Το 2026, η Κύπρος αναλαμβάνει για δεύτερη φορά την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για διάστημα έξι μηνών και αναπόφευκτα θα συγκεντρώσει, όχι μόνο τους κύριους λήπτες αποφάσεων της ΕΕ στο έδαφος της, αλλά και μια ροή πολιτικών τεχνοκρατών και προσωπικοτήτων από όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η σημασία αυτής της συγκυρίας δεν μπορεί να υποτιμηθεί, καθώς προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία για αναβάθμιση της θέσης μας στην ευρωπαϊκή σκηνή.
Καθίσταται επιτακτική η ανάγκη για αξιοποίηση της ευκαιρίας που προσφέρεται, η οποία δε φέρει μόνο μαζί της, τις επίσημες ευθύνες που συνοδεύουν την προεδρία, αλλά και μια δυναμική για πολιτική, οικονομική και κοινωνική αναβάθμιση της παρούσας κατάστασης πραγμάτων.
Επίλυση του Κυπριακού:
Η κυριότερη προτεραιότητα κατά την Προεδρία της Κύπρου στην ΕΕ πρέπει να είναι η συστηματική προσπάθεια για την επίτευξη μιας συνολικής λύσης του επίμαχου εθνικού μας ζητήματος. Με συνεχείς προσπάθειες σε συνεργασία με τους εταίρους μας, η Κύπρος μπορεί να ηγηθεί στην προώθηση μίας νέας πρωτοβουλίας για ειρήνη στο νησί μας, εκπονώντας προσεκτικά ένα οδικό χάρτη, ο οποίος θα βασίζεται στην πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις. Σε κάθε περίπτωση η προεδρία θα αποτελεί ένα ορόσημο μέσω του οποίου θα πρέπει να πιεστεί η Τουρκία η οποία χρειάζεται να λάβει ένα δυνατό διπλωματικό μήνυμα από σήμερα, ότι η προεδρία θα αξιοποιηθεί για το Κυπριακό, προκειμένου να αναγκαστεί να προσέλθει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων
Θα πρέπει να γίνει κατανοητό από πλευράς όλων των χωρών μελών, ότι η επίλυση του Κυπριακού συνδέεται με κίνητρα που δημιουργούν ένα μοναδικό διπλωματικό πλαίσιο για την ενδυνάμωση των ευρωπαϊκών σχέσεων με γειτονικές χώρες της Κύπρου, στη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική. Η Κύπρος μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στη διευκόλυνση του διαλόγου και της συνεργασίας στην περιοχή, ένα ρόλο που ενίοτε διεκδικεί η Τουρκία στο διεθνές πολιτικό γίγνεσθαι, με πρόσφατο παράδειγμα τη διαμεσολάβηση της στην επίτευξη συμφωνίας για μεταφορά ουκρανικών σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα.
Για να γίνει όμως ιεράρχηση και προώθηση στόχων, είναι σημαντικό το υφυπουργείο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων ,το οποίο ορθά έχει εγκριθεί από τη Κυβέρνηση, να τύχει έγκρισης και από τη βουλή το συντομότερο, αφού θα σχεδιάζει και θα εκπονεί πολιτικές, στη βάση προσεγγίσεων που πηγάζουν από την ανάλυση των ευκαιριών, αλλά και αναπροσαρμογών στις πολιτικές και συμμαχίες εντός και εκτός ΕΕ.
Προώθηση της Οικονομικής Ανάπτυξης
Σε μία περίοδο διεθνούς οικονομικής στενότητας, οφείλουμε να αναδείξουμε ένα νέο, σύγχρονο μοντέλο προώθησης της οικονομικής ανάπτυξης, ιδιαίτερα σε στρατηγικούς τομείς όπως ο τουρισμός και η συνδεσιμότητα. Με την προετοιμασία ενός συνεκτικού σχεδίου που αφουγκράζεται τις απαιτήσεις της τουριστικής αγοράς, εμβολιασμένης με σύγχρονα μέσα που βλέπουν προς περαιτέρω ανάπτυξη, η βιομηχανία μπορεί να λειτουργήσει συνδυαστικά αναδεικνύοντας περαιτέρω τα φυσικά χαρακτηριστικά που διαθέτει το νησί, με την υποστήριξη της καινοτομίας και ψηφιακής τεχνολογίας. Μία τέτοια πρακτική μπορεί να συμβάλει ακόμη προς τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Ο τουρισμός δυστυχώς σήμερα δεν λαμβάνει τη σημασία που πρέπει από την ΕΕ και θα πρέπει να βεβαιωθούμε με τις κινήσεις μας κατά τη διάρκεια της προεδρίας ότι θα προστεθεί στην θετική ατζέντα της ΕΕ.
