Στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου την εβδομάδα αυτή, 16-19 Απριλίου, θα συζητηθούν τα συμπεράσματα τα Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναφορικά με την πρόοδο υλοποίησης της Ενεργειακής Ένωσης και θα τεθούν σε ψηφοφορία ορισμένες νομοθετικές προτάσεις που απαρτίζουν το ενεργειακό πακέτο.
Ως ΑΚΕΛ και ως ομάδα της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς έχουμε έντονους προβληματισμούς για την δημιουργία της Ενεργειακής Ένωσης καθώς, όπως προτείνεται, εξυπηρετεί κυρίως τα συμφέροντα των μεγάλων πολυεθνικών και επιτείνει τις ανισότητες και τα ενεργειακά αδιέξοδα που ταλανίζουν τους λαούς της Ευρώπης.
Ένα θέμα που πρέπει να μας προβληματίσει ιδιαίτερα είναι η νέα οδηγία που προωθείται για την εσωτερική αγορά φ.α., η οποία αποσκοπεί στη χειραγώγηση των κρατών μελών σχετικά με τους όρους εκμετάλλευσης των ενεργειακών τους πόρων, ακόμη και όταν πρόκειται για αγωγούς εξαγωγής από κ-μ προς τρίτες χώρες. Ακυρώνονται δηλαδή τα κυριαρχικά δικαιώματα και οι εξουσίες των κρατών μελών στην διαμόρφωση της ενεργειακής τους πολιτικής.
Η συζήτηση για αναθεώρηση της οδηγία για την εσωτερική αγορά φ.α. άρχισε προκειμένου να εμποδιστεί η δημιουργία του North Stream 2, με τον οποίο η Ρωσία θα ενισχύσει τις ήδη μεγάλες ποσότητες φ.α. που παρέχει στην Ευρώπη. Ωστόσο οι συνέπειες θα είναι πολυεπίπεδες. Αξίζει μάλιστα να θυμηθούμε τι έγινε και με την ακύρωση του Νότιου αγωγού στη Μαύρη θάλασσα, όπου ως αποτέλεσμα σήμερά η Βουλγαρία προμηθεύεται από την Τουρκία σε πολύ υψηλές τιμές φ.α., το οποίο έρχεται από την Ρωσία.
Αντί η Κομισιόν να καταθέσει προτάσεις για να λύσει τα αδιέξοδα που αντιμετωπίζει η ΕΕ στην ενεργειακή τροφοδοσία και ασφάλεια, με την εν λόγω οδηγία θα δημιουργήσει νέα προβλήματα καθώς θα επηρεαστεί η λειτουργία των υφιστάμενων αγωγών αλλά και η ανάπτυξη νέων αγωγών όπως είναι για παράδειγμα ο αγωγός EastMed, ο οποίος θα μεταφέρει φ.α. από την Ανατ. Μεσόγειο στο ευρωπαϊκό σύστημα μέσω Ελλάδας και Ιταλίας.
Για την Κύπρο σημαντικό πλήγμα αποτελεί επίσης η απουσία ουσιαστικής αναφοράς στο ενεργειακό πακέτο για την ανάγκη αξιοποίησης των προοπτικών που δημιουργούνται στην Ανατ. Μεσόγειο με τα κοιτάσματα φ.α στην κυπριακή ΑΟΖ. Ιδιαίτερα την στιγμή που η ΕΕ επιδιώκει την ενεργειακή της απεξάρτηση από τρίτες χώρες, θα ανέμενε κανείς να στραφεί στις εγχώριες πηγές. Με σχετική τροπολογία που καταθέσαμε στο Ευρωκοινοβούλιο καταφέραμε να συμπεριληφθεί μια αναφορά στην Ανατ. Μεσόγειο. Ωστόσο απαιτείται να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες και από την Κυβέρνηση ώστε η ΕΕ να πάψει να παραβλέπει τις προοπτικές που δημιουργούνται με τα κοιτάσματα φ.α. στην κυπριακή ΑΟΖ και να στηρίξει τις προσπάθειες ώστε η Ανατ. Μεσόγειος να μετατραπεί σε διάδρομο ασφαλούς τροφοδοσίας της Ένωσης.
Βέβαια και η Κύπρος οφείλει να παρακολουθεί τις εξελίξεις. Η εξαγγελθείσα στροφή της ΕΕ στο υγροποιημένο φυσικό αέριο επιβεβαιώνει την σημασία του στόχου που είχε θέσει η κυβέρνηση Χριστόφια για δημιουργία τερματικού υγροποίησης στην Κύπρο. Το 2012 είχε γίνει μια προμελέτη από την γαλλική εταιρεία Technic. Είναι απαραίτητο να γίνουν άμεσα οι μελέτες για το τερματικό, οι οποίες χρειάζονται 2-3 χρόνια για να ολοκληρωθούν, και να ακολουθήσουμε μια ολοκληρωμένη στρατηγική για την δημιουργία τερματικού στην Κύπρο, το οποίο θα αξιοποιεί τα κοιτάσματα στην κυπριακή ΑΟΖ αλλά και τα κοιτάσματα που βρίσκονται στην ΑΟΖ του Ισραήλ (π.χ. του Λεβιάθαν).
Είναι ξεκάθαρο πως εγκατάλειψη του στόχου για δημιουργία τερματικού αποτελεί επί της ουσίας εγκατάλειψη του οράματος να μετατραπεί η Κύπρος σε περιφερειακό κέντρο υγροποίησης και εξαγωγής φ.α στις παγκόσμιες αγορές. Η συζήτηση δε που γίνεται τον τελευταίο καιρό για πώληση του φ.α. στα τερματικά της Αιγύπτου, σε εξευτελιστικές μάλιστα τιμές, δεν έχει στερεό υπόβαθρο. Αυτό που επιχειρείται είναι επί της ουσίας ξεπούλημα και όχι πώληση του φ.α. στην Αίγυπτο. Δεν είναι τυχαίο που οι εταιρείες ζήτησαν αλλαγή των όρων στα συμβόλαιά τους. Ενώ δεν αποκλείεται και το ενδεχόμενο σε κατοπινό στάδιο να εισάγουμε από την Αίγυπτο υγροποιημένο φ.α. σε υψηλές τιμές στο πλαίσιο μιας ενδιάμεσης λύσης.
Η ΕΕ προωθεί με γοργούς ρυθμούς το ενεργειακό πακέτο δημιουργώντας τετελεσμένα εις βάρος των κρατών αναφορικά με την διαμόρφωση της ενεργειακής τους πολιτικής. Ο χρόνος λειτουργεί εις βάρος μας. Απαιτείται να αναληφθούν άμεσα πρωτοβουλίες ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία να διασφαλίσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα στον τομέα της ενέργειας και ταυτόχρονα να εξασφαλίσει συνεργασία με την ΕΕ ώστε να προωθηθεί η αξιοποίηση των κοιτασμάτων στην κυπριακή ΑΟΖ προς όφελος του κυπριακού λαού αλλά και προς ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ένωσης. Εάν δεν δράσουμε αποφασιστικότητα και με συνέπεια δεν θα μπορέσουμε ποτέ να επιτύχουμε τον στόχο να μετατραπεί η Κύπρος σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο.
Γράφει: Νεοκλής Συλικιώτης
