Αγαπημένα και αναμασημένα. Εύπεπτα και κυρίαρχα σε κάθε συζήτηση μετά από κάθε ένδειξη ή υποψία ότι η συζήτηση για το κυπριακό προχωρά ή έστω βρίσκεται σε καλή πορεία.
Παραθέτω μόνο ορισμένα παραδείγματα του λόγου ο οποίος αναπτύσσεται, κάτω από αυτές τις περιστάσεις, ο οποίος έχει ως στόχο, συνειδητά ή ασυνείδητα να οδηγήσει σε εσφαλμένα συμπεράσματα και να δημιουργήσει εντυπώσεις.
«Η άλλη πλευρά έχει τις θέσεις μας ενώ εμείς (η ΕΚ ηγεσία) δεν τις δίνουμε στον λαό».
Είναι δηλαδή ποτέ δυνατόν η άλλη πλευρά να μην είχε τις θέσεις μας; Για τι σόι διαπραγμάτευση θα μιλούσαμε τότε; Από τη στιγμή που εισέρχεσαι σε μια διαδικασία διαλόγου, είναι αυτονόητο ότι αναμένεται να δώσεις τις θέσεις σου, να ακούσεις την άλλη πλευρά, να διαβουλευτείς, να ανταλλάξεις, να πιέσεις και να μετακινηθείς, με στόχο, την κατάληξη στο καλύτερο δυνατόν αποτέλεσμα. Ένα αποτέλεσμα, το όσο δυνατόν πιο ισορροπημένο. Το οποίο θα απαντά στις ανησυχίες της δικής σου πλευράς αλλά και το οποίο συγχρόνως θα καλύπτει και τις ανησυχίες της άλλης πλευράς, δημιουργώντας ένα λειτουργικό πλαίσιο για το σύνολο των πολιτών που θα κληθούν να το υλοποιήσουν. Σε κάθε περίπτωση, ο λαός γνωρίζει τη βάση επί της οποίας διεξάγεται η διαπραγμάτευση καθώς και ποιες είναι οι βασικές παράμετροι της υπό επιδίωξη λύσης. Πέραν τούτου ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να πιστεύει κάποιος ότι όλη αυτή η διαδικασία μπορεί να γίνεται από αέρος ή δημόσια.
«Τα κόμματα της αντιπολίτευσης τελούμε σε καθεστώς συσκότισης».
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης σε καμιά περίπτωση δεν τελούν σε καθεστώς συσκότισης. Για την ακρίβεια, ο ΠτΔ έχει προβεί, κατά την άποψη μου, σε ένα τεράστιο λάθος επιτρέποντάς τους να έχουν πρόσβαση στα πρακτικά των συναντήσεων, δίχως κανένα περιορισμό. Απόφαση που λήφθηκε κάτω από την πίεση των φωνασκούντων μεν, η οποία, όμως, μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να τινάξει όλη τη διαδικασία στον αέρα είτε μέσω επιλεγμένων διαρροών ή ακόμη και δια μέσου σκόπιμα στρεβλωμένων ερμηνειών. Ο Πρόεδρος έχει ενημερώσει όλα τα κόμματα για το τι επιδιώκει, έχει ενημερώσει την ίδια τη Βουλή και τους πολίτες δημόσια για τις θέσεις μας και τις θέσεις της άλλης πλευράς. Αυτή τη στιγμή, καθώς μπαίνουμε στην τελική ευθεία της διαπραγμάτευσης, οφείλει να πάρει την ευθύνη στους ώμους του, να διαπραγματευτεί και να καταλήξει. Ο ρόλος των υπόλοιπων ηγεσιών είναι, πλέον, στη βάση του αποτελέσματος που θα φέρει, είτε να τον επικρίνουν είτε να τον υποστηρίξουν. Σε κάθε περίπτωση, ο λαός είναι αυτός που θα αξιολογήσει, τόσο τον ίδιο τον Πρόεδρο όσο και τις πολιτικές ηγεσίες.