Η κυβέρνηση οφείλει υπό αυτό το πρίσμα, να λάβει υπόψη τη σημασία της συμπερίληψης της επαρχίας Αμμοχώστουστον σχεδιασμό για τη φιλοξενία διάφορων συμβουλίων και πρωτοβουλιών που θα διεξαχθούν κατά τη διάρκεια της προεδρίας. Οι δυνατότητες που προσφέρουν οι υπό κατασκευή μαρίνες του Πρωταράκαι της Αγίας Νάπαςείναι τεράστιες, καθώς διαθέτουν σύγχρονες και λειτουργικές υποδομές που μπορούν να φιλοξενήσουν συνέδρια και συμβούλια υπουργών που θα διεξαχθούν κατά τη διάρκεια της εξάμηνης Προεδρίας.
Το μοναστήρι της Αγίας Νάπαςκαι το εκκλησάκι της Αγίας Θέκλας στη Σωτήρα, αντιπροσωπεύουν πολιτιστικά και θρησκευτικά μνημεία που μπορούν να κάλλιστα να τύχουν χρήσης για δράσεις οι οποίες θα προβάλουν την πολιτιστική μας κληρονομιά. Ιδιαίτερα για την υπογραφή σχετικών διακηρύξεων, μια πρωτοβουλία που κάθε υπουργείο θα πρέπει να ετοιμάσει και να προωθήσει.
Επιπλέον, ο ποταμός του Λιοπετριού, με την ανάπλαση του, μπορεί να αποτελέσει έναν εξαιρετικό χώρο για ανάλογες δράσεις φιλοξενίας προσπαθειών που βλέπουν προς την εδραίωση περιβαλλοντικά βιώσιμων πρακτικών που οφείλει να υιοθετήσει ολόκληρη η ΕΕ. Συγχρόνως, το πολιτιστικό κέντρο της Αμμοχώστουστη Δερύνειααποτελεί ένα πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο που δεν πρέπει να αφεθεί πίσω, καθώς μπορεί να αναδείξει την παρουσία μας, συμπεριλαμβανομένης και της κατεχόμενης πόλης της Αμμοχώστου.
Εκπαίδευση και Καινοτομία
Με την προώθηση εκπαιδευτικών και ερευνητικών πρωτοβουλιών, η Κύπρος μπορεί να ενθαρρύνει την ανταλλαγή ιδεών και γνώσεων εντός της ΕΕ, για δημιουργία ενός πλαισίου πολιτικής για την παροχή υποτροφιών και διεξεγαγωγή ερευνών, σε συνεργασία με κέντρα καινοτομίας, που θα ενθαρρύνουν τις από κοινού ευρωπαϊκές πρακτικές στους τομείς της εκπαίδευση της επιστήμης και της κυβερνοασφάλειας.
Μέσα σε όλο αυτό το πλέγμα των δράσεων, ως ένα μικρό κράτος στην ευρωπαϊκή οικογένεια, δε θα πρέπει να παραλείπουμε την ανάγκη για υπόδειξη προς τους εταίρους μας της εφαρμογής της Αρχής της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, ειδικά στο πλαίσιο της αντιμετώπισης παγκόσμιων προκλήσεων, όπως η πρόσφατη πανδημία της COVID-19, η μετανάστευση και γεωπολιτικές συγκρούσεις.
Καθώς ξεκινούμε αυτό το ταξίδι, ας θέσουμε φιλόδοξους στόχους και ας συγκεντρώσουμε τις συλλογικές μας προσπάθειες, για να διασφαλίσουμε ότι η προεδρία μας στην ΕΕ το 2026, θα αφήσει μία ανεξίτηλη σφραγίδα στην ευρωπαϊκή ιστορία.
Απομένουν λίγο περισσότερο από 2 χρόνια από τη μέρα που η χώρα μας θα αναλάβει τα ηνία της Ευρώπης τον Ιανουάριο του 2026 και το διάστημα αυτό προσφέρεται για προσεκτικές κινήσεις σχεδιασμού στόχων, που θα μας επιτρέψουν να διεκδικήσουμε το καλύτερο δυνατόν για τη χώρα μας, κατά τη διάρκεια της κυπριακής προεδρίας. Στο χέρι μας είναι επίσης να διασφαλίσουμε ότι κάθε γωνιά της Κύπρου θα απολαύσει τους καρπούς αυτής της περιόδου, προωθώντας τα συμφέροντα και την επιρροή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Κύπρος μπορεί να λάμψει στην ευρωπαϊκή σκηνή το 2026, και είναι καθήκον μας να κάνουμε το φως της εκτυφλωτικό, πάνω από όλη την ευρωπαϊκή επικράτεια.
*Γιάννης Καρούσος
Τέως υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων
