Οι πρόσφατες προκλήσεις της Τουρκίας στην ΑΟΖ της Κύπρου είναι ίσως οι πιο σοβαρές από τότε που ανακηρύχθηκε το ψευδοκράτος.
Ως τέτοια, η ενέργεια της Τουρκίας δεν μπορούσε να παραμείνει αναπάντητη και έπρεπε να εξαγγελθούν μέτρα που να εκφράζουν την αντίδραση της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο δεν μπορούσε παρά να ανασταλούν οι διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό, αφού οι ενέργειες της Τουρκίας σαφώς επηρεάζουν αρνητικά την όλη διαδικασία. Το ΑΚΕΛ, υπό το φως των εξελίξεων, στήριξε την απόφαση για αναστολή των διαπραγματεύσεων, τονίζοντας όμως ταυτόχρονα ότι είναι εναντίον του οριστικού τερματισμού τους, επειδή άλλος τρόπος για να λυθεί το πρόβλημα δεν υπάρχει πέρα από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο κυπριακών κοινοτήτων.
Το βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι, τι στοχεύει η Τουρκία να πετύχει με τις ενέργειές της; Ένας από τους βασικούς στόχους της είναι με την πρόκληση έντασης να καταστήσει το θέμα του φυσικού αερίου διακοινοτική διαφορά και να το περιλάβει στις διαπραγματεύσεις για επίλυση του Κυπριακού. Μιλώντας εξ’ ονόματος των Τουρκοκυπρίων η Τουρκία προσπαθεί από τη μια, να εμποδίσει την Κύπρο να εκμεταλλευτεί το φυσικό της αέριο και από την άλλη, να έχει λόγο στους κυπριακούς υδρογονάνθρακες ενισχύοντας περαιτέρω τη συμμετοχή της στο ενεργειακό σκηνικό της ευρύτερης περιοχής. Κάτι που επιδιώκουν και οι ΗΠΑ.
Ο κίνδυνος να βραχυκυκλωθεί το θέμα του φυσικού αερίου ουδόλως πρέπει να υποτιμηθεί. Η ανησυχία που έκφρασε ο Γ.Γ. του ΟΗΕ σε πρόσφατες δηλώσεις του για τις «εντάσεις που δημιουργήθηκαν σε σχέση με τους υδρογονάνθρακες και την αναστολή των διαπραγματεύσεων», καλώντας «όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να αποκλιμακώσουν την κατάσταση, ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω αστάθεια» (ΚΥΠΕ 30.10.2014), είναι αρκούντως δηλωτικές των προσεγγίσεων που μπορεί τελικά να κυριαρχήσουν στην αντίληψη του διεθνούς παράγοντα.
Πολύ περισσότερο, που τέτοιες δηλώσεις όπως αυτή του Γ.Γ., συνοδεύονται από ταυτόχρονες δηλώσεις του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, το οποίο μονότονα επαναλαμβάνει ότι «οι πόροι της νήσου σε πετρέλαιο και αέριο… θα πρέπει να μοιραστούν ακριβοδίκαια μεταξύ των δύο κοινοτήτων, στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης» (στο ίδιο).
Με φόντο τους κινδύνους που υπάρχουν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας πρέπει να τερματίσει τις δηλώσεις εσωτερικής κατανάλωσης στο θέμα και να επικεντρωθεί στην αντιμετώπιση της τουρκικής πολιτικής, προφυλάσσοντας το κυριαρχικό δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους. Δεν συμφέρουν στην Κύπρο ούτε η ένταση, ούτε τα μηνύματα που αποστέλλει ο Πρόεδρος για το τι δεν πρόκειται να κάνει σχετικά με τις διαπραγματεύσεις. Εμείς, πρέπει να δηλώνουμε την ετοιμότητά μας να προβούμε σε κινήσεις φτάνει η Τουρκία να ενεργήσει για αποκλιμάκωση της έντασης, αφού αυτή την προκαλεί και τη συντηρεί.
Το φυσικό αέριο πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως κίνητρο προς την Τουρκία για την επίλυση του Κυπριακού. Και για να υπάρχει κίνητρο, δεν μπορεί να αμφισβητείται το κυριαρχικό δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς της πόρους. Η τουρκοκυπριακή κοινότητα θα μπορεί να επωφεληθεί και η Τουρκία θα μπορεί να προσδοκεί σε συνεργασίες και συνέργειες με την Κυπριακή Δημοκρατία, όταν και εφόσον επιλυθεί το Κυπριακό.
Το 2010 στις διαπραγματεύσεις του Κυπριακού επιτεύχθηκε σύγκλιση ότι οι φυσικοί πόροι της χώρας μετά από τη λύση θα είναι αρμοδιότητα του κεντρικού ομοσπονδιακού κράτους (στο οποίο οι Τουρκοκύπριοι θα συμμετέχουν αποτελεσματικά). Το 2011 επιτεύχθηκε σύγκλιση και για τον καταμερισμό των εσόδων από την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων.
Επομένως, η πρόθεση της ελληνοκυπριακής πλευράς να συνεργαστεί στο θέμα του φυσικού αερίου είναι κατατιθέμενη σε συγκλίσεις, τις οποίες η Τουρκία με τις ενέργειές της υποσκάπτει. Αυτές οι δύο συγκλίσεις μπορούν και πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να στραφεί η διεθνής κοινότητα προς την Τουρκία και όχι να μεθοδεύεται άσκηση πίεσης πάνω στη δική μας πλευρά.
Ο πρόεδρος είναι αυτός που αποφασίζει. Έχει στο χέρι του ένα ισχυρό εργαλείο και πρέπει να το χρησιμοποιήσει πριν αρχίσουν οι πιέσεις.
Γράφει: Στέφανος Στεφάνου