«Αν καταλήξουμε σε τριμερή είναι κακό».
Στα πλαίσια μιας διαδικασίας ειρήνευσης που λαμβάνει χώρα υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, εδώ και δεκαετίες, ξάφνου κάποιοι αποφάσισαν ότι, η συνάντηση των δύο ηγετών με τον Γενικό Γραμματέα των Η.Ε. είναι σχεδόν προδοσία. Τη στιγμή μάλιστα που κάθε προηγούμενος Πρόεδρος της Κ.Δ. είχε τουλάχιστον 3 συναντήσεις με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη και τον εκάστοτε Γ.Γ. του ΟΗΕ.
«Αν καταλήξουμε σε πενταμερή είναι ακόμη πιο κακό…
…Επειδή δε θα συμμετέχει η Κυπριακή Δημοκρατία!». Ως αν όταν ο Τάσος Παπαδόπουλος πήγε στο Μπούργκενστοκ, η Κ.Δ. ήταν εκλιπούσα και αποαναγνωρίστηκε την επομένη. Υπήρχαν βεβαίως δεκαετίες ολόκληρες που ο ιδρυτής της ΕΔΕΚ απαιτούσε διεθνή διάσκεψη για το κυπριακό με τη συμμετοχή της Τουρκίας. Φέτος αν πάμε σε 5μερή με τη συμμετοχή της Τουρκίας θα είναι αρνητικό επειδή η συμμετοχή της θα την απαλλάξει από τις ευθύνες της. Ενώ ο Σ. Αγγελίδης όταν τον ρώτησα επίμονα να μου πει ποια διαφορά θα έχει η προσφυγή σε πενταμερή αυτή τη φορά από εκείνη του 2004 με ηγέτη τότε τον Τ. Παπαδόπουλο απάντησε ότι σε εκείνη δε συμμετείχε το Η.Β. οπότε …δεν ήταν πενταμερής!
«Ο συναισθηματικός δεσμός είναι γελοίο ακόμη και να αναφέρεται».
Οπότε, ο συναισθηματικός δεσμός είναι «γελοίος» όταν αφορά στην προτεραιότητα επιστροφής των προσφύγων στις περιουσίες τους αλλά δεν ήταν καθόλου γελοίος όταν συνιστούσε λόγο για αύξηση της καταβολής αποζημιώσεων προς την κα Τιτίνα Λοϊζίδου, στην οποία επιδικάστηκε αποζημίωση για ψυχική οδύνη. Δεν ήταν καθόλου αστείο επίσης όταν κατά συρροή αγωγές κατατέθηκαν από συγκεκριμένα δικηγορικά γραφεία ως μέρος όλων των ατομικών αγωγών εναντίον της Τουρκίας που κατέκλυσαν το ΕΔΑΔ και που στο κατέληξαν στο τέλος να αποτελέσουν και την αφορμή για να αναγνωριστεί η επιτροπή αποζημιώσεων ως εσωτερικό ένδικο μέσο. Ο συναισθηματικός δεσμός αναφέρεται και στην απόφαση της υπόθεσης Δημόπουλος. Αλλά είναι στα αλήθεια παράλογο να θεωρείται η σχέση ενός πρόσφυγα που έχει αναμνήσεις και θύμησες από το σπίτι του περισσότερο συναισθηματική από κάποιου που δεν έχει; Σε κάθε περίπτωση ο συναισθηματικός δεσμός ως παράμετρος μιας απόφασης για επιστροφή της περιουσίας, έχει νομικά κατοχυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Γνωρίζουν πολύ καλά όσοι φωνάζουν - ιδιαίτερα αυτοί - ότι οι αποφάσεις του ΕΔΑΔ δημιουργούν δεδικασμένο το οποίο θα πρέπει να γίνεται σεβαστό.
«Η Τουρκία δεν είναι δημοκρατική και αξιόπιστη».
