι" είναι ο καπιταλισμός[1] .)
Δυστυχώς ο διάβολος βρίσκεται στις λεπτομέρειες ή, σε αυτή την περίπτωση, θαμμένος κάτω από ένα βουνό bullshit[2] , και έτσι ένα απλό θέμα γέννησε ένα ιδιαίτερα μεγάλο άρθρο. Για να δείτε αν σας ενδιαφέρει αρκετά ώστε να μπείτε στο κόπο να διαβάσετε το υπόλοιπο, ορίστε μια σύντομη…
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Στη πρώτη δημοσκόπηση του ΡΙΚ για τις τελευταίες ευρωεκλογές υπάρχει ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα [3] : μόνο ένας στους πέντε ψηφοφόρουςτου ΑΚΕΛ θεωρεί ως μια από τις αιτίες της οικονομικής κρίσης στη Κ. Δ. την διεθνή οικονομική κρίση και τη κρίση της ευρωζώνης.
Θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο. Θα έπρεπε εννέα στους δέκα Ακελικούς (ή μια παρόμοια αναλογία) να θεωρούσαν, όπως εξάλλου θεωρεί το ΑΚΕΛ και οι περισσότεροι εκτός Κύπρου σχολιαστές, ως την κύρια αιτία την διεθνή οικονομική κρίση και τη κρίση της ευρωζώνης. Αυτό που δείχνει το "ανάποδο" αποτέλεσμα της δημοσκόπησης είναι την επιτυχία του ανελέητου Blame Game της δεξιάς, του «για όλα φταίει η διακυβέρνηση Χριστόφια».
Η διεξαγωγή του BLAME GAME από τη δεξιά δεν ήταν απλά ένα προεκλογικό τέχνασμα. Είναι ένα διαχρονικό πρόγραμμα που έχει απώτερο στόχο την αποενοχοποίηση του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος και των προασπιστών του από τις ευθύνες τους για την οικονομική κρίση παγκόσμια αλλά και τοπικά, όπως και την εξασθένιση της αντίστασης των εργαζομένων στην λιτότητα[4] .
Ποιους περιλαμβάνει ο χαρακτηρισμός «δεξιά»; Προσπαθούν να μας πείσουν ότι δήθεν δεν είναι πια ούτε χρήσιμη ούτε εύκολη η ταξινόμηση των πολιτικών δυνάμεων σε δεξιές και αριστερές, για παράδειγμα με τις προτάσεις για «οριζόντια ψηφοφορία»[5] . Για τις ανάγκες πάντως αυτού του άρθρου ( και όχι μόνο) το κριτήριο σήμερα είναι απλό: δεξιοί είναι όσοι παίζουν αυτό το Blame Game. Αριστεροί είναι όλοι όσοι εναποθέτουμε την ευθύνη στις οικονομικές ελίτ και το καπιταλιστικό παιχνίδι, εμείς που Blame Τhe Game.
Η έκταση του Blame Game φαίνεται από την εμμονή στην «τιμωρία» για την «ικανοποίηση του αισθήματος δικαίου του λαού».[6] Εμφανίστηκαν τελευταία και ύποπτοι εκτός στρατοπέδου της αριστεράς, πχ ο Βγενόπουλος της πρώην Λαϊκής. Σε μερικούς από αυτούς, αξίζει πράγματι η φυλακή, όπως όμως θα άξιζε και σε πολλούς από τους όψιμους δεξιούς κατήγορους τους. Το σημαντικό είναι πως σε κάθε περίπτωση, πίσω από τις δήθεν μαχητικές πόζες με τις οποίες το δεξιό κατεστημένο εμφανίζεται ως ανεξάρτητος τιμωρός, κρύβεται μια συνειδητή προσπάθεια δημιουργίας αποδιοπομπαίων τράγων με όλα τα μέσα, στην οποία εξευτελίζει όχι μόνο τους διάφορους οικονομολόγους του που μας φτυαρίζουν καθημερινά bullshit, αλλά ακόμα και επιφανείς νομικούς και δικαστικούς που εκφέρουν και αυτοί παρόμοιου επιπέδου δημόσιο λόγο.
Για να παραφράσω το γνωμικό, το ΑΚΕΛ είναι το σαμάρι που το δέρνουν για να πονέσει ο γάιδαρος, δηλαδή για να φθείρουν τις πολιτικές και ιδεολογικές αντιστάσεις των εργαζόμενων στην λιτότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι το διάλεξαν ως τον βασικό αποδιοπομπαίο τράγο. Δεν είναι μόνο επειδή το ΑΚΕΛ πήρε την εξουσία ταυτόχρονα με το ξέσπασμα της διεθνούς οικονομικής κρίσης, οπότε η δεξιά μπορεί να χρησιμοποιήσει εναντίον του ένα τελείως ανόητο αλλά σχετικά πειστικό επιχείρημα: εσύ κυβερνούσες όταν ήρθε η καταστροφή, άρα εσύ φταις. Ο βασικός λόγος είναι ότι το ΑΚΕΛ είναι το κόμμα που λέει αυτό που όλοι εκτός από την ντόπια δεξιά τοέχουν τούμπανο: Ότι ένοχοι είναι το κυπριακό τραπεζικό κατεστημένο, η κρίση χρέους της Ευρωζώνης, η κρίση του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος του 2007-2008, και η διεθνής οικονομική κρίση που την ακολούθησε.
Οι δεξιοί πολιτικοί φτάνουν στο σημείο να αυτοκατηγορούνται: «πρέπει όλοι εμείς οι πολιτικοί να αλλάξουμε». Πάλι αναζητούν με αγωνία ενόχους παίκτες – ακόμα και τους εαυτούς τους, μαζί με αόριστες υποσχέσεις να «προσπαθήσουν να αλλάξουν» - ώστε να μείνει στο απυρόβλητο το ίδιο το παιχνίδι, ο καπιταλισμός. Διότι αν θεωρηθούν ένοχοι ο ένας ή ο άλλος τοπικός πολιτικός, θεσμικός ή οικονομικός παίκτης, μπορεί να ελπίζει κανείς ότι θα είναι αρκετό αυτοί να συνετισθούν, να ελεγχτούν, να αντικατασταθούν, να τιμωρηθούν. Όσο όμως γίνεται κατανοητό σε περισσότερα θύματα της λιτότητας πως ο πραγματικός ένοχος είναι το διεθνές παιχνίδι του καπιταλισμού - μια ελάχιστη μειοψηφία να ελέγχει τη παραγωγή με σκοπό το κέρδος, αντί για τον δημοκρατικό οικονομικό σχεδιασμό για ικανοποίηση των ανθρώπινων αναγκών - τόσο αδυνατίζει η ανοχή των εργαζομένων στο να γίνουν θυσία στο βωμό της επιδιόρθωσης και συνέχισης της λειτουργίας ενός συστήματος τόσο αφερέγγυου και χρεωκοπημένου όσο και οι τράπεζες του.
Και τότε αντίο στην ευκολία πιστής εφαρμογής του μνημονίου και των διαρθρωτικών αλλαγών για χάρη της λιτότητας.
ΑΠΟΧΗ
Την βραδιά των ευρωεκλογών ο Αβέρωφ Νεοφύτου πανηγυρίζει στην οθόνη του ΡΙΚ:
«Ο ΔΗΣΥ κατέγραψε το υψηλότερο ποσοστό στις ευρωεκλογές. Αυτό επιβεβαιώνει πως ο ΔΗΣΥ έχει την πιο συγκροτημένη ρεαλιστική και αξιόπιστη πρόταση για να διασφαλίσουμε την ευρωπαϊκή μας πορεία και να βγούμε από την κρίση. ... οι πολίτες εμπιστεύονται τη συνετή και υπεύθυνη πολιτική που λέει σκληρές αλήθειες, για αυτά που πρέπει να γίνουν.»
Μωρέ επιβεβαίωση! Υπολογίζοντας την αποχή, και αφού αφαιρέσουμε την ψήφο των τουρκοκύπριων, μόνο το 17.5%, δηλαδή περίπου ένας στους έξι, έδειξε με την ψήφο του την εμπιστοσύνη στην πολιτική του ΔΗΣΥ και την ανοχή του στις «σκληρές αλήθειες» ότι πρέπει να κατεβάσουν τα βρακιά των εργαζόμενων και να χαϊδέψουν όσο ποτέ άλλοτε τους «επενδυτές» και την «επιχειρηματικότητα». Οι άλλοι πέντε όχι.
Για τον Αβέρωφ όμως αυτό δεν είναι πρόβλημα αφού στην ίδια ανακοίνωση θυμάται την αποχή μόνο για να μας πει από πάνω «εγώ καλά σας τα έλεγα»:
«[η αποχή] επιβεβαιώνει την απώλεια αξιοπιστίας της πολιτικής όπως γινόταν μέχρι σήμερα σε σημαντικό μέρος της κοινωνίας μας. Αυτή τη πραγματικότητα τονίζω συνεχώς παρά τις επικρίσεις που δέχομαι γι’ αυτό.»
Πολλοί πολιτικοί παρακαλούσαν «γενναιόδωρα» προς όλες τις κατευθύνσεις: «ψηφίστε όποιον θέλετε, ψηφίστε τους άλλους, μόνο ψηφίστε». Όμως το ότι πολύς κόσμος δεν πείστηκε πως με τις αστικές εκλογές αποκτά φωνή και συμμετέχει στις αποφάσεις για το μέλλον του είναι ΚΑΛΟ ΠΡΑΓΜΑ. H συμπεριφορά των ΜΜΕ, ιδιαίτερα τα τελευταία τρία χρόνια, κάνει τις εκλογές να μοιάζουν με αγώνα δρόμου στον οποίο άλλοι τρέχουν ξυπόλητοι και άλλοι με τα πιο ακριβά υποδήματα, αλλά στο τέλος ανακοινώνονται με κάθε σοβαρότητα η σειρά και οι χρόνοι τερματισμού ως αντικειμενική απόδειξη του ποιοι είναι καλύτεροι αθλητές. Η εξίσωση της συμμετοχής στις εκλογές με την συλλογική δράση και την συμμετοχή στα κοινά, και της αποχής με την απάθεια[7] είναι ακόμα μια μπούρδα ανάμεσα στις πολλές που σερβίρονται. Η συμμετοχή σε μια απεργία, ακόμα και μικρή και «στενά συντεχνιακή», ή σε μια διαδήλωση ενάντια στη λιτότητα είναι εξίσου, αν όχι περισσότερο, σημαντικοί τρόποι συμμετοχής στα κοινά και στις αποφάσεις που μας αφορούν. Το ότι κάποιοι ψηφοφόροι αποφάσισαν αποχή παρά να ψηφίσουν ξανά τα δεξιά κόμματα τους ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ.
Το ΑΚΕΛ, αντίθετα με τους δεξιούς, δεν μιλούσε γενικά για την ανάγκη συμμετοχής στις εκλογές. Απευθύνονταν συγκεκριμένα στους αριστερούς που φλέρταραν με την αποχή. Και τους καλούσε να μην επιτρέψουν το ΔΗΣΥ να παρουσιάσει το αποτέλεσμα ως επιδοκιμασία της "σωτηρίας της οικονομίας" από το ίδιο, όπως και έκανε ο Αβέρωφ με τις δηλώσεις που είδαμε. Φαίνεται ωστόσο πως δεν ήταν λίγοι οι αριστεροί ψηφοφόροι που δεν πείσθηκαν από την προτροπή του ΑΚΕΛ. Οι ίδιοι αριστεροί δεν ψήφισαν ούτε κάποια άλλη από τις αριστερές επιλογές, δηλαδή τη ΔΡΑΣυ-Eylem ή το τ/κ Σοσιαλιστικό Κόμμα. Αυτό ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ.
Μπορεί η αποχή να διαψεύδει τον Αβέρωφ. Αλλά η αποχή των αριστερών είναι μια ένδειξη για το πόσο επιτυχημένα έπαιξε η άρχουσα οικονομική και πολιτική ελίτ το…
BLAME GAME
Συνηθίσαμε την χρήση του όρου στο Κυπριακό. Όμως το πιο ανελέητο και χοντρόπαιχνίδι επίρριψης ευθυνών (όπως ανέμενε τον Απρίλη του 2013 ο Economist[8] ) παίχτηκε και παίζεται από την δεξιά στην οικονομία. Την επιτυχία των στόχων αυτού του blame game, ακόμα και στους αριστερούς, μετράει η κάρτα της δημοσκόπησης του ΡΙΚ.
all you need is τιμωρία
Το Blame game ξεπερνά τις πρακτικές της πολιτικής εξουδετέρωσης και φτάνει στις απειλές για προσαγωγή στα δικαστήρια του ίδιου του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας[9]. Παρόλο που το μέγεθος της ευθύνης των τραπεζών και τραπεζιτών έχει αρχίσει πια να γίνεται πλατιά κατανοητό, ωστόσο ο πρόσφαταδιορισμένος από τον Αναστασιάδη Γενικός Εισαγγελέας σε συνέντευξη του στο Φιλελεύθερο, συνεχίζει να απειλεί με «άρση της ασυλίας του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας για ενδεχόμενες ευθύνες ... για την κατάρρευση της οικονομίας»[10] Και αυτά ενώ κανείς δεν τολμά αυτό που είναι πια προφανές, να ζητηθεί η παραπομπή στη δικαιοσύνη του Προέδρου Αναστασιάδη. Για παράδειγμα σε σχέση με τις υποψίες για προνομιακή πληροφόρηση για το κούρεμα.
