Το ΔΗΚΟ πρέπει να αντικαταστήσει τη χρόνια εσωστρέφεια με εξωστρεφείς διαδικασίες: να ανοίξει τα παράθυρα και τις κουρτίνες για να μπει μέσα φως.
Για να συμβεί αυτό είναι απαραίτητη η διεξαγωγή ενός ανοικτού δημόσιου διαλόγου που θα μετατρέψει τις επικείμενες συνεδριακές διεργασίες, από μια αμφιλεγόμενη και σκοτεινή διαδικασία των λίγων, σε ένα πραγματικό πολιτικό γεγονός. Ο προσυνεδριακός διάλογος στο Δημοκρατικό Κόμμα πρέπει να αφορά κεφαλαιώδη ζητήματα που έχουν πραγματικό πολιτικό ενδιαφέρον, και όχι απολίτικες προσωπικές αντιπαραθέσεις. Συγκεκριμένα, ο προσυνεδριακός διάλογος πρέπει να αφορά τις θέσεις του ΔΗΚΟ για τη συμμετοχή της Κύπρου στην Ευρώπη και στην Ευρωζώνη, για την υποστήριξη των πολιτικών της λιτότητας, για τη συμμετοχή σε ευρωπαϊκή και διεθνή πολιτική ομάδα, για την πολιτική των κομματικών συνεργασιών και για την αντιμετώπιση της διαπλοκής και της αναξιοκρατίας. Οι υποψήφιοι για την ηγεσία του ΔΗΚΟ πρέπει να διατυπώσουν τις θέσεις τους για αυτά τα θέματα με σαφήνεια, χωρίς περιστροφές και χωρίς γενικολογίες. Σε διαφορετική περίπτωση, το ΔΗΚΟ θα περιδινηθεί ξανά στην εσωστρέφεια και στις προσωπικές ατζέντες, προκαλώντας την αποστροφή της κοινωνίας και των πολιτών.
Η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην ευρωζώνη υπήρξε σταθερή και διαχρονική θέση του ΔΗΚΟ. Σήμερα η συμμετοχή της Κύπρου στην Ευρώπη δεν είναι αυτονόητη αλλά βρίσκεται υπό αμφισβήτηση, αφού ακούγονται έντονα φωνές εξόδου. Το ΔΗΚΟ πρέπει να διασαφηνίσει τη θέση του χωρίς μισόλογα και χωρίς συμψηφισμούς: Η θέση της Κύπρου είναι στην Ευρώπη και εκεί πρέπει να παραμείνει, επιδιώκοντας από κοινού με τους Ευρωπαίους πολίτες μια καλύτερη και πιο δίκαιη Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η λιτότητα επικράτησε στην Ευρώπη ως συνταγή αντιμετώπισης της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, υποστηριζόμενη σθεναρά από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, από κυβερνήσεις κρατών και από πολιτικές δυνάμεις. Αυτή η πολιτική απέτυχε παταγωδώς αφού παρέσυρε την Ευρώπη πολύ βαθύτερα στην ύφεση και στην ανεργία. Το ΔΗΚΟ υποστήριξε αυτή την οικονομική πολιτική ως ορθή, αλλά πλέον πρέπει να αποφασίσει εάν εξακολουθεί να θεωρεί ότι η περισσότερη λιτότητα είναι η λύση για έξοδο από την κρίση: Προφανώς η λιτότητα υπήρξε μια τραγικά λανθασμένη πολιτική και το ΔΗΚΟ οφείλει να εργαστεί για τον οριστικό απεγκλωβισμό από τις αγκυλώσεις της, στρεφόμενο προς την τόνωση και την ανάπτυξη.
