Πρόσφατο άρθρο μου με τίτλο «Έγκλημα στην οδό Ισοκράτους» βασίστηκε σε στοιχείο το οποίο είναι ανακριβές και θα ήθελα να ανασκευάσω την ανακρίβεια αυτή.
Πρόκειται για την αναφορά ότι ένα εκ των (ημι)κατεδαφισθέντων οικιών στην Οδό Ισοκράτους ανήκε στο Κληροδότημα Χαράλαμπου και Ιφιγένειας Μαραθεύτη… Οδηγήθηκα σε αυτό το συμπέρασμα καθότι είχα διαβάσει στο βιβλίο του κ. Γεώργιου Χατζηκωστή, πρώην Γυμνασιάρχη του Παγκυπρίου, «Κληροδοτήματα Δωρεές και Βραβεία στο Παγκύπριο Γυμνάσιο» που εκδόθηκε το 1993 ότι το κληροδότημα Μαραθεύτη περιελάμβανε την οικία της Ιφιγένειας Μαραθεύτη, το γένος Λοβαρίδου, στην οδό Ισοκράτους 4. Κατά την μετάβαση μου στην περιοχή πρόσφατα, διαπίστωσα ότι οι προσόψεις όλων των οικιών με ζυγό αριθμό επί της οδού είχαν κατεδαφιστεί, οπότε συνήγαγα το συμπέρασμα ότι σ’ αυτές περιλαμβάνονταν και οικία της Ιφογένειας Λοβαρίδου. Όμως αυτό φαίνεται ότι δεν ισχύει, και βεβαίως η πρόκληση οποιωνδήποτε εσφαλμένων εντυπώσεων βαραίνει αποκλειστικά εμένα...
Μετά τη δημοσίευση του άρθρου μου έγινα κοινωνός γραπτών και προφορικών πληροφοριών, οι οποίες συγκλίνουν στο ότι η οικία που περιλαμβάνεται στο εν λόγω κληροδότημα είναι στην νυν Οδό Ισοκράτους 7 και αξιοποιείται πλέον ως μέρος της Θεολογικής Σχολής. Σχετική είναι και η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 28.4.15 με βάση την οποία «Εγκρίνει αίτηση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου και Κληροδότημα Ιφιγένειας και Χαράλαμπου Μαραθεύτη για χορήγηση πολεοδομικής άδειας, κατά παρέκκλιση των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας, για αλλαγή χρήσης δύο διώροφων κατοικιών και αυλής τους, εγγεγραμμένων στους σχετικούς τίτλους ιδιοκτησίας ως αρχαία Μνημεία Β, σε Ιδιωτική Θεολογική Σχολή Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης» (Εφημερίδα της Κυπριακής Δημοκρατίας, 25.5.15). Αυτό το κτήριο είχε βρεθεί μπροστά στο φάσμα της κατεδάφισης στις αρχές της δεκαετίας του 90, όμως διασώθηκε (και τότε λόγω αντίδρασης πολιτών) και πρόσφατα αποκαταστάθηκε πλήρως για να αποτελέσει κεντρικό κτήριο της Θεολογικής Σχολής. Κάποιος θα μπορούσε να προβληματιστεί για το κατά πόσο η παρούσα χρήση του συνάδει με τη επιθυμία της Ιφιγένειας Λοβαρίδου που την ήθελε να λειτουργήσει «ως Νηπιαγωγείον ή ως εργαστήριον απόρων εν ώ να εργάζονται Έλληνες πτωχοί της Λευκωσίας», όμως, τουλάχιστον, αδιαμφισβήτητα, βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση ως κτήριο.
Τούτων λεχθέντων, η «προέλευση» των οικιών που ημικατεδαφίστηκαν στην Οδό Ισοκράτους παραμένει άγνωστη, η απόπειρα κατεδάφισής τους απαράδεκτη και αποκατάστασή τους αναγκαία. Μάλιστα, η προοπτική αποκατάστασής τους είναι μια ακτίδα ελπίδας που φανερώνει ότι οι αντιδράσεις των πολιτών μπορούν να αλλάξουν τη ρότα των γεγονότων, όσον αφορά την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Πάντως, η ανάγκη για καλύτερη ενημέρωση του κοινού σχετικά με τα υπάρχοντα κληροδοτημάτα που αφορούν την κοινότητα μας και η απόλυτη διαφάνεια στη διαχείρισή τους παραμένει επίκαιρη, τόσο για σκοπούς λογοδοσίας όσο και για σκοπούς μελέτης και γνώσης της ιστορίας μας.
Κλείνοντας, δηλώνω ότι «θα πρέπει όλοι οι μελετητές να διασταυρώνουν πάντα τις πληροφορίες τους… Βάζω και τον εαυτό μου μέσα».
