Τις τελευταίες μέρες το θέμα με την ποινικοποίηση της πορνείας έχει συζητηθεί και στην χώρα μας καθώς η πρόσφατη δημόσια δήλωση βουλευτή για το γεγονός ότι υπήρξε πελάτης και ζητά την νομιμοποίηση της πορνείας σε ένα ρυθμισμένο περιβάλλον για όσους προσφέρουν τέτοιες υπηρεσίες αλλά και απολαμβάνουν ξεσήκωσε κύμα αντιδράσεων. Το CyDebates επικοινώνησε με 4 γυναίκες, τις εκπροσώπους των γυναικείων οργανώσεων των κυπριακών κομμάτων ώστε να μας καταθέσουν την δική τους άποψη για το μεγάλο θέμα της πορνείας.
Τέταρτο CyDebate με θέμα:
Η πορνεία είναι δικαίωμα ή δρόμος χωρίς επιστροφή;
Ξένια Κωνσταντίνου, Πρόεδρος ΓΟΔΗΣΥ:
"Κύριο πρόβλημα στην εφαρμογή του νόμου είναι η διαπλοκή και η διαφθορά που καταλήγει στην ατιμωρησία..."
Σκεύη Κουκουμά, Γ.Γ. ΠΟΓΟ:
"Η ανηθικότητα της πορνείας δεν βαραίνει τις πόρνες αλλά το σύστημα που εμπορευματοποιεί τα πάντα..."
Αντιγόνη Παπαδοπούλου, Πρόεδρος ΓΟΔΗΚ:
"Πρόσφατα στοιχεία της Europol, καταδεικνύουν πως το 96% των θυμάτων των κυκλωμάτων εμπορίας ανθρώπων είναι γυναίκες και κορίτσια και το 91% των περιπτώσεων προορίζονται για σεξουαλική εκμετάλλευση..."
Ρούλα Μαυρονικόλα, Πρόεδρος ΣΓΚ:
"Ο πελάτης είναι αυτός που έχει την πραγματική επιλογή και όχι η γυναίκα στην πορνεία..."
CyDebates: Τι είναι πραγματικά πορνεία, που οδηγεί αλλά και σε ποιο πλαίσιο πρέπει να την αντιμετωπίσουμε ως κοινωνία; Μια γυναίκα έχει το δικαίωμα να εκπορνεύεται ή μήπως οι συνθήκες που την ανάγκασαν να φτάσει σε αυτό το σημείο είναι δρόμος χωρίς επιστροφή; Είναι όλες οι πόρνες θύματα trafficking;
Ξένια Κωνσταντίνου, Πρόεδρος ΓΟΔΗΣΥ:
Σε μία χώρα όπου μέχρι πριν από περίπου δέκα χρόνια βρίσκονταν σε ισχύ οι λεγόμενες «βίζες για καλλιτέχνιδες», δηλαδή, ένα επίσημο κρατικό σύστημα το οποίο υπολογίζεται ότι διακινούσε περίπου 2000 γυναίκες τον χρόνο για να τις διοχετεύσει στην πορνεία, αντιλαμβάνεστε πόσο εξαιρετικά δύσκολο είναι να αλλάξουμε την κουλτούρα και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τα ζητήματα πορνείας και σωματεμπορίας γυναικών.
Όσο αφορά στην εισήγηση για νομιμοποίηση της πορνείας τη θεωρούμε ως ένα πυροτέχνημα το οποίο αποπροσανατολίζει τη συζήτηση ως προς τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους οι διωκτικές αρχές φαίνονται αδύνατες μπροστά στα οργανωμένα κυκλώματα εμπορίας και εκμετάλλευσης γυναικών. Εξάλλου, η πορνεία δεν είναι παράνομη στην Κύπρο. Παράνομη είναι η μαστροπεία και το αποζήν από κέρδη πορνείας. Επιπλέον δεν θεωρούμε ότι, η σωματεμπορία γυναικών για σκοπούς εκμετάλλευσής τους θα σταματήσει με την επιπλέον ρύθμιση του επαγγέλματος. Αντίθετα, αυτό το οποίο μάλλον θα συμβεί θα είναι τα υφιστάμενα κυκλώματα που πλουτίζουν εκατομμύρια το χρόνο μέσα από το εμπόριο γυναικών να ενδυναμωθούν και να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο εμπλέκοντας έτσι ολοένα και περισσότερες γυναίκες στα πλοκάμια τους.
