Το κυπριακό βρίσκεται σε πολύ άσχημη κατάσταση. Υπάρχει πλήρες αδιέξοδο.
Δεν υπάρχουν διαπραγματεύσεις. Η Τουρκία όχι μόνο δεν πληρώνει τίμημα για τη στάση της αλλά αντίθετα αλωνίζει ανενόχλητη. Ο Τσαβούσογλου λίγα λεπτά μετά το ναυάγιο στο Κρανς Μοντανά ζήτησε απεγκλωβισμό από τις «παραμέτρους λύσης του ΟΗΕ». Εφαρμόζει σχέδιο Β΄ για εμβάθυνση της κατοχής και της διχοτόμησης που περιλαμβάνει την περίκλειστη πόλη των Βαρωσίων, τα μαρωνίτικα χωριά, την ενίσχυση της περιβόητης επιτροπής για τις ελληνοκυπριακές περιουσίες στα κατεχόμενα. Την ίδια στιγμή ο ΓΓ του ΟΗΕ εύχεται «καλή τύχη στους Κυπρίους στο Βορρά και στο Νότο», ρίχνει την ευθύνη των εξελίξεων και της συνέχειας «στα δύο μέρη στην Κύπρο», η Ευρωπαϊκή Ένωση σφυρίζει αδιάφορα. Η Τουρκία είναι πλήρως αποενοχοποιημένη.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, αυτή την εβδομάδα ήθαν οι αποκαλύψεις του ελλαδίτη ΥΠΕΞ κ. Κοτζά για τα όσα διαδραματίστηκαν στην Ελβετία το κρίσιμο βράδυ του περιβόητου δείπνου. Ο κ. Κοτζάς αποκάλυψε την ύπαρξη ενός εγγράφου, το οποίο αποτέλεσε πρόταση του κ. Γκουτέρες, με βάση το οποίο θα μπορούσαμε «να ξεφορτωθούμε τις Εγγυήσεις και το μονομερές δικαίωμα επέμβασης». Μάλιστα αξιολόγησε ως τόσο σημαντικό το έγγραφο, ούτως ώστε να ζητήσει να διατηρηθεί ως «κεκτημένο» της διαπραγμάτευσης. Ο κ. Αναστασιάδης ερωτούμενος είπε ότι η συζήτηση του εν λόγω εγγράφου ήταν «επιδερμική» ενώ οι πολιτικοί αρχηγοί επιβεβαιώνουν ότι μια αναφορά που έγινε στο Εθνικό Συμβούλιο ήταν πλήρως επιφανειακή. Το έγγραφο ποτέ δεν παραδόθηκε επίσημα στα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου.
Οι αντιφάσεις Αναστασιάδη- Προεδρικού πολλές και εκπληκτικές. Ο κ. Αναστασιάδης λέει ότι η συζήτηση ήταν «επιδερμική». Ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος λέει ότι την ίδια ώρα ζήτησαν και είχαν απόψεις τεχνοκρατών της διαπραγματευτικής ομάδας. Ποιος λέει αλήθεια; Ποιες ήταν οι απόψεις της ομάδας; Γιατί κρύβουν το έγγραφο; Ποια είναι η θέση των κυβερνώντων;
Ο κ. Αναστασιάδης λέει ότι το έγγραφο δεν συζητήθηκε γιατί «υπήρχε ένταση». Μα ο ίδιος έχει πει (συνέντευξη στον κ. Πομηλορίδη στον ΑΝΤ1) ότι είναι ψέματα τα όσα λέγονταν σαν φήμες περί έντασης και για κάποιους που ασχημονούσαν στην αίθουσα. Και κυρίως: πως είναι δυνατό ένα τόσο σημαντικό έγγραφο να παραπέσει επειδή τάχατες υπήρχε ένταση;
Είναι λοιπόν τόσο σημαντικό αυτό το έγγραφο; Είναι! Για ποιο λόγο; Γιατί στο πλαίσιο Γκουτέρες ο ΓΓ του ΟΗΕ λέει ότι η συνθήκη Εγγυήσεως πρέπει να αντικατασταθεί από ένα νέο σύστημα Ασφάλειας, ένα νέο μηχανισμό εφαρμογής και επιτήρησης της λύσης. Αυτό το νέο μηχανισμό περιλάμβανε το έγγραφο Γκουτέρες. Ένας μηχανισμός, όχι τέλειος, αλλά πολύ κοντά στις δικές μας θέσεις. Με τον πρωταγωνιστικό ρόλο στα Ηνωμένα Έθνη. Χωρίς εγγυήσεις και δικαιώματα παρέμβασης από τον οποιοδήποτε. Αυτό λοιπόν το έγγραφο αφήσαμε να συζητηθεί «επιδερμικά» το επίμαχο βράδυ. Επιτρέποντας στην Τουρκία να «δραπετεύσει» ανενόχλητη εκείνο το βράδυ, ενώ υπήρχε ένα έγγραφο που θα μπορούσε να την εκθέσει πλήρως.
