Λίγα χρόνια πριν, διαβάζαμε και ακούγαμε δημοσίως για την εξυγίανση του ΡΙΚ.
Αμέσως μετά για την ανασυγκρότηση του, μέχρι που φθάσαμε σήμερα στον εξορθολογισμό του και πάει λέγοντας, όπου στο τέλος –όπως συνηθίζεται- καταλήγουν όλα στα αζήτητα, της πονεμένης ιστορίας του Ιδρύματος…
Ο εκσυγχρονισμός, ή εξυγίανση, ή ανασυγκρότηση, ή εξορθολογισμός φαίνεται να έχει ένα πολύ διαφορετικό περιεχόμενο για ορισμένους, ειδικά, όταν, για παράδειγμα ο «δεκάλογος του ΡΙΚ», -όπως ετοιμάστηκε από το νυν διοικητικό συμβούλιο του ΡΙΚ-, ξεχειλώνει τόσο πολύ και μετατρέπεται σε «δωδεκάλογο του γύφτου»…
Χρόνια τώρα, η λειτουργία του ΡΙΚ συνδέεται περισσότερο με την αντίληψη, του τι μπορούμε, να πάρουμε από αυτό και όχι, του τι οφείλουμε, να δώσουμε σ’ αυτό. Έτσι, πρώτιστο μέλημα είναι η εκάστοτε σκοπιμότητα που εξυπηρετεί ατομικά συμφέροντα, δευτερευόντως κομματικά και τελευταία την κοινωνία.
Αν ανατρέξει κάποιος στα συρτάρια του ΡΙΚ θα βρει αρκετές μελέτες που έγιναν κατά καιρούς για τον εκσυγχρονισμό του. Καμιά όμως από αυτές δεν υλοποιήθηκε ολοκληρωτικά χωρίς παρεμβάσεις και “διορθώσεις” σκοπιμοτήτων.
Ξαφνικά, τώρα, επανέρχεται η πάγια απαίτηση των ιδιωτικών καναλιών για τερματισμό των εμπορικών διαφημίσεων από το ΡΙΚ, με το αιτιολογικό ότι η δημόσια τηλεόραση «δεν πρέπει, να ανταγωνίζεται τα ιδιωτικά κανάλια, αφού χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό».
Όπως άλλοι ευαίσθητοι τομείς, έτσι και τα ιδιωτικά ΜΜΕ θα πρέπει να τυγχάνουν δημόσιας αρωγής και στήριξης. Αυτό όμως, θα πρέπει να γίνεται πάντοτε με μελέτη, έρευνα, εμπειρογνωμοσύνη και όχι αποσπασματικά, αλλά, ως ενιαίο θέμα που αφορά τη λειτουργία ολόκληρου του τηλεοπτικού πεδίου, έτσι ώστε, η όλη προσπάθεια να καταλήγει προς όφελος του πολίτη, δίνοντας αξία στην κοινωνία και στο κράτος.
Έχουν γραφτεί δεκάδες άρθρα και μελέτες από το 2013 που τέθηκε επιτακτικά το θέμα με τις εμπορικές δραστηριότητες του ΡΙΚ. Οι περισσότερες δημόσιες ραδιοτηλεοράσεις, μέλη της EBU, έχουν το δικαίωμα να εξασφαλίζουν εισοδήματα από διαφημίσεις, χορηγίες ή άλλες εμπορικές δραστηριότητες, ακολουθώντας το μοντέλο της μεικτής χρηματοδότησης.
Το ουσιώδες όμως θέμα αφορά τις υποχρεώσεις των κρατών μελών της ΕΕ να διασφαλίζουν ότι οι δημόσιες ραδιοτηλεοράσεις έχουν πολιτική και οικονομική ανεξαρτησία και ότι για την εκπλήρωση της αποστολής τους, τα κράτη μέλη πρέπει, να εξασφαλίζουν επαρκή, βιώσιμη κατάλληλη και προβλέψιμη χρηματοδότηση τους.
Το αίτημα της ρύθμισης και του εκσυγχρονισμού της νομοθεσίας για μια πραγματικά ανεξάρτητη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση, -ένα ΡΙΚ για τους πολίτες και όχι για τους πολιτικούς- με θεσμοθετημένους πόρους, όπου οι τρεις βασικές αρχές, Ανεξαρτησία, Ευθυνοδοσία (Accountability) και Διαφάνεια θα λειτουργούν με ασφαλιστικές δικλείδες για την ποιότητα και το επίπεδο του ραδιοτηλεοπτικού προϊόντος που παράγεται, επαναφέρεται μόνιμα και αναγκαστικά τα τελευταία χρόνια.
Ως ένα σημαντικό κομμάτι του ευρύτερου δημόσιου τομέα, που συμβάλει στην εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών, η Δημόσια Ραδιοτηλεόραση θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί, ώστε στα πλαίσια της αποστολής της, να συμβάλει στη βελτίωση του πολιτιστικού μας επιπέδου.
Αν πραγματικά επιδιώκουμε τον εκσυγχρονισμό, υπάρχουν στη διάθεσή μας σωρεία μελετών, εκθέσεων, αλλά και ψηφισμάτων της Ε.Ε., του ΟΗΕ, της ΟΥΝΕΣΚΟ και άλλων διεθνών οργανισμών για τη λειτουργία και το ρόλο των ΜΜΕ σε μια ευνομούμενη δημοκρατία κι ας μην προσπαθούμε να ανακαλύψουμε το ραδιοτηλεοπτικό τροχό στην Κύπρο…
Όσο δε αφορά τις αστείες συγκρίσεις από μερικούς με το Βρετανικό ΒΒC, που ενδιαφέρονται υποτίθεται για την ποιότητα της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, ας κάνουν τον κόπο να μπουν στην ιστοσελίδα του και να δουν τον τρόπο λειτουργίας του.
Οι άξονες λειτουργίας του BBC συγκροτούνται πάνω στο τρίπτυχο, Ενημέρωση, Πολιτισμός και Ψυχαγωγία και ως εκ τούτου, δεν ανήκει οργανωτικά στο Υπουργείο Εσωτερικών (μόνο στα αστυνομικά κράτη), αλλά στο Υπουργείο Παιδείας & Πολιτισμού.
Η χάραξη στρατηγικής, η διαμόρφωση πολιτικής, η θέσπιση κανόνων διοίκησης και ο εκσυγχρονισμός του νομικού πλαισίου είναι εκ των ων ουκ άνευ. Η κυβέρνηση και η Βουλή έχουν τον πρώτο λόγο…
Γράφει: Φοίβος Νικολαίδης