Για εμάς το ζητούμενο αυτή τη στιγμή είναι να πατάξουμε την παρανομία με τρόπο δραστικό και αποφασιστικό. Κύριο πρόβλημα στην εφαρμογή του νόμου είναι η διαπλοκή και η διαφθορά που καταλήγει στην ατιμωρησία (βλ. Ναός της Αφροδίτης) με αποτέλεσμα να ενισχύεται η εντύπωση στους παρανόμους ότι είναι παντοδύναμοι μπροστά σε μία αποχαυνωμένη πατριαρχική κοινωνία και ένα διαπλεκόμενο σύστημα.
Τέλος, ας αποφασίσουμε σε τι κοινωνία θέλουμε να ζούμε. Αν θέλουμε να κοιτάζουμε μπροστά ή πίσω. Έχουμε ήδη κάνει σημαντικά βήματα προόδου. Θα ήταν τραγικό να επιστρέψουμε στην πρότερη κατάσταση με «βίζες για σεξουαλικές υπηρεσίες» αυτή τη φορά στα πλαίσια του «εκσυγχρονισμού» μας. Εκτός κι αν πάλι είμαστε τόσο αφελείς να πιστεύουμε ότι τα εκατομμύρια των γυναικών που διακινούνται παράνομα στην Ευρώπη δεν είναι θύματα παράνομων κυκλωμάτων εκατομμυρίων αλλά ότι αυτό συμβαίνει επειδή «όνειρο της ζωής όλων αυτών των γυναικών και κοριτσιών είναι να γίνουν πόρνες» όπως δεικτικά μας είχε πει πριν από μερικά χρόνια ένας πρώην Υπουργός…
Σκεύη Κουκουμά, Γ.Γ. ΠΟΓΟ:
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο που είναι αλυσοδεμένες σε μπουντρούμια, αναγκάζονται δια της βίας να εκπορνεύονται, γίνονται θύματα βάρβαρης βίας και εξευτελισμού. Είναι τουλάχιστον παράλογο, ενώ συμβαίνουν αυτά η συζήτηση να αρχίζει από το αν υπάρχουν κάποιες γυναίκες που θέλουν να δουλεύουν στην πορνεία. Πρόκειται για αναποδογύρισμα της πραγματικότητας. Στη σωματεμπορία έπρεπε να εστιάσει η κοινωνία αλλά και η πολιτεία, που είτε κάνουν τα στραβά μάτια είτε βλέπουν απαθείς κουκουλώματα υποθέσεων με απέλαση των θυμάτων και αθώωση των δραστών.
Υπάρχουν εντούτοις διάφοροι εμπεδωμένοι μύθοι που θέλουν να νομιμοποιήσουν την πορνεία στην κοινωνική συνείδηση και να αποενοχοποιήσουν τους πελάτες: «Θέλουν να είναι πόρνες». «Μπορούν να καταφύγουν στην αστυνομία». «Εγώ δεν θα το έκανα ποτέ» κ.ο.κ. Οι μύθοι αυτοί είναι απλουστευτικοί ακόμα και όταν αφορούν την «ανεξάρτητη» πορνεία. Εξαναγκασμός και βία δεν είναι μόνο όταν σε χτυπούν, σε κλειδώνουν και σε βιάζουν.
Εξαναγκασμός είναι και η φτώχεια, η ανεργία, η εξαθλίωση. Η αύξηση στην πορνεία που σημειώθηκε στην περίοδο της κρίσης, δεν οφείλεται σε κάποια αλλαγή των αντιλήψεων που είχαν οι γυναίκες για την πορνεία. Οφείλεται στα τραγικά αδιέξοδα που βρίσκονται εκατομμύρια άνθρωποι των λαϊκών στρωμάτων. Βία είναι και ο ρατσισμός. Άλλωστε οι χειρότερες μορφές εκπόρνευσης σχετίζονται με μετανάστριες γιατί είναι πιο εύκολο για τα κυκλώματα σωματεμπορίας να τρομοκρατούν και να ελέγχουν τις ζωές τους.