Η «τιμωρία» πλασάρεται ως η αποτελεσματικότερη θεραπεία[11] για τα προβλήματα της κυπριακής κοινωνίας. Ακραίο και γελοίο παράδειγμα η ανακήρυξη της "τιμωρίας" ως την αναγκαία και ικανή συνθήκη για την εξαφάνιση της ναζιστικής απειλής! Όπως είπε σε τηλεοπτική συζήτηση για τους κινδύνους από τις ακροδεξιές οργανώσεις[12] ο Δημήτρης Παπαδάκης της ΕΔΕΚ:
«για να αποκλείσουμε παντελώς τέτοια φαινόμενα θα πρέπει να οδηγηθούν οι κλέφτες αυτής της κατάντιας στην οποία είμαστε σήμερα, όλοι στα δικαστήρια, να τιμωρηθούν, να μη γλυτώσει κανένας, και τότε σας διαβεβαιώ ότι δεν θα υπάρξει ξανά φαινόμενο Χρυσής Αυγής … Όλοι οι κλέφτες να πληρώσουν.»
Για να συμφωνήσει σε αυτά και ο Γιώργος Περδίκης, λέγοντας ότι η ατιμωρησία είναι «το πραγματικό πρόβλημα και το αίτιο της δημιουργίας και της εξάπλωσης» των «ακραίων φασιστικών εθνικιστικών ή και αριστερίστικων [αποτελούν και αυτά, και πούντα, απειλή για τον ριζοσπάστη Περδίκη;!] κινημάτων» και ότι «θα συμφωνήσω και θα επιβραβεύσω τη θέση που λέει ότι δεν υπάρχει αποτελεσματική πολιτική αντιμετώπιση του φιδιού του ναζισμού και του φασισμού αν δεν υπάρξει τιμωρία και δικαιοσύνη».
Γιατί άραγε η αναβίωση του ακροδεξιού εθνικισμού, ρατσισμού και ναζισμού, εμφανίστηκε και αναπτύχθηκε σχεδόν την ίδια περίοδο σε μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες; Υπάρχει και σε αυτές σχεδόν ταυτόχρονη εμφάνιση επιδημίας οικονομικών εγκλημάτων και ατιμωρησίας; Ακόμα και έτσι, γιατί αυτή η επιδημία τώρα και όχι πριν 15 ως 30 χρόνια; Αυτό το κείμενο ασχολείται παρακάτω με παρόμοια ερωτήματα. Πάντως τα επιχειρήματα των δύο βουλευτών είναι bullshit, ιδιαίτερα όταν προέρχονται από τον Παπαδάκη, βουλευτή της ΕΔΕΚ, ενός κόμματος που ο αντιπρόεδρος του Γιώργος Βαρνάβα έχει μεγάλο μέρος της ευθύνης για την διάδοση της ξενοφοβίας, αρκεί να θυμηθούμε την συμμετοχή του, στο πλάι του Κουλία, στην προπαγάνδα των δήθεν υπέρογκων επιδομάτων για τους μετανάστες.
Δεν εφεύρε η ελληνοκυπριακή δεξιά την τιμωρία ως τη λύση για όλα. Η στήλη «Ιός» της ελληνικής Ελευθεροτυπίας περιέγραψε από το 2010 το ίδιο φαινόμενο στην Ελλάδα, και αναγνώρισε τη προσπάθεια εφαρμογής της λιτότητας ως την βασική κινητήρια δύναμη του[13] :
«Όσο πιο σκληρά γίνονται τα μέτρα της κυβέρνησης τόσο πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν εδώ και τώρα τιμωρία των ‘υπευθύνων’ και απαιτούν ‘να κάτσουν στο σκαμνί οι ένοχοι’. Το σύνθημα δόθηκε από τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ο οποίος, εκφράζοντας το κοινό αίσθημα, ζήτησε από τον πρωθυπουργό ‘να παταχθούν όλοι αυτοί που πλούτισαν σε βάρος του ελληνικού λαού’, διότι ‘το αίσθημα της ανομίας είναι διαλυτικό μιας δημοκρατικής κοινωνίας’».
Το ίδιο άρθρο διαπιστώνει ότι η «τιμωρία»:
«που παρουσιάζεται ως πάνδημο αίτημα δεν είναι τίποτα άλλο παρά η συνήθης τακτική του ‘αποδιοπομπαίου τράγου’, η απόδοση δηλαδή σε κάποια μεμονωμένα πρόσωπα από το παρελθόν της ευθύνης για όσα συμβαίνουν σήμερα.»
ένοχος η αριστερά
Στην Κύπρο ωστόσο η μανία τιμωρίας και το Blame Game διαφέρουν κάπως από τα ελληνικά αντίστοιχα. Αντί για «μεμονωμένα πρόσωπα από το παρελθόν» - που υπάρχουν και αυτά - εστιάζει σε έναν μεγάλο πολιτικό χώρο, την αριστερά. Οι απαιτήσεις για επίρριψη ποινικών ευθυνών και τιμωρία επικεντρώθηκαν από το καλοκαίρι του 2011 στον Χριστόφια [14] . Η δεξιά ελίτ για να στηρίξει αυτή τη προπαγανδιστική τακτική χρησιμοποίησε σημαντικές εφεδρείες. Κινητοποίησε, παρά τον κίνδυνο αποκάλυψης του ρόλου του και φθοράς του, τον «ανεξάρτητο» και «εκτός πολιτικής» θεσμό της δικαιοσύνης. Επιστρατεύθηκαν νομικοί, δικαστές, εισαγγελείς που λειτούργησαν ως κοινοί προπαγανδιστές των συμφερόντων του κεφαλαίου.
Αρχή έκανε ο Πόλυς Πολυβίου που βρήκε κύριο ένοχο για την έκρηξη στο Μαρί τον τότε πρόεδρο Χριστόφια.[15] Ακολούθησε η διορισμένη από τον Αναστασιάδη τριμελής επιτροπή Πικκή η οποία συμπέρανε, με γλώσσα και ύφος που θυμίζει λαϊκιστή δημαγωγό παρά επιτροπή έγκριτων νομικών, ότι:
«πρώτος και κύριος υπαίτιος για την κατάσταση στην οποία περιήλθε η οικονομία της χώρας στα πρόθυρα χρεωκοπίας, είναι ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο κύριος Χριστόφιας. Αυτός καθόριζε την οικονομική πολιτική του κράτους, αδιαφορώντας για τις συνέπειες της πολιτικής του στα δημοσιονομικά της χώρας και σε κάθε πτυχή της οικονομίας. Επέμενε στην επιβολή των θέσεων του, αγνοώντας συμβουλές και παροτρύνσεις από ειδήμονες σε θέματα της οικονομίας ως προς τις συνέπειες των αποφάσεων του. Δεν είχε μέτρο [sic].»
Για την επικέντρωση στην αριστερά περισσότερα παρακάτω. Πάντως βασικό στοιχείο του ντόπιου Blame Game, όπως και του Ελληνικού και, είναι λογικό να υποθέσει κανείς, σε άλλα κράτη που κλήθηκαν να πληρώσουν τα σπασμένα της κρίσης οι εργαζόμενοι, είναι…
ΔΙΕΘΝΗΣ ΚΡΙΣΗ; ΑΜΠΡΑ ΚΑΤΑΜΠΡΑ ΠΟΥΦ!
Ελάχιστη γνώση της διεθνούς πραγματικότητας φτάνει για να αναρωτηθεί κανείς πως συμβιβάζεται η ολοκληρωτική ενοχή της Αριστεράς στη Κ. Δ. με την παγκόσμια οικονομική ιστορία των τελευταίων εφτά χρόνων. Η δήλωση που στις 22/8/2013 επιχείρησε ο Δημήτρης Χριστόφιας να διαβάσει στην «Ερευνητική Επιτροπή για την Οικονομία» [16] αρχίζει με μια παρόμοια παρατήρηση και μια σύντομη περιγραφή των διεθνών αυτών εξελίξεων:
«Η κατανόηση της κατάστασης στην οποία βρέθηκε η Κύπρος σήμερα, επιβάλλει την ύπαρξη σφαιρικής γνώσης για την κατάσταση της παγκόσμιας και ευρωπαϊκής οικονομίας, της οποίας η κυπριακή οικονομία είναι αναπόσπαστο μέρος. Αν δεν γίνει αυτό, τότε η όποια συζήτηση για την κατάσταση της κυπριακής οικονομίας παραμένει ατελής και υποκειμενική, εκτεθειμένη σε παρερμηνείες, λαϊκισμούς και πολιτικές σκοπιμότητες.» …
«Όταν αναλάμβανα την προεδρία, η παγκόσμια οικονομία εισερχόταν σε κρισιακή φάση. Η κρίση είχε ξεσπάσει στις ΗΠΑ, με τη μορφή της τραπεζικής κρίσης, και αυτή επεκτάθηκε σε ολόκληρο τον κόσμο. Με ιδιαίτερη οξύτητα επηρεάστηκε η ευρωπαϊκή οικονομία. Στη συνέχεια η τραπεζική κρίση εξελίχθηκε και σε κρίση χρέους και πολλές χώρες με ψηλά ελλείμματα αντιμετωπίζουν τεράστια δημοσιονομικά προβλήματα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, και ειδικά η Ευρωζώνη, αντιμετώπισαν και συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες δυσκολίες ένεκα της κρίσης και των συνεπειών της.»
ΜΙΑ ΑΜΟΡΦΩΤΗ ΔΕΞΙΑ
Στη παραφιλολογία του δεξιού Blame Game κυριαρχεί η «αμορφωσιά» και «ασχετοσύνη» των αριστερών γενικά και ειδικότερα του Δημήτρη Χριστόφια. Κείμενο που προώθησε διαδικτυακά ο Φιλελεύθερος[17] τον χαρακτηρίζει «απόλυτον αχάπαρον». Η εφημερίδα με την μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Κύπρο μας πληροφορεί επίσης ότι το κείμενο«κάνει θραύση στο Facebook και γίνεται share σε χρόνο ντε τε».Kαι τονίζει πως «το ρεζουμέ της ‘κατάθεσης’ του αγνώστου συγγραφέως είναι το εξής: ‘Εμείς φταίμε’».
Πράγματι, αυτό είναι το ρεζουμέ που ενδιαφέρει τη δεξιά. Για αυτό ακόμα και μόνη η εισαγωγή στο κείμενο του Χριστόφια προς την Επιτροπή Πικκή δείχνει την ανωτερότητα της μεγάλης πλειοψηφίας των αριστερών αναλύσεων, έστω και μόνο επειδή επιχειρούν να τοποθετήσουν την κρίση στην Κ.Δ. μέσα στο διεθνές της περιβάλλον. Η στάση των δεξιών ελληνοκύπριων μικροαστών και μεσοαστών διανοούμενων, η γενική αποδοχή από όλους τους του δεξιού bullshit, δείχνει την κατάντια τους: παράτησαν εδώ και χρόνια τις πόζες της προγονολατρείας και τώρα πια στέλνουν τα παιδιά τους να σπουδάσουν αντί φιλολογικά μάνατζμεντ και μάρκετιγκ[18]. Ταυτόχρονα η δεξιά ελίτ βάζει και τους υπόλοιπους διανοούμενους της να χρησιμοποιούν τα κόλπα αυτών των «επιστημών» όταν απευθύνονται στον λαουτζίκο. Να από πού προήλθε η υστερία με την οποία επιτέθηκε στον Χριστόφια σύσσωμη η δεξιά[19] μετά την απόπειρα ανάγνωσης του κειμένου.
«ειδήμονες» ως και νομπελίστες
Σε μια πιο επίσημη έκδοση του χαρακτηρισμού «απόλυτος αχάπαρος», η επιτροπή Πικκή κατηγόρησε τον Χριστόφια ότι αγνοούσε «συμβουλές και παροτρύνσεις από ειδήμονες σε θέματα της οικονομίας».
