Τα κρησφύγετα της ΕΟΚΑ αποτελούν έναν από τους πιο εμβληματικούς χώρους του απελευθερωτικού αγώνα των Ελληνοκυπρίων κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας (1955–1959). Ήταν μικρές, καλά κρυμμένες κατασκευές μέσα σε σπηλιές, δάση, ακόμα και κάτω από σπίτια, που χρησιμοποιούνταν για απόκρυψη αγωνιστών, οπλισμού και προετοιμασία επιχειρήσεων.
Το πιο γνωστό κρησφύγετο της ΕΟΚΑ είναι αυτό στα βουνά του Μαχαιρά, εκεί όπου έπεσε μαχόμενος ο Γρηγόρης Αυξεντίου στις 3 Μαρτίου 1957, περικυκλωμένος από βρετανικές
