Η Γάζα, η Αίγυπτος και ο Ανδρέας Παπανδρέου, του Γιάννη Ιωάννου

4cd4eaee1c7cc4757d33459591114de7 XL Τα πρόσφατα γεγονότα αποδεικνύουν ότι η αραβοϊσραηλινή σύγκρουση έχει περάσει σε ένα μεταμοντέρνο στάδιο και εμείς ακόμη «βουρούμε» με τις μαντήλες

Πριν χαρακτηριστώ «εβραιόφιλος», «άκρατος νεοφιλελεύθερος» και «σιωνιστικό γεράκι» να τονίσω πως αυτός που έχει πραγματικό πρόβλημα σε αυτό τον κόσμο είναι αυτός ο οποίος βρίσκει πίσω από κάθε συνομωσία «σιωνιστικά λόμπι», ο «σοσιαλιστής» που δεν ξέρει τι εστί Λικούντ, ο «αριστεριστής» (το είχα δει κάποτε στην Αθήνα) που τυπώνει αφίσες με κεντρικό σύνθημα ‘να διαλυθεί τώρα το κράτος του Ισραήλ’ και λοιποί χριστιανοί που πρέπει να θυμούνται τη Σάμπρα και τη Σατίλα, καθώς και τους εμφυλίους πολέμους στη Συρία (που μαίνεται), στη Λιβύη και στη Γάζα (βλέπε Χαμάς).

Φυσικά και σοκάρομαι με τις εικόνες των ισραηλινών επιδρομών και τα δημοσιεύματα με θύματα αμάχους, και δη παιδιά. Οποιοσδήποτε λογικός άνθρωπος αισθάνεται συντριβή απέναντι σε μια ανθρώπινη ζωή που χάνεται, είτε αυτή προέρχεται από τη Λωρίδα της Γάζας, είτε από τη Βοσνία του ’90, είτε από το Ελ Σαλβαδόρ του ’80. Αυτή όμως τη μονομανία, που κυριαρχεί στη κοινή γνώμη της Ελλάδος και της Κύπρου από τις εποχές του ‘τριτοδρομικού ΠΑΣΟΚ’, των ενιαίων αμυντικών δογμάτων Ελλάδος-Κύπρου και της λογικής: το Ισραήλ έχει κατεχόμενες περιοχές, η Τουρκία κατέχει τη μισή μας πατρίδα, τελευταίως Ισραήλ και Τουρκία δεν είναι και οι… καλύτεροι φίλοι άρα πρέπει κάθε φορά που κυριαρχεί ένταση στη περιοχή να φοράμε το παλαιστινιακό μας φουλάρι δεν τη χώνεψα ποτέ. Για την ακρίβεια, η διεθνής διπλωματία και οι έννοιες της ισχύος και του συμφέροντος λειτουργούν διαφορετικά.

Η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς έρχεται σε ένα πολύ ενδιαφέρον σημείο χρονικά. Δεν συνδέεται μόνο με τα μηνύματα της νέας εποχής (κυρίως για την Αίγυπτο, θα εξηγήσουμε στη συνέχεια γιατί) που ακολουθεί της αραβικής άνοιξης αλλά παράλληλα αποτελεί, στο πλαίσιο της γενικευμένης ‘pre-emptive’ αντίληψης του κράτους του Ισραήλ, υπενθύμιση ισχύος αναφορικά με το στρατηγικό του ρόλο στη περιοχή. Σε μια περιοχή που για τους δικούς τους ξεχωριστούς λόγους τα δύο κράτη κλειδιά για τις εξελίξεις στο άμεσο μέλλον εξακολουθούν να είναι το Ιράν και η Σ. Αραβία.

Πάμε τώρα να δούμε συνοπτικά γιατί στη σύγκρουση που παρακολουθούμε εδώ και ημέρες σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η Αίγυπτος (μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές εδώ οι γραμμές, το REUTERS μετάδιδε πληροφορίες για τελεσφόρηση της πρωτοβουλίας της Αιγύπτου για κατάπαυση πυρός μεταξύ Ισραήλ-μαχητών της Λωρίδας της Γάζας).