Ο κατ’ εξοχήν, ο πρότυπος, iconic «ειδήμων» της δεξιάς, του οποίου το Νόμπελ που πήρε το 2010 εκμεταλλεύτηκε για να δώσει επιστημονικό κύρος στην πολιτική της, είναι βέβαια ο Χριστόφορος Πισσαρίδης. Να θυμίσουμε ότι επιλέχθηκε για να προτείνει επίσημα τον Αναστασιάδη για Πρόεδρο της Δημοκρατίας, και ότι στη συνέχεια ο Αναστασιάδης φύλαξε για πρώτη επίσημη δήλωση μετά την εκλογή του την είδηση δημιουργίας συμβουλευτικής επιτροπής για την οικονομία με τον Πισσαρίδη επικεφαλής της.
Η σημασία ενός Νόμπελ στα Οικονομικά είναι αρκετά διαφορετική από αυτή ενός Νόμπελ στη Φυσική ή την Χημεία, και δεν διαφέρει ιδιαίτερα με αυτή του Νόμπελ Ειρήνης, που απονεμήθηκε ακόμα και στον υπουργό εξωτερικών των ΗΠΑ Henry Kissinger. Η κατάσταση στην επιστήμη των οικονομικών διαφέρει ριζικά από αυτή σε άλλες επιστήμες. Και αυτό κυρίως επειδή πολλοί διαπρεπείς οικονομολόγοι –ανάμεσα τους και ο Χριστόφορος Πισσαρίδης - δεν τηρούν τη πιο βασική επιστημονική δεοντολογία, δηλαδή την ειλικρίνεια και εντιμότητα σε θέματα της επιστήμης τους[20] . Παρόλα αυτά δεν κινδυνεύει η προστατευμένη από ισχυρές οικονομικές και πολιτικές ελίτ επιστημονική φήμη τους. Αυτά είναι θέματα που χρειάζονται διαπραγμάτευση, η οποία όμως δεν χωράει σε αυτό το άρθρο[21]. Μόλις που χωράει εδώ ένα παράδειγμα που δείχνει το σπρώξιμο κάτω από το χαλί της διαφωνίας διαπρεπών οικονομολόγων με τις θεωρίες «εμείς [δηλαδή η αριστερά] φταίξαμε» της δεξιάς, τις οποίες υποστηρίζει βέβαια και ο Πισσαρίδης[22]. Το ΑΚΕΛ έχει επανειλημμένα αναφέρει τέτοια παραδείγματα. Όμως αφού ο Νικόλας Παπαδόπουλος είπε παλιότερα για τους οικονομολόγους του ΑΚΕΛ «Όταν και κείνοι θα πάρουν Νόμπελ [όπως ο Πισσαρίδης] θα τους ακούσουμε και εκείνους.»[23] γι΄ αυτό ταιριάζει να χρησιμοποιηθεί άρθρο[24] ενός νομπελίστα, του PaulKrugman, πολύ γνωστότερου από τον Χ. Πισσαρίδη[25]. Ο τίτλος του λέει ότι λέει και η κυπριακή αριστερά:
«ΉΤΑΝ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΙΤΕΣ ΠΟΥ ΕΦΕΡΑΝ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΣΤΟ ΧΕΙΛΟΣ ΤΟΥ ΓΚΡΕΜΟΥ» [IT WAS BANKERS THAT BROUGHT CYPRUS TO THE BRINK].
Ενδιαφέρουν όμως και άλλα που γράφονται στο άρθρο:
«Η ιστορία της Κύπρου μοιάζει φανερά με αυτές της Ισλανδίας και της Ιρλανδίας.
Και στις τρεις περιπτώσεις, πηγή της κρίσης ήταν ένας εκτός ελέγχου τραπεζικός τομέας – αν και φαίνεται ότι, ακόμα και τώρα, δεν το καταλαβαίνουν όλοι αυτό… Έχουμε δει τρία νησιώτικα έθνη γύρω από την Ευρώπη να γίνονται διεθνή τραπεζικά κέντρα τεράστια σε σύγκριση με τα ΑΕΠ τους, και μετά να βρίσκονται σε κρίση επειδή οι εθνικές οικονομίες τους δεν έχουν τους πόρους να διασώσουν αυτά τα μεταστατικά τραπεζικά συστήματα αν κάτι πάει στραβά. Αυτό, για εμένα τουλάχιστον, δείχνει καθαρά ότι έχουμε ένα θεμελιώδες πρόβλημα με την ίδια την αρχιτεκτονική (για να χρησιμοποιήσω την λέξη της μόδας) του διεθνούς χρηματιστικού συστήματος.»
«… Αυτό που επέτρεψε την εμφάνιση της παγκόσμιας κρίσης του 2008, ήταν η διάβρωση του αποτελεσματικού τραπεζικού ελέγχου…»
«… Υπάρχουν πολλές άλλες πιθανές Κύπριακές Δημοκρατίες στο σημερινό κόσμο [there are plenty of other potential Cypruses out there]»
Ο Krugman δεν αναφέρεται σε αυτό το άρθρο ούτε στη Κομμουνιστική κυβέρνηση ούτε σε λάθη της. Όχι πάντως επειδή είναι κομμουνιστής, ο άνθρωπος διατέλεσε, έστω και αν δήλωσε ότι δεν του άρεσε η δουλειά, σύμβουλος του Ρόναλντ Ρήγκαν[26] . Υπάρχει ένας απλός λόγος που δεν θα μπορούσε να υιοθετήσει την γνωστή κατηγορία εναντίον της κυβέρνησης Χριστόφια ότι «δεν πήρε μέτρα έγκαιρα»: ότι ο ίδιος θεωρεί πως «οι εθνικές οικονομίες τους δεν είχαν τους πόρους να διασώσουν αυτά τα μεταστατικά τραπεζικά συστήματα». Με λίγα λόγια, όσο και να έγδερνες τους εργαζόμενους, δεν θα έφτανε για να σωθούν οι τράπεζες, είτε «έγκαιρα» γδέρνονταν, είτε με καθυστέρηση.
Ο Krugman επιπλέον προχωράει πέρα από τις Κυπριακές τράπεζες και τους Κύπριους τραπεζίτες, ενοχοποιώντας το «διεθνές χρηματιστικό σύστημα» και αναφέροντας χωρίς περιστροφές ότι η Κ.Δ. δεν είναι ούτε η πρώτη, ούτε θα είναι η τελευταία χώρα με παρόμοια προβλήματα.
Δεν αναφέρω τον Krugman επειδή τον θεωρώ οικονομολόγο που κατέχει τη σωστή θεωρία – κάτι που δεν το νομίζω εξάλλου. Τον αναφέρω μόνο για να επισημάνω ότι παρόλο το Νόμπελ του Πισσαρίδη, όταν ο ίδιος και αυτοί που τον χρησιμοποιούν αποκρύπτουν συστηματικά την ύπαρξη διαφορετικών ως και αντίθετων εκτιμήσεων για τις αιτίες και την φύση της κρίσης, από σημαντικότατους οικονομολόγους, δεν συμπεριφέρονται ως επιστήμονες, και χάνουν κάθε δικαίωμα να επικαλούνται τη επιστήμη τους για στήριξη των θέσεων τους.
ΑΚΟΜΑ ΠΙΟ ΦΤΗΝΑ ΚΟΛΠΑ
Το ζητούμενο για τη δεξιά ήταν να ρίξει τον προβολέα του Blame Game στην διακυβέρνηση της αριστεράς και ταυτόχρονα να αφήσει στο σκοτάδι το υπόλοιπο ντόπιο και κυρίως διεθνές οικονομικό περιβάλλον. Επιπλέον έπρεπε αυτά να απευθύνονται στο πιο πλατύ λαϊκό ακροατήριο.
Το μέρος της δημοσκόπησης του ΡΙΚ που βλέπουμε στον πίνακα που ακολουθεί είναι χαρακτηριστικό. Όπως αναφέρθηκε στην εισαγωγή, οι απαντήσεις στην έκτη ερώτηση, που δείχνουν την αδυναμία αναγνώρισης της σημασίας της διεθνούς καπιταλιστικής κρίσης ακόμα και από τους ψηφοφόρους της αριστεράς, είναι ο πιο χαρακτηριστικός δείκτης της επιτυχίας των στόχων του δεξιού Blame Game.
Η ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΗ ΡΙΚ 11 Απρίλη 2014 (συνδυασμένες κάρτες 11 και 12) [27]
ΠΟΙΟΙ ΠΙΣΤΕΥΕΤΕ ΟΤΙ ΦΤΑΙΝΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΣΗΜΕΡΑ;
|
Η πρώτη στήλη αφορά το σύνολο των ερωτηθέντων, ενώ οι άλλες σύμφωνα με την δήλωση για το κόμμα που υποστηρίζουν οι ερωτηθέντες |
ΣΥΝΟΛΟ |
ΔΗΣΥ |
ΑΚΕΛ |
ΔΗΚΟ |
ΕΔΕΚ |
|
1. Η κυβέρνηση Χριστόφια που δεν πήρε μέτρα έγκαιρα |
64% |
82% |
40% |
74% |
66% |
|
2. Η κυβέρνηση Αναστασιάδη για τις διαπραγματεύσεις που έκανε |
38% |
25% |
43% |
45% |
42% |
|
3. Τα κόμματα που δεν επηρέασαν την κυβέρνηση |
27% |
21% |
27% |
36% |
22% |
|
4. Η απόφαση της Βουλής που δεν ενέκρινε την 1η πρόταση για το κούρεμα |
17% |
18% |
15% |
15% |
16% |
|
5. Οι τράπεζες με την συμπεριφορά τους |
56% |
53% |
63% |
51% |
62% |
|
6. Η παγκόσμια και η Ευρωπαϊκή οικονομική κρίση |
13 % |
8% |
21 % |
12% |
4% |
Όμως οι ίδιες οι κάρτες 11 - 12 του «δομημένου ερωτηματολόγιου» της δημοσκόπησης αποτελούν ταυτόχρονα και χτυπητό παράδειγμα πως η πολιτική, η προπαγάνδα του ταξικού πόλεμου, φοράει τον μανδύα της επιστήμης [28] . Η δημοσκόπηση σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε από το μεγαλύτερο ιδιωτικό πανεπιστήμιο της Κύπρου. Ωστόσο οι επιλογές 1 και 2 του πίνακα παραβιάζουν τις πιο βασικές αρχές της επιστημονικής κατασκευής δομημένων ερωτηματολογίων [29].
Η ερώτηση 1, «Η κυβέρνηση Χριστόφια που δεν πήρε μέτρα έγκαιρα» έπρεπε τουλάχιστον να είναι διατυπωμένη «που δεν πήρε μέτρα λιτότητας έγκαιρα», διότι μόνο τέτοια μέτρα πάρθηκαν «όχι έγκαιρα», αργότερα. Κυρίως όμως έπρεπε να υπάρχουν και άλλες επιλογές, όπως «που δεν πήρε μέτρα φορολόγησης του πλούτου», ή «που πήρε τελικά μέτρα λιτότητας», καθώς και «για άλλους λόγους», ώστε να καλύπτει τις σχετικές γνώμες που κυκλοφορούν. Σωστότερο μάλιστα θα ήταν να υπάρχει η δυνατότητα να επιλεγούν αυτές οι πολλαπλές απαντήσεις μόνο εφόσον κάποιος απαντούσε ότι «έφταιγε η κυβέρνηση Χριστόφια».
Η ασαφέστατη ερώτηση 3 θα μπορούσε να έχει κάποιο νόημα αν είχε αντικατασταθεί με «τα κόμματα που εμπόδισαν την κυβέρνηση Χριστόφια να πάρει μέτρα φορολόγησης του πλούτου» - για να θυμηθούμε την «κυβερνώσα βουλή» και την απόρριψη των νομοσχέδιων για αύξηση του εταιρικού φόρου και την φορολόγηση της μεγάλης ακίνητης ιδιοκτησίας.
Στο ίδιο επίπεδο με την 1 είναι και η διατύπωση της επιλογής 2, με προφανή τη πρόθεση να παρουσιαστεί ως μόνη πιθανή ευθύνη της κυβέρνησης Αναστασιάδη «οι διαπραγματεύσεις».
Οι κάρτες αυτές δείχνουν πως ακόμα και αυτή η πανεπιστημιακή δημοσκόπηση διεξάγει το BlameGame με το κάλυμμα της επιστημονικής έρευνας.
πως έγινε «αυταπόδεικτο» ότι «για όλα φταίει η κυβέρνηση Χριστόφια»
Για να εξαφανιστεί ωστόσο ο ρόλος της διεθνούς οικονομικής κρίσης δεν ήταν αρκετή η συμφωνία της δεξιάς ελίτ και των παπαγάλων της να επαναλαμβάνουν «φταίει κυρίως ο Χριστόφιας». Χρειάζονταν και μια πολύ απλή και εύκολα κατανοητή επιχειρηματολογία.
