Τα τελευταία 20 χρόνια, με την υπογραφή της συνθήκης του Μάαστριχτ, της Συνθήκης της Ενιαίας Αγοράς όπως διαφορετικά ονομάζεται, η Ευρωπαϊκή οικονομική κοινότητα και η μετεξέλιξη της, Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει προσέλθει σε μια εξ ολοκλήρου διαφορετική πορεία τροχιάς, ή εκτροχιασμού.
Η άσκηση εξουσίας ουσιαστικά αποφασίζεται από τα Θεσμικά Ευρωπαϊκά Όργανα, δίνοντας στα Κράτη Μέλη ελάχιστα περιθώρια για ελιγμούς και εφαρμογή άλλων πολιτικών. Τα θεσμικά όργανα δε, κατευθύνονται και πράττουν βάσει των διακηρυγμένων αρχών της ΕΕ που αποτελούν θέσφατο. Θέσφατο όμως είναι ο λόγος του Θεού. Όποιος τον αμφισβητήσει είναι ή αιρετικός ή άπιστος. Αυτή λίγο πολύ είναι και η στάση όσων "κηρύττουν" αυτό το λόγο απέναντι στους "άπιστους". Το ευαγγέλιο των αρχών, η πολιτική των πολιτικών, είναι η αγορά με κοινωνική οικονομία και αυξημένη ανταγωνιστικότητα. Η ενιαία αγορά δηλαδή, βασίζεται στην κοινωνική οικονομία της αγοράς, χωρίς φραγμούς, με αυξημένη ανταγωνιστικότητα και αποτελεί την προμετωπίδα της Ένωσης. Κατ' επέκταση λοιπόν, ούτε λίγο ούτε πολύ η πιο πάνω συνταγή αποτελεί την απάντηση σε όλα ανεξαιρέτως τα ζητήματα.
Η ΕΕ και η αγορά της, δεν έχουν ακόμη ξεπεράσει τη μεγάλη καπιταλιστική κρίση που μαστίζει το παγκόσμιο. Αν και όλοι μας αναφερόμαστε σε έννοιες όπως ανάπτυξη και οικονομική και κοινωνική ανάκαμψη, αντιλαμβανόμαστε πως οι προτάσεις μας για να φτάσουμε σε αυτούς τους στόχους είναι εκ διαμέτρου αντίθετες, απότοκο φυσικά των διαφορετικών προσεγγίσεων και φιλοσοφιών που έχουμε.
Συγκεκριμένα, αναφέρεται η οικονομία χωρίς φραγμούς και περιορισμούς, με αυξημένη ανταγωνιστικότητα, ως η απάντηση στην κρίση και ως το μέτρο που θα φέρει ανάπτυξη. Είναι ωστόσο οξύμωρο, αν αναλογιστεί κάνεις πως αυτή είναι η νεοφιλελεύθερη θεώρηση που μαστίζει την ανθρωπότητα και που μας οδήγησε στην κρίση ευθύς εξαρχής. Είναι η ασυδοσία της αγοράς. Είναι οι πολιτικές που ξηλώνουν συλλογικές συμβάσεις, φέρνουν μισθούς πείνας, ευέλικτα ωράρια εργασίας, αυξήσεις των ορίων συνταξιοδότησης, γενικά συρρίκνωση των δικαιωμάτων των εργαζομένων για τη μεγιστοποίηση των κερδών των πολυεθνικών. Άρα από την μια έχουμε μια σχολή που υποστηρίζει πως έτσι άρχεται ή έρχεται η ανάπτυξη και απ' την άλλη, μια σχολή που λέει πως έτσι φτάνουμε στην καταστροφή. Φυσικά, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι όταν μιλάμε για ανάπτυξη την εννοούμε όλοι με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή προς όφελος του λαού.
Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν πως αυτή η πολιτική, δεν μπορεί να είναι η απάντηση για ανάπτυξη προς όφελος του λαού. Δεν μπορεί επίσης, να συνεχίζει επ' άπειρον η απόλυτη προτεραιότητα όσων ελέγχουν την οικονομία να είναι το κέρδος, η επανεπένδυση και η μεγιστοποίηση του. Δεν μπορεί να συνεχίζεται άλλο αυτός ο άνισος και ανίερος πόλεμος. Οι εργαζόμενοι που παράγουν τα κέρδη, μετά που χρησιμοποιούνται ως ένα αναλώσιμο εξάρτημα στην συνέχεια απλά να πετιούνται, έως εάν να διαγράφονται από το λογιστικό βιβλίο για να μειώσεις τα έξοδα.
Συμπερασματικά, θεωρούμε ότι η οικονομία πρέπει να εξυπηρετεί τον άνθρωπο. Η οικονομία δεν μπορεί και δεν θα έπρεπε να είναι ένα σύνολο λογιστικών πράξεων που οδηγούν τους λαούς και εργαζόμενους τους σταθερά σε αργό θάνατο. Καμία απολύτως λογική δεν υπάρχει στο να ευημερούν οι αριθμοί και να δυστυχούν οι άνθρωποι. Κατ' επέκταση δεν υπάρχει θέσφατο, όλες οι πολιτικές κρίνονται στην πράξη, και οι αποτυχημένες απορρίπτονται. Η επιτυχία τους δεν μπορεί να κριθεί διαφορετικά παρά μόνο στο αν δίνουν ή παίρνουν, αν προσφέρουν καλές ή κακές υπηρεσίες στην κοινωνία.
Γράφει: Κυριάκος Τριανταφυλλίδης