Εμείς απορρίπτουμε τις αντιλήψεις ότι οι πόρνες (ακόμα και στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει το τυπικό στοιχείο του εξαναγκασμού) είναι «ανήθικες γυναίκες» που αξίζει να χλευάζονται από την κοινωνία. Αντίθετα, εμείς έχουμε καταθέσει προτάσεις για την προστασία τους (από άποψη υγείας και κοινωνικής ασφάλισης) και στήριξή τους.
Τελικός μας στόχος όμως δεν είναι η ρυθμισμένη διαιώνιση της πορνείας, αλλά η εξάλειψή της. Δεν μιλούμε για ένα ακόμα επάγγελμα που μπορεί «ελεύθερα» να επιλέξει μια γυναίκα. Είναι ψευδαίσθηση ότι υπάρχει «ελευθερία επιλογής» όταν η πορνεία βασίζεται στις σχέσεις εξουσίας «πελάτη»-πόρνης, στην ανισοτιμία ανδρών-γυναικών και στην κοινωνικοοικονομική εξαθλίωση εκατομμυρίων γυναικών.
Η ανηθικότητα της πορνείας δεν βαραίνει τις πόρνες αλλά το σύστημα που εμπορευματοποιεί τα πάντα, ακόμα και το ανθρώπινο σώμα, τις γυναίκες και τις ζωές τους. Άλλωστε, στο θαυμαστό κόσμο του καπιταλισμού η πορνεία και η σωματεμπορία αποτελεί μια κερδοφόρα βιομηχανία, την τρίτη μεγαλύτερη πηγή κέρδους μετά το εμπόριο ναρκωτικών και όπλων.
Αντιγόνη Παπαδοπούλου, Πρόεδρος ΓΟΔΗΚ: 
Δικαιολογημένα η πρόσφατη δημόσια δήλωση βουλευτή ότι ο ίδιος «υπήρξε πελάτης υπηρεσιών πορνείας» (20/03/2015) και το αίτημά του περί νομιμοποίησή της προκάλεσε σάλο αντιδράσεων στην Κύπρο. Επανέφερε στο προσκήνιο το θέμα της πορνείας που είναι πάντα επίκαιρο στην ατζέντα των αρμόδιων Επιτροπών Ισότητας των φύλων στο Συμβούλιο της Ευρώπης και στην Ευρωβουλή και που απασχολεί κατά καιρούς και τα εθνικά κοινοβούλια.
Η ΓΟΔΗΚ θεωρεί την πορνεία ως κατάφορη παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Κανένας δεν έχει δικαίωμα να την ωραιοποιεί. Στην πορνεία καταφεύγουν συνήθως εκούσια ή ακούσια, γυναίκες που είτε δεν έχουν άλλες επιλογές εξασφάλισης καλύτερων συνθηκών διαβίωσης, είτε πέφτουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης ή εμπορίας (trafficking). Είναι ένας δρόμος σκληρός χωρίς επιστροφή για γυναίκες που στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν από απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης, φτώχεια, καταπίεση, περιθωριοποίηση ή ανεργία, πέφτουν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης. Πρόσφατα στοιχεία της Europol, καταδεικνύουν πως το 96% των θυμάτων των κυκλωμάτων εμπορίας ανθρώπων είναι γυναίκες και κορίτσια και το 91% των περιπτώσεων προορίζονται για σεξουαλική εκμετάλλευση. Καθίσταται λοιπόν, αδήριτη ανάγκη η πρόληψη και καταστολή της πορνείας, της εμπορίας ανθρώπων και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης.