Στις 9/10/2013, λίγες μέρες μετά τη γνωστοποίηση της απόφασης της επιτροπής Πικκή, ο Αλέκος Μαρκίδης είναι προσκεκλημένος της Ελίτας Μιχαηλίδη στην εκπομπή "Μαζί στο ΡΙΚ"[30]. Η Ελίτα επικεντρώνεται, όπως το θέλει η μόδα, στη «τιμωρία». Ο Μαρκίδης, μια από τις ελάχιστες εξαιρέσεις της δεξιάς ελίτ που αντιστέκεται στοιχειωδώς στον πειρασμό να μας θάψει στο bullshit, επιμένει ότι «μιλάνε για ποινικές ευθύνες και ποινές αλλά ο κόσμος είναι τα λεφτά του που θέλει πίσω» και «δεν είναι θέμα τιμωρίας, είναι θέμα να αποζημιωθεί ο κόσμος». Αυτό δεν ικανοποιεί καθόλου την Μιχαηλίδη, που αντιδρά conbrio:
Ελίτα: «Εφ' όσον υπάρχει όπως το είπατε κατάρρευση [της οικονομίας], άρα κάποιος έχει διαπράξει κάτι λάθος, κάποιος έχει εγκληματήσει, να μ' αφήσετε να το πω με τον τρόπο που το αισθάνομαι, πρέπει οπωσδήποτε να υπάρξουν ένοχοι, [ένας είτε κακόβουλος είτε εξαιρετικά αφελής συλλογισμός. Ακόμα και η Ελίτα θα έπρεπε να γνωρίζει για τις ενδημικές κρίσεις του καπιταλισμού] και είναι προς αυτή τη κατεύθυνση που αγωνιούμε και προσδοκούμε να αποδοθούν κάποια στιγμή οι σωστές ευθύνες. … Ο μέσος Κύπριος θέλει, πως να μη θέλει, έχει μείνει άνεργος, έχει χάσει τις καταθέσεις του, αν είχε, χάνει το σπίτι του...»
Μαρκίδης: «Δεν θα λύσει το ποινικό δικαστήριο το πρόβλημα του μέσου Κύπριου, το ξέρουμε όλοι ότι δεν θα το λύσει»
Ελίτα, διακόπτει ταραγμένη: «ναι, αλλά θα τον αναπαύσει, θα τον αναπαύσει, θα τον αναπαύσει!»
Μαρκίδης, συνεχίζει: « Δεν είναι αρκετό να λες έχω μια οικονομία, κατέρρευσε, ποιος ήταν ο υπεύθυνος; ο τότε πρόεδρος της δημοκρατίας. Γιατί ήταν υπεύθυνος; ήταν ο υπεύθυνος της πολιτικής. Μάλιστα, φέρτον μέσα. Ε δεν πάει έτσι το σύστημα»
Η Ελίτα, φανερά απογοητευμένη που ο Μαρκίδης δεν πείστηκε από την ανάγκη «να αναπαυθεί, να αναπαυθεί, να αναπαυθεί» ο «μέσος Κύπριος», αλλάζει θέμα, παραδεχόμενη έμμεσα ότι με το «έγκλημα» και την «τιμωρία» δεν εννοούσε παρά «φέρτον μέσα τον Χριστόφια» επειδή «ήταν ο υπεύθυνος της πολιτικής».
ένας πρώην δικαστής του ανωτάτου, και δυο δεξιοί βουλευτές
Πολύ λίγοι θα αντέξουν να διαβάσουν τις 179 σελίδες του πορίσματος της επιτροπής Πικκή. Αντίθετα, ελάχιστη προσπάθεια χρειάζεται για να παρακολουθήσει κανείς κάτι παρόμοιο με αυτό που περιέγραψε ειρωνικά ο Μαρκίδης: «ποιος ήταν ο υπεύθυνος; ο τότε πρόεδρος της δημοκρατίας. Γιατί ήταν υπεύθυνος; ήταν ο υπεύθυνος της πολιτικής.». Αυτό είναι μια «λογική πλάνη»[31] αρκετά κλασική ώστε να έχει λατινική ονομασία: “Post hoc, ergo propter hoc”, που σημαίνει «μετά από αυτό, άρα εξαιτίας αυτού». Αυτή την κουτοπόνηρη αλλά και αποτελεσματική[32] επιχειρηματολογία την χρησιμοποίησε με κάθε σοβαρότητα ένας πρώην δικαστής του Ανωτάτου, που δεν είχε καμιά δικαιολογία, μια και το “post hoc” ανήκει στην παρέα των διάφορων νομικών λατινικούρων[33]. Και προσπάθησαν να μας την εμπεδώσουν δύο δεξιοί βουλευτές, με τις διευκολύνσεις που τους παρείχε ο δημοσιογράφος Πάρης Ποταμίτης.
Είναι 23 του Απρίλη 2013, η επομένη μέρα της δεύτερης παραίτησης μέλους της «Ερευνητικής Επιτροπής Απόδοσης Ευθυνών» για την οικονομική κρίση. Την εκπομπή του ΡΙΚ «Από Μέρα σε Μέρα» [34] συντονίζει ο Πάρις Ποταμίτης και παρευρίσκονται οι βουλευτές Ανδρέας Κυπριανού του ΔΗΣΥ, Άγγελος Βότσης του ΔΗΚΟ και Γιώργος Γεωργίου του ΑΚΕΛ . Ο παραιτηθείς πρώην δικαστής ανωτάτου Παναγιώτης Καλλής παρεμβαίνει τηλεφωνικά. (Ο λόγος είναι προφορικός, οπότε τα τονισμένα προφανώς είναι δικά μου):
Ποταμίτης «Μας έκανε εντύπωση η φράση σας “στο βασανισμένο καράβι που λέγεται Κύπρος” όπως το είπατε στο “Πρωινό Δρομολόγιο” σήμερα, “ο Άνδρος Κυπριανού ήταν ένας από τους καπετάνιους και όταν το παρέδωσε στους νέους καπετάνιους το καράβι δεν ήταν στοιχειωδώς αξιόπλεο”. Τι σημαίνει αυτό;»
Καλλής: «Άμα ο υπουργός του των οικονομικών είπε ότι τα ταμεία του κράτους – το έλεγε πριν, το έλεγε κατά τον Νιόβρη, Δεκέμβρη, Ιανουάριο, Φεβρουάριο – άντζιακι που νά’χουν να πληρώνουν μέχρι το Μάρτη, επαρέδωσαν την εξουσία την 1η του Μάρτη – ε, ήταν αξιόπλεο το καράβι;»
Ποταμίτης: «Όταν λέτε ήταν καπετάνιος και παρέδωσε…»
Καλλής: «Ήταν το κυβερνών κόμμα!»
Ποταμίτης: «Μήπως εδώ υπάρχει μια εκ των προτέρων υιοθέτηση άποψης ότι φέρει ευθύνη;»
Καλλής: «Αυτό που λέω είναι γεγονός. 1η του Μάρτη τι είχαν τα ταμεία; Ε, ποιοι ήταν οι καπετάνιοι, ποιοι ήταν οι καπετάνιοι; Δεν ξέρω ήταν 1ος, 2ος, 3ος, ποιός ήταν;»
Ο Γεωργίου του ΑΚΕΛ χαρακτήρισε επιεικέστατα αυτά που είπε ο πρώην δικαστής ως ένδειξη προκατάληψης. Οπότε ο Α. Βότσης, με ύφος και κατάπληξη που ταίριαζε σε μια βάναυσα προσβεβλημένη κοινή λογική, είπε:
«Είναι προκατειλημμένος ο άνθρωπος γιατί διερωτήθηκε αν ο κ. Κυπριανού, ο Γ.Γ. του ΑΚΕΛ, ήταν ο 1ος ή ο 2ος ή ο 3ος καπετάνιος, όπως παραστατικά το περίγραψε, ενός καραβιού που έμπαζε νερά; Συγνώμη, είναι προκατάληψη να διαπιστώσει κάποιος αυτό το αυταπόδεικτο; Έχει κανένα κύπριο πολίτη που δεν συμφωνεί ότι όταν παρέδωσε την κυβέρνηση η απερχόμενη κυβέρνηση του κ. Χριστόφια στον κ. Αναστασιάδη, το καράβι το οποίο παρέδωσε έμπαζε από 100 πάντες νερά και κάποιοι, είτε το θέλουν είτε όχι, ήταν οι οδηγοί, οι πως το λέμε, οι καπετάνιοι αυτού του καραβιού. Αυτό είπε ο άνθρωπος. Και ξεκινάει ο άλλος και λέει “είναι προκατειλημμένος”».
Ο δε Ανδρέας Κυπριανού του ΔΗΣΥ εφάρμοσε καθαρά το κόλπο του posthoc στο BlameGame κατά της αριστεράς:
«Υπήρχε μια περίοδος. Υπήρχε μια αρχή και ένα τέλος. Η αρχή ήταν ότι η διακυβέρνηση Δημήτρη Χριστόφια παρέλαβε την κορυφαία οικονομία της ευρωπαϊκής ένωσης… και παρέδωσε μετά από 5 χρόνια τον ουραγό της ευρωπαϊκής ένωσης …. Ε τι πρέπει να διερευνήσουμε;... να σταματήσουν να προσπαθούν να αποσείσουν τις τεράστιες, τις ασήκωτες, τις βαρύτατες, τις επιβεβαιωμένες ευθύνες τους για την διακυβέρνηση Δημήτρη Χριστόφια και την πενταετία.»
Μπορεί να μην ήταν παρών εκπρόσωπος της ΕΔΕΚ στην εκπομπή, ωστόσο τελευταία ο Γιαννάκης Ομήρου είπε (τα τονισμένα πάλι δικά μου):
«απομένει να κατανεμηθούν, ωστόσο, “οι πολιτικές ευθύνες που είναι πασίδηλες καιαυταπόδεικτες της προηγούμενης Κυβέρνησης γιατην αμήχανη αναβλητική της στάση, που μόνο με τοσύνδρομο του Τιτανικού μπορεί να παραλληλιστεί,δηλαδή παρακολουθούσε την κατάρρευση τηςκυπριακής οικονομίας μη παίρνοντας μέτρα,αναβάλλοντας τη λήψη μέτρων με αποτέλεσμα ναοδηγηθούμε στο ναυάγιο".» [35]
ΚΑΡΑΒΙΑ ΚΑΙ ΑΛΗΤΕΣ
Αυταπόδεικτα λοιπόν βλέπει και ο Γιαννάκης Ομήρου. Και μέτρα που αναβάλλονταν - λιτότητας βέβαια, και ας αποφεύγει όπως όλοι να πει τη λέξη. Τιτανικούς με ναυάγια, καράβια και αυτός. Μια αναλογία όχι μόνο τετριμμένη αλλά και απατηλή[36] . Ωστόσο, αφού την χρησιμοποίησε ο δικαστής και την πιπιλούσαν για αρκετές βδομάδες μετά τα ΜΜΕ, ας την ακολουθήσουμε για λίγο.
Αν το καράβι της οικονομίας βρισκόταν κατά την πενταετία Χριστόφια αραγμένο σε ασφαλές λιμάνι, τότε θα μπορούσε κανείς να αμφισβητήσει τις ικανότητες ή και τις προθέσεις των καπετάνιων.
Τι γίνεται όμως αν το καράβι ήταν στα ανοικτά και στο ταξίδι του συνάντησε αναπάντεχες και ασυνήθιστες θύελλες, νάρκες, πειρατές;
Η Christine Lagarde του ΔΝΤ χρησιμοποίησε και αυτή σε συνέντευξή της στο BBC την αναλογία οικονομία-καράβι, και περιέγραψε τις συνθήκες στις οποίες έπλεε το «καράβι της ευρωζώνης» ως «θύελλα» (tempest)[37] . Ξέρουμε πως αυτή η θύελλα είχε ως ένα από τα χαρακτηριστικά της συμπτώματα-αποτελέσματα τη «δημοσιονομική κρίση»[38], ή κατά τη γλαφυρή περιγραφή του Καλλή, το «άδειασμα των κρατικών ταμείων», ιδιαίτερα στα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δηλαδή αυτή η κατά τον Καλλή και τους άλλους πεντακάθαρη απόδειξη ενοχής των καπετάνιων ήταν ένα από τα χαρακτηριστικά αποτελέσματα της οικονομικής θύελλας που ξέσπασε ταυτόχρονα με τον διορισμό των καπετάνιων Δ. Χριστόφια και Α. Κυπριανού.
Η Lagarde αναφέρονταν στο «καράβι» της ευρωζώνης. Πράγματι, η κυπριακή οικονομική κρίση θεωρείται μέρος της κρίσης της ευρωζώνης[39] , και όχι μόνο εξαιτίας του ελληνικού PSI - κουρέματος. Αν ψάχνει λοιπόν κάποιος να βρει καπετάνιους να κατηγορήσει, οι καπετάνιοι του καραβιού της ευρωζώνης δεν ήταν άλλοι από τους εταίρους του ΔΗΣΥ, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, που ο Αναστασιάδης καλωσόρισε στην Λεμεσό λίγο πριν την εκλογή του[40].
Αξίζει ακόμα να θυμηθούμε πόση εξουσία είχαν οι καπετάνιοι του καραβιού κατά το διάστημα 2008-2013. Κατηγορούν την Αριστερά για «καθυστέρηση και ατολμία» και αναφέρονται φυσικά στην επιβολή μέτρων λιτότητας στα λαϊκά στρώματα. Η δική τους ωστόσο, της δεξιάς, καθυστέρηση και ατολμία – θα έπρεπε να πούμε τόλμη - να μη φορολογήσουν τον πλούτο δεν αναφέρεται ποτέ. Αν καπετάνιοι της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν ο Χριστόφιας και το ΑΚΕΛ, τότε η «κυβερνώσα Βουλή» από το δεύτερο μισό του 2011 ως τον Φλεβάρη του 2013, τι ήταν; Βάθυνε τη λιτότητα για τους εργαζόμενους, βαθαίνοντας έτσι και άλλο την κρίση που άδειαζε τα δημόσια ταμεία, και ματαίωσε τα νομοσχέδια για την αύξηση του εταιρικού φόρου και τη φορολόγηση της μεγάλης ακίνητης ιδιοκτησίας, που θα μετέφεραν χρήματα από τους πλούσιους στα κρατικά ταμεία.
Η «κυβερνώσα Βουλή» εγκαινίασε την εποχή της απομόνωσης και του πολιτικού εκβιασμού της Αριστεράς, καθορίζοντας τα όρια στα οποία μπορούσε αυτή να κινηθεί. Τι ήταν λοιπόν η κοινοβουλευτική συμμαχία ΔΗΣΥ-ΔΗΚΟ, με εφεδρεία την ΕΔΕΚ και τους Οικολόγους; Παραμένοντας στην αναλογία του «καραβιού» και των «καπετάνιων», μήπως θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν στασιαστές;
Πόση εξουσία είχαν οι καπετάνιοι όταν δεν έλεγχαν όχι μόνο έναν πανίσχυρο ιδιωτικό τομέα στον οποίο ανήκε και το τραπεζικό κατεστημένο, όχι μόνο την Κεντρική Τράπεζα και τον προστατευμένο από την δεξιά ελίτ Αθανάσιο Ορφανίδη[41] , αλλά ούτε καν το ΡΙΚ, το Σύστημα Δημοσίων Ανακοινώσεων του καραβιού; Παρά τους θρήνους για την «άλωση του κρατικού μηχανισμού από το ΑΚΕΛ», το πιο ορατό τμήμα αυτού του μηχανισμού, η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση, δεν άλλαξε χρώμα κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης Χριστόφια. Το ίδιο δεξιό δημοσιογραφικό κατεστημένο συνέχισε να προπαγανδίζει την «ανάγκη εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών», δηλαδή«γδάρτε επιτέλους τους δημόσιους υπάλληλους, πετάξτε σε Μενόγειες μετανάστες και αιτητές ασύλου, μειώστε τον κοινωνικό μισθό της εκπαίδευσης και της υγείας» – και να αγνοεί, όπως ακριβώς τα ιδιωτικά κανάλια, τη χλιδή και την ασυδοσία των μεγαλοκεφαλαιοκρατών του ιδιωτικού τομέα[42]. Είναι μάλιστα παράδοξο πως ενώ πριν την εκλογή Αναστασιάδη η δεξιά προωθούσε την ιδέα της ιδιωτικοποίησης του ΡΙΚ σε εναρμόνιση με το σκανδαλώδες κλείσιμο της ΕΡΤ, οι δημοσιογράφοι και τηλεπαρουσιαστές του αναπαρήγαγαν και προωθούσαν το Blame Game χωρίς την παραμικρή έστω δημοσιογραφική αντίσταση στην λογική του.
Δυστυχώς η ψευδαίσθηση ενός σημαντικού τμήματος της ελληνοκυπριακής αριστεράς ότι ο έλεγχος της «οικονομίας μας» για το καλό όλων μαςείναι «στο χέρι μας», άφησε πιο εκτεθειμένους τους αριστερούς ψηφοφόρους στην κουτοπόνηρη δεξιά προπαγάνδα «μετά την διακυβέρνηση σας, άρα εσείς φταίτε». Το προεκλογικό σύνθημα της εκστρατείας Χριστόφια «Δίκαιη Κοινωνία» το ακολουθούσε συχνά η επεξήγηση «στηριγμένη σε μια ανθηρή οικονομία». Αυτό δυνάμωνε την εντύπωση ότι η «ανθηρή οικονομία» ήταν ευθύνη, καθώς και μέσα στις δυνατότητες, της μελλοντικής αριστερής κυβέρνησης. Ως αριστερά, πρέπει να ξεπεράσουμε αυτή την ψευδαίσθηση. Μια ψευδαίσθηση που οικοδομήθηκε μέσα σε δεκαετίες σχετικά επιτυχημένης ειρηνικής ταξικής συνύπαρξης στην Κ.Δ., που όμως έχει κουρελιάσει η μεγάλη διεθνής καπιταλιστική ύφεση. Όσο τρομακτικό και αν είναι, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν εμπλεκόμαστε απλά σε ένα τοπικής εμβέλειας πόλεμο ανάμεσα στην Αριστερά και την Δεξιά, αλλά σε ένα παγκοσμιοποιημένο πια ταξικό πόλεμο, ανάμεσα στο 99% και το 1%.
ΑΚΕΛ, ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΑ ΑΠΟΔΙΟΠΟΜΠΑΙΟΣ ΤΡΑΓΟΣ
Στη Βίβλο, από όπου πήρε και το όνομα της η πρακτική του «αποδιοπομπαίου τράγου», ο ιερέας διάλεγε με κλήρο[43] έναν τράγο στον οποίο θα μεταφέρονταν οι αμαρτίες της φυλής. Στην πολιτική όμως οι αποδιοπομπαίοι τράγοι δεν είναι απλά αδύναμα και ανυπεράσπιστα θύματα που έχουν την ατυχία να πέσει σε αυτά ο κλήρος. Αντίθετα επιλέγονται προσεκτικά. Το ΑΚΕΛ δεν επιλέγηκε μόνο επειδή πήρετην εξουσία το έτος κρίσης 2008. Επιλέγηκε επειδή υπενθυμίζει ότι οι οικονομικές κρίσεις είναι στο DNA του καπιταλιστικού συστήματος. Να τι είπε στην ομιλία του στο προγραμματικό συνέδριο του ΑΚΕΛ ο Σταύρος Ευαγόρου [44] :
«Η ανθρωπότητα διέρχεται σήμερα μέσα από τη μεγαλύτερη ίσως οικονομική κρίση της ιστορίας του καπιταλισμού με τις γνωστές δραματικές συνέπειες για τους λαούς του κόσμου. …
Οι οικονομικές κρίσεις … δεν είναι τυχαίο φαινόμενο στον καπιταλισμό, ούτε είναι κάτι που μπορεί να αποφευχθεί με μια διαφορετική διαχείριση του συστήματος. Αντίθετα, οι κρίσεις είναι σύμφυτες του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και παρουσιάζονται κατά καιρούς σ’ όλη την διάρκεια της ύπαρξης του. Τα αίτια των οικονομικών κρίσεων βρίσκονται στον ίδιο τον χαρακτήρα της καπιταλιστικής παραγωγής…
… Η παρούσα κρίση εκδηλώθηκε κατ’ αρχή στις ΗΠΑ. Λόγω του καθολικού χαρακτήρα της κρίσης αλλά και της παγκόσμιας διασύνδεσης των αγορών η κρίση δεν χρειάστηκε πολύ για να μεταδοθεί εκτός συνόρων των ΗΠΑ.
Η κρίση του χρηματοπιστωτικού τομέα σύντομα έγινε κρίση χρέους για την ΕΕ αφού οι κυβερνήσεις των κρατών- μελών, η μια μετά την άλλη, εσωτερίκευαν τις ζημιές που προκλήθηκαν σε μια προσπάθεια διατήρησης της σταθερότητας των τραπεζών τους με αποτέλεσμα τα διάφορα πακέτα διάσωσης να μετατραπούν σε όγκους δημοσίου χρέους.»
ΤΟ «ΜΥΣΤΙΚΟ»: Η ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΚΡΊΣΗ ΕΙΝΑΙ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Διαβάζουμε, πάλι από τον Paul Krugman, τον νομπελίστα για να μη ξεχάσουμε και τις απαιτήσεις του Νικόλα Παπαδόπουλου:
«Κάθε ‘φονταμενταλιστική’ θεώρηση της οικονομικής κρίσης – δηλαδή η άποψη ότι οι οικονομίες τιμωρούνται όπως τους αξίζει – πρέπει να εξηγήσει την περίεργη σύμπτωση που ένας τόσο μεγάλος αριθμός φαινομενικά άσχετων και διαφορετικών οικονομιών έπιασαν πάτο μέσα σε λίγους μήνες» [45]
Η εξίσωση της Ελίτας Μιχαηλίδη «Οικονομική Κρίση = Έγκλημα = Εγκληματίας = Δίκη και Τιμωρία» δεν είναι παρά ένα «ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσατε» τύπου σύνθημα μιας «φονταμενταλιστικής θεώρησης»[46] . Και η Ελίτα λοιπόν πρέπει να εξηγήσει την «περίεργη σύμπτωση» ότι τα κύρια χαρακτηριστικά της Κυπριακής κρίσης είναι ίδια με αυτά ενός αριθμού άλλων χωρών, που δεν θα μπορούσαν να διαφέρουν περισσότερο από την Κ.Δ.
Στις ΗΠΑ, μια οικονομία στην άλλη άκρη της κλίμακας μεγέθους από τη Κ.Δ., η πιο απλή περιγραφή της κρίσης 2007-2008 είναι ότι έσκασαν δύο συνδεδεμένες φούσκες, η οικιστική και του στηριγμένου σε δανεισμό με χαμηλό έλεγχο ιδιωτικού χρέους[47] . Το ίδιο έγινε και στην Κύπρο δύο τρία χρόνια αργότερα![48] Όσο για την ιδιαίτερη οξύτητα της κρίσης στην Κ.Δ., αυτή την εξηγεί η ανάπτυξη ενός τεράστιου τραπεζικού τομέα, όπως είδαμε την ίδια περίοδο σε χώρες όπως την Ισλανδία και την Ιρλανδία.
το έγκλημα είναι σύμπτωμα
Όπως είχε πει ο ήρωας του Bertolt Brecht στην «Όπερα της Πεντάρας» «πόσο έγκλημα είναι η ληστεία τράπεζας μπρος στη ίδρυση της;». Γι αυτό και κανένας αριστερός δεν θα είχε αντίρρηση να τιμωρηθούν τα goldenboys της Κύπρου[49] .
Ωστόσο δεν παύουν τα goldenboys να προορίζονται και αυτοί, μαζί με την αριστερά, για αποδιοπομπαίοι τράγοι, να χρησιμοποιούνται από το δεξιό Blame Game για να κλείσει το δρόμο στο Blame The Game. Διότι δεν είναι μόνο η κρίση και οι φούσκες διεθνή φαινόμενα. Το ίδιο είναι και η εγκληματικότητα των τραπεζιτών[50]. Εκατόν εξήντα χρόνια πριν, ο Καρλ Μαρξ έγραφε (τονισμένα δικά μου) [51] :
«Ο κ. Quételet, σε υπολογισμό των πιθανοτήτων ποινικών αδικημάτων που εκδόθηκε το 1829, υπολόγισε πράγματι με εκπληκτική ακρίβεια, όχι μόνο το είδος αλλά και όλα τα διαφορετικά είδη εγκλημάτων που διαπράχθηκαν στη Γαλλία το 1830… Δεν είναι τόσο οι ιδιαίτεροι πολιτικοί θεσμοί μιας χώρας όσο οι θεμελιώδεις συνθήκες της σύγχρονης αστική κοινωνίας γενικά, που παράγουν ένα μέσο όρο εγκλήματος σε ένα δεδομένο εθνικό τμήμα της κοινωνίας.»
Είναι η σημερινή φάση του καπιταλισμού που παράγει ένα μέσο όρο οικονομικού εγκλήματος, στην Κύπρο όπως και στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ, στην Αγγλία και αλλού.
Εδώ αξίζει μια παρένθεση για την επικρατούσα υποκρισία σχετικά με αυτούς τους δευτερεύοντες αποδιοπομπαίους τράγους, τα goldenboys. Η δεξιά βάζει στο τραπέζι την τιμωρία κάποιων από αυτούς για αδικήματα του παρελθόντος. Ταυτόχρονα όμως κατηγορεί τις τράπεζες ότι έχουν μπει σε νέο κύκλο εγκληματικών ενεργειών και αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Καταγγέλλουν ότι δυσκολεύουν τώρα – εκεί που προηγουμένως τους διευκόλυναν με κάθε τρόπο – τους δανειολήπτες, παραβαίνοντας νόμους ή κανονισμούς που υποτίθεται ότι υπάρχουν για τις αναδιαρθρώσεις δανείων, διατηρώντας ψηλά τα επιτόκια, και φρενάροντας τον δανεισμό που θα τόνωνε την οικονομική δραστηριότητα. Ακόμα και ο πρώτος ή δεύτερος καπετάνιος – όπως θα τον ονόμαζε ο δικαστής μας ο Καλλής - του πειρατικού που ρήμαξε το κυπριακό καράβι, ο πρόεδρος του eurogroup Ντάισσελμπλουμ, δήλωσε στις 12 Ιούλη 2014 ότι «οι δικαιολογίες που προβάλουν οι ευρωπαϊκές τράπεζες για το ότι δεν δανείζουν είναι λάθος», επισήμανε ότι διασώθηκαν παίρνοντας δισεκατομμύρια, και τόνισε ότι προσπαθεί να αντιμετωπίσει την «κουλτούρα υπέρογκων bonus» που συνεχίζει να υπάρχει.[52] Και όμως, ούτε νύξη για τιμωρία αυτών των εγκλημάτων, για να μη πούμε για πρόταση εθνικοποίησης των έτσι και αλλιώς αγορασμένων από το δημόσιο χρήμα μεγάλων τραπεζών ώστε να ελεγχτούν δημοκρατικά[53].
Θέλετε και άλλες «παραδόξως» παράλληλες ιστορίες που δείχνουν πως οι θεωρούμενοι σήμερα ως οικονομικοί εγκληματίες ήταν όχι απλώς νορμάλ προϊόντα, αλλά και επιφανείς προσωπικότητες της προηγούμενης περιόδου; Συγκρίνετε δύο προσωπικότητες που έδρασαν σε δύο αντίθετα άκρα ως προς το μέγεθος: τον Αθανάσιο Ορφανίδη, τον πρώην διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, και το πρώην αφεντικό του για 16 χρόνια[54] , τον Alan Greenspan, διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ από το 1987 ως το 2006.
Σήμερα κατηγορούνται και οι δύο. Κλήθηκαν να δώσουν εξηγήσεις στην Βουλή της Κ.Δ. ο ένας, στην Γερουσία των ΗΠΑ ό μάστρος του, γιατί άφησαν ανεξέλεγκτα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να πάρουν τεράστια ρίσκα[55] .
Πρόκειται για χαρακτηρισμό ενεργειών ως λανθασμένες ή ακόμα και εγκληματικές βασισμένο σε τέλειο hindsight, κατόπιν δηλαδή ύστερης γνώσης. Σε αυτό πρέπει να προσθέσει κανείς ότι πουθενά στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες δεν κατηγόρησαν ούτε κάλεσαν σε απολογία, ούτε καν ανάφεραν την ύπαρξη μια ολόκληρης στρατιάς ακαδημαϊκών οικονομολόγων που στήριξαν «επιστημονικά» αυτές τις πρακτικές[56]
Αν τα ρίσκα δεν έσκαγαν στα μούτρα όλων, θα ζητούσε άραγε κανείς να απολογηθεί είτε ο Ορφανίδης, είτε ο μέντοράς του ο AlanGreenspan; Μη το ψάχνετε, αυτές τις υψηλού ρίσκου πρακτικές τις προωθούσε στις ΗΠΑ για είκοσι χρόνια ο AlanGreenspan (για μερικά από αυτά με τη βοήθεια καθώς φαίνεται του συμβούλου της FedΑθανάσιου Ορφανίδη ) –- και αυτά που αντιμετώπισε ήταν από το να χρησθεί ιππότης από την βασίλισσα της Αγγλίας (για την, ω πανανθρώπινου επιπέδου τραγική ειρωνεία, «συνεισφορά του στη διεθνή οικονομική σταθερότητα»[57] ) ως και να αποκτήσει φήμη παρόμοια με ενός ροκσταρ[58].
Ας επιστρέψουμε όμως στις κοινωνικο-οικονομικές αιτίες όλων των ειδών των εγκλημάτων, και στον Καρλ Μaρξ, ο οποίος συνέχιζε στο ίδιο άρθρο:
«Εφόσον λοιπόν τα αδικήματα, παρατηρούμενα σε μεγάλη κλίμακα, δείχνουν με τη ποσότητα και τη ταξινόμηση τους την κανονικότητα φυσικών φαινομένων – αν, όπως παρατηρει ο κ. Quételet, ‘θα ήταν δύσκολο να αποφασίσει κανείς σε πιο από τα δύο’ (τον φυσικό κόσμο και το κοινωνικό σύστημα) ‘οι ίδιες αιτίες παράγουν αποτελέσματα με την μεγαλύτερη κανονικότητα’ – δεν υπάρχει άραγε η ανάγκη να σκεφτούμε σοβαρά το ενδεχόμενο της αλλαγής του συστήματος που γεννά αυτά τα αδικήματα, αντί να αποθεώνουμε τον δήμιο που εκτελεί ένα πλήθος εγκληματιών μόνο και μόνο για να κάνει χώρο για καινούργιους;»
Δηλαδή…
BLAME ΤHE GAME!
Υπεύθυνο για την οικονομική κρίση είναι το οικονομικό σύστημα του καπιταλισμού, οι πολιτικοί εγγυητές των προτεραιοτήτων του, στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη Κ.Δ., και οι βασικοί παίχτες του, το μεγάλο κεφάλαιο. Στην εποχή μας για να κάνει κανείς κριτική στο καπιταλισμό, να περιγράψει τον καταστροφικό παραλογισμό του, να δείξει την αποτυχία του, δεν χρειάζεται να καταφύγει σε bullshit[59] , χρειάζεται «μόνο» να αντιμετωπίσει το μποϋκοτάζ των δεξιών ΜΜΕ.
Οι εργαζόμενοι στον καπιταλισμό δεν «κάνουν θυσίες» εθελοντικά, τους θυσιάζουν στο βωμό ενός άρρωστου και αχόρταγου θεού. Η δυνατότητα αντίστασης στη καπιταλιστική λιτότητα υπάρχει. Είναι οι τρικλοποδιές που οι εργαζόμενοι μπορούν να βάζουν καθημερινά στην εφαρμογή της. Είναι η αντίδραση με κάθε κατάλληλο μέσο, και σε κάθε κλίμακα, μεγάλη αλλά και μικρή, από τις πιο μικρές στάσεις εργασίας ως τις διαδηλώσεις και την παναπεργία. Η ανάδειξη της ευθύνης του καπιταλιστικού συστήματος προσφέρει ζωτική στήριξη σε αυτή την αντίσταση.
Υπάρχει όμως και το τελευταίο καταφύγιο της δεξιάς προπαγάνδας, ότι ο καπιταλισμός είναι
"the only game in town"[60]
Κατά τον Αβέρωφ Νεοφύτου «Υπήρχαν δύο οικονομικά μοντέλα, της ελεύθερης οικονομίας και του υπαρκτού σοσιαλισμού. Η ιστορία έχει δείξει ότι το ένα έχει καταρρεύσει και δεν πρόκειται να ξαναεπιβιώσει … ο υπαρκτός σοσιαλισμός είναι στο κοιμητήριο της ιστορίας». [61] Είναι ένα επιχείρημα που οι δεξιοί επαναλαμβάνουν συχνά.
Πόσο κράτησε η δημοκρατική εργατική εξουσία μετά την επανάσταση του 1917; Ήταν σοσιαλιστικό το καθεστώς που κατέρρευσε το 1990; Είναι δυνατό να διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα ο σοσιαλισμός σε μια μόνο χώρα, ενώ στον υπόλοιπο πλανήτη κυριαρχεί ο καπιταλισμός; Ποιοι έφταιξαν, τι λάθη έκανε η αριστερά; ΑυτάΕίναι ερωτήσεις που απασχολούσαν την αριστερά εδώ και πολλές δεκαετίες, και συνεχίζουν να την απασχολούν [62]
Δεν έχουν όμως ηθικό δικαίωμα συμμετοχής σε αυτή τη συζήτηση ο Αβέρωφ Νεοφύτου και οι όμοιοι του. Η δεξιά θυμάται όλες τις «ένδοξες σελίδες της ιστορίας του ελληνισμού», αλλά ξεχνάει τις πιο αισχρές, όπως τη συμμετοχή του ελληνικού στρατού το 1919, μαζί με στρατούς άλλων 13 κρατών, στην λυσσαλέα επίθεση εναντίον της νεαρής δημοκρατίας των εργατών και αγροτών στην ΕΣΣΔ[63]. Ήταν μια πραγματική Σταυροφορία, με μοναδικό στόχο να μη την αφήσουν να ευδοκιμήσει και να αποτελέσει παράδειγμα για τους εργαζόμενους στις χώρες τους. Όταν ο Αβέρωφ μιλάει για την ανωτερότητα του καπιταλισμού, δεν διαφέρει ουσιαστικά από ένα Τούρκο πολιτικό που ισχυρίζεται ότι το γεγονός πως οι Τούρκοι εισέβαλαν, κατέλαβαν και κρατούν το 37% του κυπριακού εδάφους για 40 χρόνια, δείχνει την ανωτερότητα του Τούρκικου έθνους απέναντι στο ελληνικό.
Η καπιταλιστική οικονομία πέφτει σε κρίση εκεί που κανείς δεν το περιμένει, όπως το 2007-2008, «αυθόρμητα», χωρίς τη παρέμβαση πολέμων ή φυσικών καταστροφών. Γιατί λοιπόν μια καθυστερημένη οικονομία, όπως ήταν η κυρίαρχα αγροτική οικονομία της τσαρικής Ρωσίας, μετά από ένα πολύχρονο εξαντλητικό πόλεμο, θα έπρεπε να αντέξει στις επιθέσεις των ισχυρότερων δυνάμεων της εποχής, με τη βοήθεια μερικών μικρότερων, όπως η Ελλάδα;
Την ήδη μεγάλη οικονομική καταστροφή από την συμμετοχή της Ρωσίας στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο την ολοκλήρωσε ο εμφύλιος και η ξένη εισβολή, που σήμαιναν και τεράστιες ανθρώπινες απώλειες. Αυτή η καταστροφή ήταν μια στρατιωτική και πολιτική επιτυχία των καπιταλιστικών δυνάμεων ενάντια στην σοσιαλιστική επανάσταση. Οι ίδιες δυνάμεις, με αστυνομική καταστολή, με στρατιωτικά και φασιστικά καθεστώτα, έπνιξαν στο αίμα τα επόμενα χρόνια στις χώρες τους, τα εργατικά κινήματα που θα μπορούσαν να σταματήσουν τον στραγγαλισμό της νεοσύστατης δημοκρατικής ΕΣΣΔ,διατηρώντας τις συνθήκες για την εδραίωση του σοσιαλισμού, της δημοκρατικής εξουσίας των μαζών στην ΕΣΣΔ αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ήταν μια μάχη που χάθηκε. Ο ταξικός πόλεμος όμως συνεχίζεται.
[1] Μπορεί να χαρακτηρίσει κανείς τον καπιταλισμό παιχνίδι; Κάνετε googlesearch “casino capitalism” και θα πάρετε γύρω στα 2.5 εκατομμύρια αποτελέσματα. Η απευθυνόμενη σε επενδυτές ιστοσελίδα ΕΔΩ γράφει ότι «οι χρηματιστικές αγορές που τώρα κυριαρχούν στις ζωές μας, είναι από τη φύση τους αβέβαιες και απρόβλεπτες, αφήνοντας τους περισσότερους μας σε μια κατάσταση που δεν διαφέρει από αυτή ενός κοινού τζογαδόρου» Ο τίτλος ενός γνωστού βιβλίου του τέλους του προηγούμενου αιώνα είναι “Casino Capitalism” (ΕΔΩ ). Ένα παιχνίδι για πολύ λίγους, με φοβερά αποτελέσματα για τα δισεκατομμύρια απλών ανθρώπων του πλανήτη.
[2] Χρησιμοποιώ τη λέξη bullshit με την ημιεπιστημονική έννοια που έχει αποκτήσει στις μέρες μας, ιδιαίτερα μετά την δημοσίευση του άρθρου “OnBullshit” του καθηγητή του Πανεπιστημίου Princeton, φιλόσοφου Harry Frankfurt (http://en.wikipedia.org/wiki/On_Bullshit, http://www.stoa.org.uk/topics/bullshit/pdf/on-bullshit.pdf ). Από όσο γνωρίζω δεν υπάρχει αντίστοιχη ή τουλάχιστον εξίσου καθιερωμένη λέξη στα ελληνικά, στα οποία θα μπορούσε ίσως να αποδοθεί ως συνειδητά στοχευμένη και επιδέξια ή έστω προσεκτικά κατασκευασμένη μπούρδα ή παπαριά.