Το ΔΗΚΟ, ως κεντρώο κόμμα με κοινωνικά δημοκρατική ιδεολογία, πρέπει να διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο σε διεθνές επίπεδο μέσα από τη συνεργασία με όμορες πολιτικές δυνάμεις. Στο Ευρωκοινοβούλιο, το ΔΗΚΟ συμμετέχει στην Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, χωρίς όμως να έχει ενταχθεί οργανικά σε κάποιο ευρωπαϊκό πολιτικό κόμμα. Αυτή η εκκρεμότητα είναι πολύ προβληματική και πρέπει να ρυθμιστεί άμεσα: Το ΔΗΚΟ πρέπει να ενταχθεί στη νεοϊδρυθείσα Προοδευτική Συμμαχία, που αποτελεί την παγκόσμια συσπείρωση των προοδευτικών, των κεντρώων και των σοσιαλδημοκρατικών πολιτικών δυνάμεων, ώστε να αποκτήσει τη διεθνή πολιτική εκπροσώπηση που του αναλογεί.
Το ΔΗΚΟ, κατά καιρούς, συνεργάστηκε με διάφορες πολιτικές δυνάμεις στα πλαίσια κυβερνήσεων συνεργασίας. Μέσα από αυτή την ιστορική εμπειρία το ΔΗΚΟ πρέπει να αξιολογήσει τα θετικά και τα αρνητικά αυτής της πρακτικής και να καταλήξει σε μια νέα προσέγγιση των μελλοντικών κομματικών συνεργασιών, σπάζοντας ή επιβεβαιώνοντας τα στερεότυπα που το αφορούν: Για το ΔΗΚΟ η εξουσία δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός και κριτήριο λήψης πολιτικών αποφάσεων, αφού ένα κόμμα πρέπει να μπορεί να υπάρξει και εκτός εξουσίας, λειτουργώντας εποικοδομητικά ως αντιπολίτευση.
Για την έξοδο της Κύπρου από την κρίση είναι απαραίτητος ο εκσυγχρονισμός του κράτους και των θεσμών, η αντιμετώπιση της διαπλοκής και της διαφθοράς, η πάταξη της ημετεροκρατίας και των πελατειακών σχέσεων, η θεσμοθέτηση του πόθεν έσχες, η ρύθμιση του επαγγελματικού ασυμβίβαστου και των επαγγελματικών σχέσεων των πολιτικών. Το κυπριακό πολιτικό σύστημα φέρει μεγάλη ευθύνη για αυτή την κατάσταση, και το ΔΗΚΟ ως μέρος του πολιτικού συστήματος δεν είναι άμοιρο ευθυνών: Το ΔΗΚΟ πρέπει να καταστεί πρωτοπόρο στην προώθηση πολιτικών διαφάνειας και αξιοκρατίας, εφαρμόζοντας εθελοντικά στο εσωτερικό του τις ανάλογες διαδικασίες.
Η δημιουργική αντιπαράθεση ιδεών είναι απαραίτητο στοιχείο της δημοκρατίας και δεν πρέπει να φοβίζει κανέναν. Αντίθετα, οι άνευ πολιτικού περιεχομένου προσωπικές αντιπαραθέσεις είναι αποπροσανατολιστικές και επικίνδυνες για την καλή λειτουργία της δημοκρατίας, ενώ εξίσου ένοχη είναι η ηθικολογούσα σιωπή, εν αναμονή της έκβασης των αποτελεσμάτων. Το ΔΗΚΟ οφείλει να λειτουργήσει ως ζωντανός πολιτικός οργανισμός, όπου ελεύθεροι άνθρωποι διαλέγονται και καταλήγουν σε κοινό προσανατολισμό. Η κοινωνία χρειάζεται ένα κεντρώο κόμμα που να είναι σοβαρό, σύγχρονο, μετριοπαθές και κοινωνικά ευαίσθητο. Και το ΔΗΚΟ μπορεί να διαδραματίσει αυτό το ρόλο, φτάνει να τολμήσει να συζητήσει και να αποφασίσει για όλα επί της ουσίας. Η απόφαση του ΔΗΚΟ για σύγκλιση διευρυμένης σύνοδου της Κεντρικής Επιτροπής με τη συμμετοχή στελεχών της βάσης, είναι ένα καλό πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
Γράφει: Γιάννης Παναγιώτου
