ΡΙΚ: Όχι ιερή αγελάδα, αλλά, ιερή αποστολή. Του Φοίβου Νικολαΐδη

Η σοβαρή οικονομική κρίση που μας μαστίζει, επιβάλλει έναν επαναπροσδιορισμό των βασικών στόχων και στρατηγικών επιλογών που θέτουμε ως κοινωνία για την παραπέρα πορεία μας. 

Έτσι, παρά τις συχνά αφόρητες δυσκολίες που επιβάλλει η συγκυρία, οφείλουμε να αντικρύσουμε την κρίση ως τη σημαντικότερη ίσως  ευκαιρία για ανασύνταξη των δυνάμεων μας και ένα νέο ξεκίνημα σε ακόμα υγιέστερα θεμέλια.

Όταν αναφερόμαστε πλέον στη δημόσια ραδιοτηλεόραση, θα πρέπει να έχουμε υπόψη τις βασικές αρχές του Συμβουλίου της Ευρώπης  που είναι:

• η ανεξαρτησία,
• η υποχρέωση ευθυνοδοσίας (Accountability),
• ο αποτελεσματικός έλεγχος,
• η διαφάνεια,
• η χρηστή διοίκηση και ιδίως
• η διαφανής αξιολόγηση της συνολικής προσφοράς βάσει αντικειμενικών κριτηρίων.

Το τι συμβαίνει σήμερα στο ΡΙΚ αποτελεί προϊόν μιας σχεδόν διαχρονικής πορείας από τη δεκαετία του 60 και μετά. Τα χρονίζοντα προβλήματα συσσωρεύτηκαν και έφτιαξαν ένα κουβάρι που δεν είναι εύκολο να ξεμπλεχτεί. Αιτίες λοιπόν και παθογένειες ετών σε πλήρη δράση…

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης διαπιστώνει πως:  «Όχι μόνο χρειάζεται, αλλά επιβάλλεται ανασυγκρότηση και εκσυγχρονισμός του κράτους, όπως εξίσου επιβάλλεται η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στους θεσμούς, αλλά, πολύ περισσότερο η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους πολιτικούς».

Σημαντικό κομμάτι του ευρύτερου δημόσιου τομέα, που συμβάλλει στην εδραίωση των δημοκρατικών θεσμών, η δημόσια Ραδιοτηλεόραση (ΡΙΚ) επιβάλλεται, να ανασυγκροτηθεί.

Στο δύσβατο δρόμο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης με τις δομημένες συνθήκες και τα κατεστημένα  στερεότυπα πολλών ετών, η αντικειμενικότητα από πολλούς επικριτές του ΡΙΚ συνήθως, απουσιάζει κραυγαλέα. Λέγεται, πως, η καλύτερη κρυψώνα για μια αλήθεια είναι να βρεθεί ανάμεσα σε δύο ψέματα. Το τι ανακρίβειες λέγονται και γράφονται σήμερα για το ΡΙΚ είναι άνευ προηγουμένου.

Δημοσιογράφος διερωτάται τάχα μου, «ποιος έφαγε τα εκατομμύρια, ώστε να παρουσιάζεται ένα τεράστιο έλλειμμα στο ταμείο συντάξεων του Οργανισμού». Ενώ, είναι γνωστό,  ότι το έλλειμμα αυτό δημιουργήθηκε, γιατί, χρόνια τώρα, οι εκάστοτε κυβερνήσεις απέφευγαν, να καταθέσουν ως όφειλαν το απαραίτητο ποσό, μετακινώντας την ευθύνη τους «ως τζίθθεμερου»;

Παλαιότερα, αντί, να δοθεί κανονικά η κρατική χορηγία στο ΡΙΚ, εξαναγκάστηκε, να συνάψει δάνειο για σημαντικό ποσό, με αποτέλεσμα ο Οργανισμός να επιβαρυνθεί με δάνεια και τόκους μέχρι σήμερα.

Η Κύπρος διαθέτει αρκετούς ταλαντούχους, που θέλουν και μπορούν να προσφέρουν. Συχνά, όμως παραγκωνίζονται, ώστε, να κυριαρχούν  οι μετριότητες. Τα πετυχημένα ξένα ραδιοτηλεοπτικά δίκτυα, αξιοποίησαν άξιους επαγγελματίες με όραμα. Έτσι κέρδισαν το στοίχημα. Αυτή η λογική δεν κοστίζει σε χρήμα, παρά μόνο σε θάρρος και προσπάθεια…

Τα καλά παραδείγματα δεν λείπουν από τις οθόνες  και τα ραδιόφωνά μας. Το να λειτουργήσει το ΡΙΚ  στο πρότυπο του BBC για παράδειγμα, δεν είναι διόλου θέμα κόστους, αλλά κυρίως νοοτροπίας.Το ΡΙΚ εργοδοτεί  440 υπαλλήλους (Μόνιμους 102, Συνεργάτες αορίστου χρόνου 279, Συνεργάτες ορισμένου χρόνου 18 και Ωρομίσθιοι εργάτες 41).  Μέσα σ’ αυτούς υπάρχουν άξια στελέχη και ικανοί συνεργάτες, που δυστυχώς, σήμερα διασύρονται συλλήβδην.

Το πρόβλημα με το ΡΙΚ δεν αφορά μόνο τα συσσωρευμένα αδιέξοδα που το κατατρέχουν εδώ και χρόνια, αλλά και δυο θεμελιώδη ζητήματα, που αλληλοεξαρτώνται απολύτως. Το πρώτο είναι το θεσμικό πλαίσιο που υπάρχει και το δεύτερο, το επίπεδο οργάνωσης και λειτουργίας του.

Επαναφέρεται σχεδόν μόνιμα, το αίτημα της ρύθμισης και του εκσυγχρονισμού της νομοθεσίας για μια πραγματικά ανεξάρτητη Δημόσια Ραδιοτηλεόραση, με θεσμοθετημένους πόρους, όπου οι τρεις βασικές αρχές, ανεξαρτησία, ευθυνοδοσία (Accountability) και διαφάνεια θα λειτουργούν με ασφαλιστικές δικλείδες για  την ποιότητα και το επίπεδο του ραδιοτηλεοπτικού προϊόντος που παράγει το ΡΙΚ.

Ακόμη και το πιο άξιο διοικητικό συμβούλιο με  την πιο ικανή διευθυντική ομάδα, μέσα στις υπάρχουσες δομημένες συνθήκες, δεν μπορούν  να επιτύχουν υψηλούς στόχους, που σημειωτέον σε άλλες χώρες της Ευρώπης, είναι πράγματα αυτονόητα.

Ο υπουργός εσωτερικών Σωκράτης Χάσικος έχει απόλυτο δίκαιο, όταν διακηρύττει ότι το ΡΙΚ δεν είναι ιερή αγελάδα.  Άρα, θα πρέπει, να περάσει από το στάδιο του εκσυγχρονισμού, για να επιτελέσει σωστά την ιερή αποστολή του.

Γράφει: Φοίβος Νικολαίδης