Για περισσότερα δες επίσης την πιο σχετική με την κατάσταση στην Κύπρο, πολιτικά χρήσιμη και απολαυστική ομιλία του JimWolfreys “Neoliberalism in the Workplace: The Political economy of Bullshit” στο http://youtu.be/hBoYl8mZjLY
[4] Με λιτότητα εννοούμε, όπως ο πολύς κόσμος στην Κύπρο και αλλού, την προσπάθεια του κράτους για δημοσιονομική προσαρμογή μέσα από τη μείωση του βιοτικού επιπέδου, δηλαδή εισοδήματος, υπηρεσιών, παροχών ακόμα και περιουσίας των εργαζομένων και των πλατιών λαϊκών μαζών, ταυτόχρονα με το χάιδεμα και όλων των ειδών τις χάρες προς το μεγάλο κεφάλαιο.
[5]«ΔΗΣΥ και Οικολόγοι συμφωνούν στην οριζόντια ψηφοφορία, διαφωνούν στο εκλογικό μέτρο»
δες και ΕΔΩ
[6] Δεν είναι λίγοι αυτοί που δηλώνουν ότι το «δυστυχώς» απίθανο ενδεχόμενο της άρσης της ασυλίας, παραπομπής σε δίκη και τιμωρίας του πρώην Προέδρου θα έφερνε «επιτέλους» μια ριζική ανανέωση της άρρωστης δημοκρατίας μας. Σε συζήτηση στο Capital στις 23/9/2013 ο Γιώργος Περδίκης είπε «ακόμα και αν, λέω αν, αποδεικνυόταν ότι ο Χριστόφιας ήξερε για τα ελληνικά ομόλογα, και δεν έκανε τίποτα για αποτροπή της τραγωδίας πάλι δεν θα πήγαινε φυλακή, νομίζω. Μακάρι να αποδειχθώ ψεύτης»
Δηλαδή να αποδειχθεί πως ψεύτης; Να αποδειχθεί ότι ο Χριστόφιας ήξερε και να πάει φυλακή; Γιατί δεν είπε κάτι αντίστοιχο για τον Αναστασιάδη και το κούρεμα;
[7] «Δύσκολα θα έβρισκε κανείς μια καλύτερη περιγραφή της απάθειας… δηλαδή ότι είναι η κατάσταση στην οποία οι άνθρωποι αναζητούν ιδιωτικές λύσεις σε δημόσια κακώς κείμενα» ΕΔΩ
[9] Ένα παράδειγμα της σχετικής «περιρρέουσας ατμόσφαιρας»: ο ακροδεξιός βουλευτής του ΔΗΣΥ Ανδρέας Θεμιστοκλέους έγραψε τον Οκτώβρη του 2013 «στον προσωπικό του λογαριασμό στο [facebook] ότι ‘Όπως πάει το πράμα και μην γελάτε, το επόμενο παγκύπριο συνέδριο τού ΑΚΕΛ υπάρχουν πολλές πιθανότητες να γίνει στις κεντρικές φυλακές!’». ΕΔΩ
[11] Εξαίρεση από αυτές που επιβεβαιώνουν τον κανόνα, ο Αλέκος Μαρκίδης, που όπως θα δούμε αργότερα παρατήρησε πως ο κόσμος μάλλον θέλει αποζημίωση παρά τιμωρία.
[14] Όχι πως δεν υπήρχαν και προηγουμένως υπονοούμενα και απειλές κατά της αριστεράς. Βλέπε στο link που ακολουθεί τον Τάσο Μητσόπουλο να αναφέρεται απειλητικά σε «ποινικοποίησης της δράσης υπέρ του κομμουνισμού» ΕΔΩ
[15] Το δεξιό κατεστημένο δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει εναντίον του Χριστόφια το γεγονός ότι ο ίδιος διόρισε ένα καθαρόαιμο δεξιό, ο οποίος τελικά δεν έκανε παρά το αναμενόμενο – τον καταδίκασε. Για την δεξιά, ο Χριστόφιας «δεν σεβάστηκε ούτε αυτόν που ο ίδιος διόρισε», ενώ ο Πολυβίου στάθηκε δήθεν πρωτοπόρος στην υπέρβαση της πρακτικής «δεν τιμωρούμε το κατεστημένο και αυτόν που μας διόρισε». Σχετικά με αυτό το bullshit βλέπε ΕΔΩ
[16] Χαραυγή 23/8/2013
[18] Στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Εργασίας, στο βιογραφικό της υπουργού αναφέρεται πως «Η Ζέτα Αιμιλιανίδου … έχει αποκτήσει πτυχίο νομικών σπουδών από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και είναι κάτοχος διπλώματος “Marketing Management” του Cyprus Institute of Marketing» Η υπουργός μεταπήδησε από τα τελωνεία και τον ΦΠΑ στα εργατικά θέματα. (ΕΔΩ ) Εύλογα υποψιάζεται κανείς πως το βασικό προσόν της ήταν οι σπουδές της στο marketing, ώστε να μας πουλήσει πράγματα όπως τη στόχευση του μισθού νοικοκυράς και το Ε.Ε.Ε.
[19] Στη «Χαραυγή» 23/8/2013 υπάρχουν οι δηλώσεις καταδίκης του Χριστόφια από όλα τα δεξιά κόμματα.
[20] Αυτά είπε για την cargo cult science, το όνομα που έδωσε σε σύγχρονα είδη «ψευδοεπιστήμης», ο Νομπελίστας φυσικός Richard Feynman, μιλώντας σε τελετή αποφοίτησης φοιτητών Φυσικής:
«Υπάρχει ένα χαρακτηριστικό που παρατηρώ ότι λείπει γενικά στην επιστήμη “ cargocult”. Είναι η ιδέα που όλοι μας ελπίζουμε να έχετε μάθει όταν σπουδάζετε επιστήμη… είναι ένα είδος επιστημονικής ακεραιότητας, μια αρχή της επιστημονικής σκέψης που αντιστοιχεί σε ένα είδος απόλυτης τιμιότητας – ένα είδος να βάζουμε τα δυνατά μας και ακόμα περισσότερο. Για παράδειγμα, αν κάνετε ένα πείραμα, πρέπει να αναφέρετε ότιδήποτε νομίζετε ότι θα μπορούσε να ακυρώσει τα συμπεράσματά του…»
Προσθέτω εδώ περισσότερο από το σχετικό τμήμα του κειμένου στα αγγλικά:
“there is one feature I notice that is generally missing in cargo cult science. That is the idea that we all hope you have learned in studying science in school... It's a kind of scientific integrity, a principle of scientific thought that corresponds to a kind of utter honesty--a kind of leaning over backwards. For example, if you're doing an experiment, you should report everything that you think might make it invalid--not only what you think is right about it: other causes that could possibly explain your results; and things you thought of that you've eliminated by some other experiment, and how they worked--to make sure the other fellow can tell they have been eliminated.
Details that could throw doubt on your interpretation must be given, if you know them. You must do the best you can--if you know anything at all wrong, or possibly wrong--to explain it. If you make a theory, for example, and advertise it, or put it out, then you must also put down all the facts that disagree with it, as well as those that agree with it. … In summary, the idea is to give all of the information to help others to judge the value of your contribution; not just the information that leads to judgment in one particular direction or another. ”
[22] Ο Σάββας Ιακωβίδης την 2/8/2012 στο άρθρο του «ΠΟΙΟΥΣ ΒΟΛΕΥΕΙ ΝΑ ΦΤΑΙΝΕ ΜΟΝΟ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ;» έγραφε: «Μέγιστο μερίδιο ευθύνης φέρουν και τα δημόσια οικονομικά. Δεν το ισχυριζόμαστε εμείς, το λέγει ο Νομπελίστας μας, Χρ. Πισσαρίδης.».
Εκτός από τις αναφορές του Ιακωβίδη στις τετριμμένες κουβέντες του νομπελίστα περί σπάταλου κράτους της αριστεράς, όπως «θα ήθελα να απαιτήσω από την κυβέρνηση να ελέγξει τις δαπάνες της, ιδίως του μισθολογίου της δημόσιας υπηρεσίας.» και «αναστολή της ΑΤΑ» που όμως «δεν θα είναι αρκετή. Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για περισσότερη λιτότητα», ενδιαφέρει και η απάντηση του Ιακωβίδη στο ερώτημα που έθεσε ο τίτλος του άρθρου του (τονισμένα δικά μου): «Βολεύει τους αναρχοσυνδικαλιστές να επιδεικνύουν ανέξοδο τσαμπουκά και γελοία μαγκιά. Βολεύει το ΑΚΕΛ και τις συντεχνίες του, διότι αποτελεί βολικό άλλοθι για τη στήριξή του σε έναν ανεπαρκή Πρόεδρο.» ΕΔΩ
[23] Στο Κεντρικό Δελτίο ΡΙΚ της 21 Μάρτη 2012 ο Νικόλας είπε με τη βαριεστημένη άνεση κάποιου που είναι υποχρεωμένος να επαναλαμβάνει τις πιο απλές αλήθειες: «Δεν γίνεται ένας νομπελίστας οικονομολόγος όπως ο κ. Πισσαρίδης να θεωρεί ως θετικό μέτρο την επέκταση του ορίου αφυπηρέτησης και να πρέπει εμείς να συμφωνήσουμε με τους οικονομολόγους του ΑΚΕΛ. Όταν και κείνοι θα πάρουν Νόμπελ θα τους ακούσουμε και εκείνους.» http://youtu.be/Tm4p9VxGv9U
Ιδιαίτερα στη παρέα του Νικόλα Παπαδόπουλου, η απονομή του βραβείου Νόμπελ στον HenryKissinger το 1973, τον υπουργό εξωτερικών των ΗΠΑ την εποχή της τουρκικής εισβολής, πρέπει να τους προκαλεί εμετό, δεδομένου του ρόλου του στο Κυπριακό. Δες για παράδειγμα ΕΔΩ Όπως το συνόψισε ο αμερικανός σατιρικός κωμικός TomLehrer: «Όταν απένειμαν το Νόμπελ Ειρήνης στον Κίσσιγκερ, η σάτιρα πέθανε» ΕΔΩ
[25] Η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ έχει μια υπηρεσία που ταξινομεί επιστημονικά κείμενα πάνω από τριάντα πέντε χιλιάδων οικονομολόγων, καταχωρημένων μετά από δική τους αίτηση: http://repec.org/. Αυτή η υπηρεσία προσφέρει επίσης μια ταξινόμηση των οικονομολόγων αυτών σύμφωνα με τις αναφορές άλλων οικονομολόγων στα έργα τους, ως ένα δείκτη της αποδοχής και της θέσης τους στην επιστημονική κοινότητα. Στον κατάλογο αυτό, στις 23 του Ιούνη 2014, ο PaulKrugman ήταν στη θέση 24, ενώ ο Χριστόφορος Πισσαρίδης στη θέση 129: http://ideas.repec.org/top/top.person.nbcites.html
[27] http://cyprusnews.eu/deltia-typou/2044396----------2014---photos.html κάρτες 10 και 11.
[28] Όπως παρατήρησε – μάλλον στα πλαίσια του «γνώθι σαυτόν» - σημαντικός ξένος δεξιός σχολιαστής «τα οικονομικά είναι στην ουσία πολιτική μεταμφιεσμένη σε επιστήμη» (“economicsisessentiallyjustpoliticsdressedupasscience”). Στην περίπτωση της δημοσκόπησης μας έχουμε την ίδια την πολιτική μεταμφιεσμένη σε επιστήμη. ΕΔΩ
«Στα δομημένα ερωτηματολόγια [όπως αυτό της δημοσκόπησης του ΡΙΚ]… κάθε ερωτώμενος ερωτάται την ίδια ερώτηση με τον ίδιο τρόπο.
Ενδεχόμενη [contingency] ερώτηση – μια ερώτηση που απαντάται μόνο αν ο ερωτώμενος δώσει μια συγκεκριμένη απάντηση σε προηγούμενη ερώτηση. Έτσι αποφεύγονται ερωτήσεις που δεν εφαρμόζονται (όπως να ρωτούνται άνδρες αν ήταν ποτέ έγκυοι).»