Η ΓΟΔΗΚ υιοθετεί την άποψη πως επιβάλλεται η μείωση της ζήτησης. Χαιρετίζουμε το πρόσφατο ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, όπου καλούνται τα κράτη μέλη της ΕΕ να αρχίσουν να τιμωρούν τους πελάτες και όχι τις πόρνες, όπως γίνεται στο λεγόμενο Σκανδιναυϊκό μοντέλο, όπου γυναίκες και άνδρες που εκπορνεύονται δεν αντιμετωπίζουν ποινικές κυρώσεις αλλά τις αντιμετωπίζουν όσοι επιζητούν τις υπηρεσίες τους.
Με δεδομένες τις άθλιες οικονομικές συνθήκες που συνοδεύουν την σοβούσα οικονομική κρίση αλλά και την αξιακή κρίση που αυξάνει τα περιστατικά εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο με στόχο το κέρδος, θεωρούμε ότι η απειλή της άσκησης ποινικής δίωξης κατά του πελάτη θα οδηγήσει σε πτώση του «κύκλου εργασιών», άρα και σε μείωση της πορνείας αφού το επάγγελμα δεν θα είναι προσοδοφόρο. Η Κύπρος οφείλει να συμμορφωθεί μ’ αυτό το ψήφισμα και παράλληλα να αναζητήσει και να εφαρμόσει αποτελεσματικές στρατηγικές και εναλλακτικούς τρόπους απασχόλησης και οικονομικής στήριξης των γυναικών ούτως ώστε όχι μόνο να μην αναγκάζονται να καταφεύγουν στην πορνεία, αλλά και να την εγκαταλείπουν.
Ρούλα Μαυρονικόλα, Πρόεδρος ΣΓΚ:
Η πορνεία δεν είναι και δεν πρέπει να θεωρηθεί επάγγελμα άρα δεν συζητούμε νομιμοποίηση της. Η πορνεία είναι αποτέλεσμα της πατριαρχικής κοινωνίας που θέλει γυναίκες να πωλούνται και να αγοράζονται. Όχι, δεν είναι όλες οι γυναίκες στην πορνεία θύματα εμπορίας. Η πλειοψηφία των γυναικών στην πορνεία είναι όμως θύματα εκμετάλλευσης σε μια σχέση άνιση, σε μια σχέση εξουσίας. Σύμφωνα με έρευνες του Μεσογειακού Ινστιτούτου Μελετών Κοινωνικού Φύλου οι πολλαπλές διακρίσεις, οι συνθήκες μειονεκτικής θέσεις που βρίσκονται συμβάλλουν στην ευπάθεια των γυναικών και των κοριτσιών να οδηγούνται στην πορνεία. Μελέτες δείχνουν ότι οι γυναίκες και τα παιδιά που πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης στην τοπική βιομηχανία του σεξ (και δεν είναι θύματα εμπορίας) έχουν βιώσει παρόμοια, με τις γυναίκες θύματα εμπορίας, οικονομική στέρηση, μαζί με μια ιστορία σεξουαλικής κακοποίησης. Η έλλειψη στέγης, η πρόσβαση σε ίσες ευκαιρίες και τα ναρκωτικά είναι μερικοί από τους πρόσθετους παράγοντες που τις καθιστά ευάλωτες για την είσοδο στην πορνεία.
Ως πολιτεία και κοινωνία θα πρέπει να αποτρέψουμε το φαινόμενο προωθώντας υγιή σχέσεις μεταξύ των φύλων, δίνοντας πρακτικά πραγματική πρόσβαση στα κορίτσια και τις γυναίκες σε ίσες ευκαιρίες. Οι γυναίκες στην πορνεία δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να ποινικοποιουνται αλλά μέσα από ολοκληρωμένες στρατηγικές να τους προσφέρουμε προγράμματα εξόδου σε συνδυασμό με την ποινικοποίηση του πελάτη. Ο πελάτης είναι αυτός που έχει την πραγματική επιλογή και όχι η γυναίκα στην πορνεία. Για αυτό εάν δεν υπάρχει ζήτηση δεν θα υπάρχει και πορνεία.
CyDebates: Η πορνεία είναι δικαίωμα ή δρόμος χωρίς επιστροφή;
Δείτε εδώ τα προηγούμενα CyDebates
Επιμέλεια: Δημήτρης Δημητρίου & Χριστιάνα Μανώλη