• Μεγάλο μέρος των πυραύλων που εξαπολύει η Χαμάς μεταφέρονται μέσω Αιγύπτου (η χερσόνησος του Σινά είναι φυσική προέκταση της Λωρίδα της Γάζας) ή τεστάρονται στην έρημο (πρόκειται για το τύπο Fajr 5). Η Χαμάς εξάλλου νιώθει την ανταγωνιστική πίεση από τα δικά της ‘franchise’ εξτρεμιστών τόσο σε αιγυπτιακό έδαφος όσο και στην ίδια τη Γάζα (‘salafis’).

• Η κυβέρνηση Μόρσι φοβάται εξάπλωση της Χαμάς στην Αίγυπτο, στόχος της οποίας θα ήταν η χερσόνησος του Σουέζ (και συγκεκριμένα το κανάλι).

• Η συνολική βοήθεια που λαμβάνει η νέα κυβέρνηση της Αιγύπτου από ΕΕ, ΗΠΑ και ΔΝΤ την ωθεί στο να αναλάβει πρωτοβουλίες για μια εκ νέου προσέγγιση στις συνομιλίες της με το Ισραήλ από την οποία μπορεί να λήξει οριστικά η σύγκρουση με τους μαχητές της Χαμάς.

• Η ως άνω προσέγγιση θα λειτουργήσει ευεργετικά σε σχέση με την Ισραηλινοαιγυπτιακή συνθήκη Ειρήνης του 1979.

• Αποτελεί και ανταπόδοση προς τη κυβέρνηση του επανεκλεγέντα Ομπάμα για τη στήριξη της Αιγύπτου μια διαμεσολαβητική πρωτοβουλία –δικαιολογείται και η άμεση αποστολή της ΥΠΕΞ Χίλαρι Κλίντον στη περιοχή.

• Τέλος, η Αίγυπτος αντιλαμβάνεται ξεκάθαρα ότι στα υπόγεια τούνελ Γάζας-Αιγύπτου διαδραματίζεται ένα παιχνίδι συνολικής αξίας 700 εκατ. δολλαρίων το χρόνο.

Το στρατηγικό σφάλμα της Χαμάς πάντως αυτή τη φορά εδράζεται σε δύο βασικές παρακρούσεις. Αρχικά, νομίζει ότι το περιβάλλον των αραβικών χωρών μετά τα γεγονότα της Άνοιξης έχει αλλάξει δραματικά υπέρ τους. Λάθος. Κατά δεύτερον, πιέζονται από τις επιμέρους μικρότερες εξτρεμιστικές οργανώσεις (‘salafis’).

Ενδεικτικά, κύριοι των blogs και των twitter πριν φορέσετε το παλαιστινιακό σας φουλάρι να σας ενημερώσω ότι η Χαμάς δεν είναι δε και η Ιντιφάντα του Δεκέμβρη του ’87. Επίσης, τον Αύγουστο του 2009, η Χαμάς σκότωσε τον ηγέτη της ‘Jund Ansar Allah’ μιας σαλαφιστικής οργάνωσης για δικούς της ‘αραβικούς’ λόγους. Τέλος, κλείνοντας και πριν μας κυνηγήσει όλους το φάντασμα του Αραφάτ, του Παπανδρέου και του Μακαρίου μαζί οι διεθνείς σχέσεις δουλεύουν ως εξής: Η Χαμάς χτύπησε αυτή τη φορά το Ισραήλ νομίζοντας πως η χερσόνησος του Σινά (η οποία παρεμπιπτόντως μετά την αιγυπτιακή άνοιξη είχε μαζέψει κάθε καρυδιάς καρύδι σε οπλισμό και οργανώσεις που ο αιγυπτιακός στρατός αδυνατεί να ελέγξει) θα λειτουργούσε αποτρεπτικά για μια δυναμική απάντηση από το Ισραήλ προκειμένου να μην διαταράξει τις σχέσεις του με την Αίγυπτο. Τη συνέχεια τη ξέρετε… Αλήθεια, η Κυπριακή Δημοκρατία, ασκώντας μάλιστα τη Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της ΕΕ, πόσες διπλωματικές πρωτοβουλίες πήρε;

Γράφει: Γιάννης Ιωάννου

Πιστοί στο ραντεβού μας με το ξενύχτι, ξημερώματα Τρίτης, για τη δεύτερη τηλεμαχία μεταξύ των δύο υποψηφίων Προέδρων Ομπάμα και Ρόμνεϊ.

Το ιδιαίτερο αυτού του debate ήταν ότι ερωτήσεις υποβλήθηκαν από το κοινό που συναποτελούσαν 82 ψηφοφόροι (που θεωρητικά ανήκουν στη κατηγορία των αναποφάσιστων).

Η πλειοψηφία του κόσμου αναρωτήθηκε σχετικά με το αν θα κατάφερνε να «ρεφάρει» ο νυν Πρόεδρος Ομπάμα μετά την σχετικά «χλιαρή» πρώτη του εμφάνιση. Επικοινωνιακά νομίζω πως ανάκαμψε σημειώνοντας μια «καθαρή» νίκη. Ουσιαστικά, νομίζω ότι στις ερωτήσεις του κοινού κανείς δεν κατόρθωσε να απαντήσει με πειστικό τρόπο αλλά αυτό είναι ένα άλλο, εντελώς διαφορετικό ζήτημα. Πάμε λοιπόν να δούμε το VS αναλυτικά από τη σημειολογική σκοπιά της επικοινωνίας:

Μπαράκ Ομπάμα:

<ul>

<li>Σε γενικές γραμμές η παρουσία του Μπαράκ Ομπάμα άλλαξε άρδην σε σχέση με το πρώτο debate. Καταρχήν, η γλώσσα του σώματός του (ή αν θέλετε το σύνολο της ‘non verbal επικοινωνίας’ του) απέπνεαν μεγαλύτερη σιγουριά, οι ματιές του ήταν άμεσες, τόσο προς τον Ρόμνεϊ όσο και στη συντονίστρια της βραδιάς Κάντι Κρόουλι (σ.σ. να σημειώσουμε ότι η ‘large’ κυρία του CNN είναι η πρώτη συντονίστρια προεδρικού debate από την εποχή της θρυλικής Αφροαμερικάνας Κάρολ Σίμπσον το 1982). Ο Ομπάμα διατήρησε άμεση επαφή με το κοινό, έλεγξε με τη σκηνική του παρουσία το debate και κατά τη διάρκεια του κλεισίματός του κέρδισε επικοινωνιακά τις εντυπώσεις με την ατάκα σχετικά με τη γνωστή παλιότερη δήλωση του Ρόμνεϊ για το 47% των «κορόιδων» (των φορολογουμένων). Στα αρνητικά του, όπως επισήμαναν και χιουμοριστικά στο twitter του , ήταν ότι χαμήλωσε αρκετά το βλέμμα του και τη φωνή του σε σχέση με τα όσα ελέχθησαν για τα χτυπήματα στη πρεσβεία της Λιβύης αλλά και η συνεχής… υπερκινητικότητά του, που ο Ταντ Φρεντ του New Yorker απέδωσε στο «κουσούρι» που του έχει μείνει από τις εποχές αγόρευσης στις δικαστικές αίθουσες (μιας και δικηγόρος).</li>

</ul>

Μιτ Ρόμνεϊ:

<ul>

<li>Δεν θα σπεύσω να χρίσω αποτυχία, επουδενί, τη δεύτερη εμφάνιση του Ρόμνεϊ στη προεδρική τηλεαναμέτρηση και χωρίς να θέλω να το παίξω… χαρτορίχτρα πιστεύω, προσωπικά, ότι στο τρίτο debate της 22ας Οκτωβρίου που αφορά στα διεθνή θα επανέρθει δυναμικά. Σε αυτή την εμφάνιση του Μιτ Ρόμνεϊ όμως μπορείς να χρεώσεις ένα επικοινωνιακό λάθος (μάλιστα, καθ’ όλη τη διάρκεια της αναμέτρησης) και μια γκάφα ολκής. Ο Ρόμνεϊ δεν έδειξε και τη καλύτερη γλώσσα του σώματος μιας και συχνά-πυκνά απευθύνονταν στο συνομιλητή του, αλλά και στο κοινό δείχνοντας με το δάκτυλο (πράξη επιθετική) ή έχοντας τη παλάμη του προς τα κάτω κάνοντας νοητές κάθετες κινήσεις σαν να… κόβει κάτι. Το χαμόγελό του δεν ήταν και το ζεστότερο όλων. Στην ερώτηση σχετικά με την ισοτιμία των φύλων αναφορικά με την απασχόληση αναφέρθηκε στις γυναίκες με κάπως σεξιστικό τρόπο από την εποχή που ήταν Κυβερνήτης. Συγκεκριμένα απάντησε ««Τους ρώτησα αν μπορούν να μας βρουν κόσμο και μας έφεραν ντοσιέ γεμάτα… γυναίκες (‘…binders full of women’)». Αυτό ερμηνεύεται είτε υπό του πρίσματος του σαρδάμ είτε ενός άλλου ευρύτερα ρεπουμπλικανικού, χριστιανικού ή ότι άλλο βάζει ο νους σας… Κάτι έξυπνο, που βρήκα προσωπικά, στο Ρόμνεϊ είναι πως όταν αναφέρονταν στον Ομπάμα έκανε το χέρι του πίσω σηματοδοτώντας έτσι κάποιον «εχθρό», απερχόμενο ή «ξένο» προσπαθώντας έτσι να πάρει μαζί του νοητά το κοινό.</li>

</ul>

Εν κατακλείδι, μπορεί ο Ρόμνεϊ να μην έπεισε ότι θα δημιουργήσει 12 εκατ. νέες θέσεις εργασίας ούτε ο Ομπάμα πως θα εξαλείψει τα Καλάσνικοφ από τους αμερικανικούς δρόμους. Ωστόσο, μέχρι την ημέρα των εκλογών ακόμη πολλά βέλη έχουν να μπουν στη φαρέτρα των υποψηφίων. Από ροκ σούπερσταρς βεληνεκούς Μπρους Σπρινγκστιν μέχρι καλτ χριστιανικές ενώσεις. Και φυσικά δεν θα λείψουν αλήστου μνήμης ατάκες όπως (το παραθέτω αυτούσιο για να αντιληφθείτε το μεγαλείο) Have you looked at your pension, Romney asks Obama. No, he replies: "It's not as big as yours."

Το τρίτο και τελευταίο debate νομίζω είναι το πλέον καθοριστικό. Όχι μόνο γιατί άτυπα πλέον έχουμε μια «ισοπαλία» αλλά κυρίως γιατί σε αυτό θα μπούνε ζητήματα που αφορούν την πεμπτουσία της αμερικανικής πολιτικής: Την εξωτερική. Υπό το βάρος της Μέσης Ανατολής (Συρία, σχέσεις με Ισραήλ και αραβικό κόσμο), της σχέσης με την Κίνα, της ατζέντας των ευρωατλαντικών αλλά και του σημαντικού ζητήματος του χειρισμού μιας πιθανής μελλοντικής κρίσης με χώρες όπως το Ιράν και η Β. Κορέα κυριολεκτικά θα πέσουν… κορμιά. Για το Κυπριακό πάντως (γκούχου γκούχου) δεν βλέπω να υπάρχει σημαντική αντιπαράθεση μεταξύ των δυο υποψήφιων Προέδρων την προσεχή Δευτέρα. Sorry Κύπριοι πολιτικοί…

Γράφει: <a href="/yiannis-ioannou">Γιάννης Ιωάννου</a>