Τι θα έπρεπε να πράξει ο κ. Αναστασιάδης; Έπρεπε ολόκληρη τη συζήτηση να την επικεντρώσει στο συγκεκριμένο έγγραφο. Να το αποδεχτεί ως βάση διαπραγμάτευσης και να ζητήσει και η Τουρκία να πράξει κάτι ανάλογο. Η Τουρκία πολύ πιθανόν να ηρνείτο. Τότε θα έπρεπε να απαιτήσει από το ΓΓ του ΟΗΕ να δαχτυλοδείξει τον υπαίτιο για το αδιέξοδο. Αντί αυτού το έγγραφο συζητήθηκε «επιδερμικά». Και ο ελλαδίτης ΥΠΕΞ λέει ότι μόνο ο ίδιος το συζήτησε και «εν μέρει η Κύπρος».
Ευθύνεται ο κ. Αναστασιάδης για το αδιέξοδο; Για το αδιέξοδο ευθύνεται η Τουρκία και η επιμονή της σε απαράδεκτες θέσεις κυρίως στα ζητήματα της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων. Ο κ. Αναστασιάδης ελέγχεται και εγκαλείται για κακή διαπραγμάτευση. Γιατί πήγε στην Ελβετία με στόχο είτε τη λύση είτε να εκθέσει την Τουρκία και να ασκήσει έτσι πίεση πάνω της. Απέτυχε. Δεν φτάσαμε σε λύση λόγω της κατοχικής Τουρκίας. Αλλά η Τουρκία αλωνίζει ανενόχλητη και ανεπηρέαστη. Εμβαθύνει την κατοχή και τη διχοτόμηση. Η διεθνής κοινότητα εύχεται καλή τύχη σε «βόρειους και νότιους» στην Κύπρο και ρίχνει την ευθύνη στα δύο μέρη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση φωνάζει για τους γερμανούς συλληφθέντες στην Τουρκία, τους τούρκους δημοσιογράφους (και καλά κάνει) αλλά δεν λέει λέξη για την Κύπρο. Είμαστε μισό βήμα πριν την οριστικοποίηση της διχοτόμησης. Χωρίς να υπάρχει φως στον ορίζοντα.
Η κακή διαπραγμάτευση Αναστασιάδη είναι συνέχεια μιας πορείας ακραίων παλινωδιών του ιδίου τους τελευταίους μήνες. Παλινωδεί μεταξύ φουστανέλας και επικίνδυνων θέσεων στο κυπριακό. Παρουσιάζεται αναξιόπιστος διεθνώς.
- - Έφυγε από το Μοντ Πελεράν ενώ ο κ. Ακιντζί ήταν στριμωγμένος στο εδαφικό, χωρίς ουσιαστικά λόγο
- - Σε μια εβδομάδα, χωρίς να ενημερώσει κανένα, αποφάσισε να συμφωνήσει με σύγκλιση πενταμερούς διάσκεψης. Απροετοίμαστα. Και απέτυχε. Και έλειψαν τα μέρη του Συμβουλίου Ασφαλείας την κρίσιμη ώρα.
- - Μετά χάθηκε πολύτιμος χρόνος για να αποφασίσουν Αναστασιάδης και Αβέρωφ αν ήταν υπέρ, εναντίον ή αποχή στον εορτασμό του Ενωτικού Δημοψηφίσματος.
- - Έβαλε ως όρο τη συμφωνία στο κεφάλαιο της Ασφάλειας για να πάει ξανά σε διαπραγμάτευση. Πήγε χωρίς κανένα όρο.
- - Μας είπε θα υπάρχει κοινό έγγραφο που θα μας διασφαλίζει για τα ζητήματα της Ασφάλειας. Κατάγγειλε ο ίδιος το Κοινό Έγγραφο.
Είναι εμφανές από το αποτέλεσμα ότι ο κ. Αναστασιάδης απέτυχε. Αναξιόπιστος. Χωρίς ξεκάθαρο προσανατολισμό. Επέτρεψε στην απαράδεχτη Τουρκία να «δραπετεύει» και να αλωνίζει ανενόχλητη.
Το μέλλον του κυπριακού, το μέλλον της πατρίδας και του λαού μας, εξαρτάται πλέον σε μεγάλο βαθμό από το ποιος θα είναι ο επόμενος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Γράφει: Χρίστος Χριστοφίδης