ΕΔΩ:
«Βεβαιώσου ότι συμπεριλαμβάνονται όλες οι κατάλληλες εναλλακτικές απαντήσεις στις επιλογές. Η παράλειψη μιας επιλογής μπορεί να οδηγήσει σε παραπλανητικά αποτελέσματα… Πρέπει να συμπεριλάβεις και τα ‘άλλα’ ή ‘κανένα από τα πιο πάνω’ … όταν οι επιλογές αφορούν πιθανές γνώμες, προτιμήσεις ή συμπεριφορές, πρέπει συνήθως να υπάρχουν και αυτές οι δύο απαντήσεις»
[31] ΕΔΩ. Στην ελληνική βικιπαίδεια αναφέρεται ως παράδειγμα «οι πωλήσεις παγωτών αυξάνονται κατά πολύ κάθε Ιούνιο και οι κλοπές αυτοκινήτων κάθε Ιούλιο. Θα αποτελούσε πλάνη το να ισχυριστεί κανείς ότι επειδή περισσότεροι άνθρωποι τρώνε παγωτό έχουμε και περισσότερες κλοπές αυτοκινήτων.»
[32] Wikipedia: «Το PostHoc είναι ένα ιδιαίτερα ελκυστικό σφάλμα επειδή η χρονική διαδοχή μοιάζει να είναι αναπόσπαστο στοιχείο της αιτιότητας. Το σφάλμα βρίσκεται στην εξαγωγή συμπεράσματος βάση μόνο της σειράς των συμβάντων, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη άλλοι παράγοντες που μπορεί να αποκλείουν τον συσχετισμό». Το παράδειγμα της αγγλικής Wikipedia είναι «ο πετεινός κράζει αμέσως πριν την ανατολή, άρα ο πετεινός κάνει τον ήλιο να ανατείλει» ΕΔΩ.
[33] Το posthoc εμφανίζεται και σε νομικά λεξικά. Το σχετικό λήμμα του Webster’sNewWorldLawDictionary είναι: «PostHocErgoPropterHoc. Στα Λατινικά, μετά από αυτό, άρα εξαιτίας αυτού. Μια μη λογική αντίληψη ότι επειδή ένα πράγμα συνέβηκε μετά από κάποιο άλλο, πρέπει να έχει ως αιτία του το πρώτο» (
ΕΔΩ ) . Πόσο κακόπιστο είναι λοιπόν να κατηγορήσει κανείς τον διακεκριμένο νομικό Παναγιώτη Καλλή ότι προσπάθησε συνειδητά να εξαπατήσει τους ακροατές;
[34] Το σχετικό τμήμα της εκπομπής υπάρχει εδώ: http://youtu.be/CCLFiwU84Dw
[37] ΡΙΚ 1, Κεντρικό Δελτίο Ειδήσεων 27 Απρίλη 2013. http://youtu.be/5kCDWUCShNI
[39] Για παράδειγμα εδώ: http://www.fas.org/sgp/crs/row/R42377.pdf
[41] Ας συγκρίνουμε την ευκολία με την οποία η κυβέρνηση Αναστασιάδη ξεφορτώθηκε τον εκπρόσωπο του ίδιου «ανεξάρτητου θεσμού», τον Πανίκο Δημητριάδη. Η κυβέρνηση συμπλήρωσε τον εκβιασμό με γελοίες κατηγορίες από τα ΜΜΕ και απειλές διώξεων από τον Γενικό Εισαγγελέα της, με μια δωροδοκία σε κοινή θέα. Μια δωροδοκία την οποία η αντιπολιτευόμενη δεξιά, η οποία ζητούσε και αυτή την απομάκρυνση του με κάθε μέσο, είχε το θράσος να καταγγείλει με το επιχείρημα «αντί να τον δικάσετε, τον πληρώσατε και από πάνω»
[42] Ας θυμηθούμε τους συμπέθερους του Αναστασιάδη που φυγάδευσαν στο εξωτερικό 21 εκατομμύρια ευρώ τρεις μέρες πριν το κούρεμα του Απριλίου 2013. Χαρακτηριστική του πως μένει στα παρασκήνια ο πλούτος ήταν η περιγραφή τους στο ελληνικό Βήμα (τονισμένα δικά μου): «Η ζωή του ζευγαριού Γιάννου και Έλσας Λούτσιου ήταν γεμάτη με ταξίδια (Αθήνα, Λονδίνο, Παρίσι) και μπίζνες. Ήταν και οι δύο χαμηλού προφίλ, πρόσεχαν να μην προκαλούν, ανέπτυξαν φιλίες με όλον τον λεγόμενο ‘καλό κόσμο’ της Λεμεσού, αλλά και της Λευκωσίας.»http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=506570
[43] Ο ιερέας «θέλει λάβει δύο τράγους... Και θέλει ρίψει ο Ααρών κλήρους επί τους δύο τράγους· Τον δε τράγον, επί του οποίου έπεσεν ο κλήρος του να απολυθή… θέλει εξομολογηθή επ' αυτού πάσας τας ανομίας των υιών Ισραήλ και πάσας τας παραβάσεις αυτών καθ' όλας αυτών τας αμαρτίας· … και θέλει απολύσει τον τράγον εις την έρημον.» (από την Αγία Γραφή )
[45] Paul Krugman “The return of depression economics and the crisis of 2008” W. W. Norton & Company New York London 2009.
Το αγγλικό κείμενο είναι: ‘any "fundamentalist" view of economic crisis—that is, a view that economies only get the punishment they deserve—must come to grips with the peculiar coincidence that so many seemingly disparate economies hit the wall in the space of a few months.’
[48] «την είσοδο στην ΕΕ και πριν την είσοδο στο ευρώ το 2007 ακολούθησε ιδιαίτερα εντυπωσιακή ανάπτυξη, όταν αυξημένες εισροές κεφαλαίων και μειωμένος έλεγχος ρίσκου διευκόλυναν μια απότομη αύξηση τραπεζικού δανεισμού που έθρεψε ένα οικιστικό μπουμ»
Institute of International Finance, IIF Research Notes, “Cyprus, just the facts” March 19, 2013 ΕΔΩ
Το IIF (Διεθνές Χρηματοοικονομικό Ινστιτούτο) είναι ο διεθνής σύνδεσμος των μεγαλύτερων τραπεζικών και γενικότερα χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων του πλανήτη. Ιδρύθηκε το 1983 και σήμερα αριθμεί 450 μέλη: http://www.iif.com/membership/members/
[49] Κάποιοι, όπως ο Βγενόπουλος και ο Ορφανίδης, έχουν ήδη διαπομπευθεί ακόμα και από τις δεξιές πολιτικές δυνάμεις που τους υποστήριζαν με ενθουσιασμό μερικά χρόνια πριν. Βέβαια αυτό έγινε τώρα με τέλειο hindsight, κατά την τόσο επιτυχημένη αγγλική έκφραση, δηλαδή με την τελειότητα της ύστερης γνώσης. Μπορεί να δούμε και τιμωρία, εκεί που βολεύει τον ΔΗΣΥ, όπως με τον Χριστόδουλο Χριστοδούλου, τον πρώην διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας που το 2004 ήταν από τους ενοχλητικότερους υποστηρικτές του «Όχι» στο σχέδιο Ανάν.
[50] Ο γνωστός μας πια JohnHourican που ήρθε να σώσει την Τράπεζα Κύπρου ήταν ο ίδιος αναμιγμένος σε τραπεζικά αδικήματα στην Αγγλία, αλλά και αλλού. Βλέπε ΕΔΩ και ΕΔΩ
[52] ΕΔΩ επίσης δελτίο ειδήσεων ΡΙΚ της 13/7/2014, όπως και 24/7/2014 για το «ξέσπασμα» εναντίον των τραπεζών του Αβέρωφ Νεοφύτου.
[53] Δες για παράδειγμα το φυλλάδιο της Αγγλικής Συντεχνίας Πυροσβεστών, της FireBrigadesUnion με τίτλο «ΗΡΘΕ Η ΩΡΑ ΝΑ ΕΘΝΙΚΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ» ΕΔΩ
[55] Ετσι ο πρώην διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας Χ. Χριστοδούλου δήλωνε «επί εποχής [μου] το τραπεζικό σύστημα ήταν κερδοφόρο επειδή ήταν αυστηρά εποπτευόμενο. Με τη λήξη της θητείας του κ. Ορφανίδη, τούτο για να είναι ικανό να λειτουργεί με επάρκεια χρειάζεται 10 δις ευρώ για ανακεφαλαιοποίηση.» ΕΔΩ Ο Χριστοδούλου έχει επίσης πει σε δηλώσεις του σε τηλεοπτικό σταθμό ότι ο Ορφανίδης, πίστευε στην «αυτορρύθμιση των τραπεζών» ως μαθητής του Alan Greenspan.
Τον Ιούλη του 2012 ο Ορφανίδης κατηγορήθηκε για την εποπτεία του κύρια από τους βουλευτές του ΑΚΕΛ: ΕΔΩ
Όμως τόσο έντονη ήταν η εναντίον του δυσπιστία του κόσμου (ΕΔΩ) που ακόμα και η «Ερευνητική Επιτροπή Απόδοσης Ευθυνών» του Πικκή αναγκάστηκε στο πόρισμα της να διαπιστώσει ότι «Ο εποπτικός ρόλος της Κεντρικής Τράπεζας ως προς την απόκτηση και κατοχή ελληνικών ομολόγων από τις κυπριακές τράπεζες, υπήρξε χαλαρός.»
«Τον περασμένο Οκτώβρη ο AlanGreenspan – που ανάλωσε χρόνια βεβαιώνοντας τους επενδυτές ότι όλα ήταν μια χαρά με το αμερικάνικο χρηματιστικό σύστημα – δήλωσε ότι βρίσκονταν σε μια κατάσταση ‘σοκ και αδυναμίας να πιστέψει’. Στο κάτω-κάτω οι καλύτεροι και εξυπνότεροι οικονομολόγοι των διαβεβαίωναν ότι το χρηματιστικό μας σύστημα ήταν σταθερό: ‘Τις τελευταίες δεκαετίες, έχει εξελιχθεί ένα τεράστιο σύστημα διαχείρισης κινδύνου και κοστολόγησης, που συνδυάζει τις πιο προχωρημένες γνώσεις μαθηματικών και ειδικών στα χρηματιστικά υποστηριγμένο από μεγάλες προόδους στην τεχνολογία των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των επικοινωνιών… Ολόκληρο όμως αυτό το πνευματικό οικοδόμημα κατέρρευσε το καλοκαίρι του περασμένου χρόνου’ [2008]’»
Δες και την απολογία του AlanGreenspan: http://youtu.be/R5lZPWNFizQ
[60] Μια και μιλάμε για το παιχνίδι του καπιταλισμού, ορίστε μια ακόμα χαρακτηριστική έκφραση από την αμερικάνικη κουλτούρα, που σημαίνει «Η μοναδική επιλογή, την οποία πρέπει να δεχτεί κάποιος, επειδή δεν υπάρχει κάποια καλύτερη… αυτός ο όρος, που εμφανίστηκε στην αρχή του 20ου αιώνα, αναφέρονταν αρχικά σε ένα τζογαδόρο που έψαχνε να βρει να συμμετέχει σε κάποιο παιχνίδι σε μια ξένη πόλη» http://dictionary.reference.com/browse/only+game+in+town,+the
Αυτή την αίσθηση προσπαθούν να δημιουργήσουν οι δεξιοί σχολιαστές. Μας αρέσει δεν μας αρέσει, έχει δεν έχει ευθύνες και κρίσεις, ο καπιταλισμός είναι το μόνο παιχνίδι στην πόλη, και είμαστε καταδικασμένοι να παίξουμε με τους κανόνες του.
[61] ΡΙΚ 1 στις 14/11/2011, στην εκπομπή «Κωδικός Ευρώπη», με την συμμετοχή των Νίκου Κατσουρίδη και Αβέρωφ Νεοφύτου.
[62] Ένα καλό παράδειγμα είναι ένα κείμενο που γράφτηκε το 1967: http://www.marxists.org/history/etol/writers/harman/1967/xx/revlost.htm
[63] Όπως γράφει ένας από τους σημαντικότερους ιστορικούς της Δύσης που ασχολήθηκαν με την ΕΣΣΔ «Σε όλη τη διάρκεια του 1919 ο κυρίαρχος παράγοντας στην … Σοβιετική οικονομία ήταν ο εμφύλιος πόλεμος, στον οποίο οι εχθροί του καθεστώτος έπαιρναν την στρατιωτική, οικονομική και ηθική υποστήριξη της Μεγάλης Βρετανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, Ιαπωνίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και μερικών από τους μικρότερους συμμάχους τους» E. H. Carr “AHistoryofSovietRussia, TheBolshevicRevolution 1917 1923”, τόμος 3, PelicanBooks 1977.
Ένας από αυτούς τους «μικρότερους συμμάχους» ήταν και η Ελλάδα: http://en.wikipedia.org/wiki/Allied_intervention_in_the_Russian_Civil_War
Γράφει: Αλμπέρτο Φλορεντίν