Συμφωνώ και επαυξάνω. Έχουμε όμως κάτι που να μας πείθει ότι στο μέλλον η Τουρκία θα μετατραπεί σε Φινλανδία; Ή μήπως προτιμάμε να συνεχιστεί η ενσωμάτωση των κατεχομένων από την Τουρκία με όποιες συνέπειες αυτό μπορεί να έχει στην ασφάλεια και την μελλοντική ανάπτυξη του νησιού;
«Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι εκλιπούσα».
Η Κυπριακή Δημοκρατία δε θα καταστεί ποτέ εκλιπούσα. Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένα ευρωπαϊκό κράτος, μέλος της Ε.Ε. όπου λειτουργούν –ίσως όχι άριστα- αλλά λειτουργούν όλα όσα χαρακτηρίζουν ένα κράτος ως κράτος δικαίου κι έτσι θα συνεχίσει. Ο κίνδυνος δεν είναι να απο-αναγνωριστεί η Κυπριακή Δημοκρατία αλλά να ενσωματωθεί πλήρως η ψευδοδημοκρατία στο βόρειο τμήμα του νησιού στην Τουρκία.
«Η μετεξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Η μετεξέλιξη της Δημοκρατίας είναι αυτονόητη. Μετά τη λύση η Κύπρος δε θα χρειαστεί να υποβάλει αίτηση για να καταστεί μέλος είτε των Η.Ε. είτε της Ε.Ε. και ούτε θα υποχρεωθεί να κυρώσει από την αρχή τις δεκάδες διεθνείς Συμβάσεις οι οποίες μας δεσμεύουν μέχρι σήμερα.
«Μένουν 180 000 έποικοι!».
Εδώ η πολιτική ανάλυση σηκώνει τα χέρια ψηλά. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης πέτυχε να διασφαλίσει, σε μια κατ’ αρχήν (άτυπη) συμφωνία/ σύγκλιση η οποία θα επικυρωθεί μόνο στην περίπτωση επίτευξης συνολικής λύσης, ότι, στη μετά τη λύση Κύπρο, η αναλογία πληθυσμού των δύο κοινοτήτων θα διατηρηθεί, στο επίπεδο της προ του 1974 αναλογίας δηλαδή, 1:4, με το συνολικό πληθυσμό των πολιτών, να μην υπερβαίνει κατά πολύ το ένα εκατομμύριο.
«Η βάση της λύσης είναι πρωτόγνωρη και όλα αυτά αποτελούν ένα πείραμα».
Ενώ η μη λύση είναι μια βολική κατάσταση για πολλούς και η διαιώνιση της κατοχής αποτελεί μία ασφαλή επιλογή για όσους όσοι έχουν την δυνατότητα ανά πάσα στιγμή να μεταναστεύσουν σε πιο ασφαλή και όμορφα μέρη; Είναι άραγε λιγότερο πρωτόγνωρη η σημερινή κατάσταση; Καταλήγοντας, η σοβαροφάνεια είναι ένα από τα χειρότερα χαρακτηριστικά του πολιτικού μας συστήματος. Η δειλία όμως είναι το χειρότερο απ’ όλα. Δυστυχώς τα πιο πάνω κλισέ / σοφιστείες, κερδίζουν καθημερινά έδαφος αφού σε αυτά δεν καταφεύγουν μόνο οι συνήθεις ύποπτοι αλλά αποτελούν ένα ασφαλές πολιτικό καταφύγιο σχεδόν όλων μας μπροστά σε κάθε δυσκολία, σε κάθε προεκλογική περίοδο και σε κάθε αποτυχία. Τα αντίστοιχα και χειρότερα υπάρχουν και στον δημόσιο διάλογο που αναπτύσσεται απέναντι αλλά η ευτυχής κατάληξη και η λύση του κυπριακού θα εξαρτηθεί από το πόσοι ακριβώς θα επιλέξουν να μην ακολουθήσουν την πεπατημένη και να μην υιοθετήσουν τα διαχρονικά κλισέ.
Γράφει: Ξένια Κωνσταντίνου
Πρόεδρος ΓΟΔΗΣΥ