Το πιο βαθύ σκοτάδι είναι λίγο πριν τη χαραυγή…
Παράδειγμα πρώτο:
Στις 14 Μαρτίου 1942 στα πλαίσια της Δημοσιονομικής Διάσκεψης Εμπειρογνωμόνων της Ρώμης, Ιταλία και Γερμανία υπέγραψαν συμφωνία η οποία εξανάγκαζε την Ελλάδα να δανειοδοτήσει τους κατακτητές. Ο Γερμανός αντιπρόσωπος Άλτενμπουργκ μεταβίβασε τη διαταγή που αποδέχτηκαν δωσίλογος πρωθυπουργός Τσολάκογλου και ο ΥΠΟΙΚ Γκοτζαμάνης, με αποτέλεσμα οι λιμοκτονούντες έλληνες να «δανειοδοτήσουν» τη Γερμανία με το αστρονομικό για την εποχή ποσό του 1,5 τρις δραχμές. Το «κατοχικό δάνειο». Στις 5 Μαΐου 1943, ο Γερμανοπροσκηνυμένος δοσίλογος «πρωθυπουργός» της κατοχικής ναζιστικής Γερμανίας Ράλλης, σε διάγγελμα του, έλεγε στον ελληνικό λαό, το λαό που πέθαινε κυριολεκτικά της πείνας και ζούσε στην εξαθλίωση, «υπενθυμίζω εις υμάς ότι αι δυνάμεις του Άξονος, καίτοι έχουσαι να αντιμετωπίσουν όλας τας συνέπειας και τας βαρείας υποχρεώσεις του πρωτοφανούς εις έκτασιν πολέμου επέδειξαν εις πάσαν ευκαιρίαν την προς τον ελληνικόν λαό την συμπάθειάν του»! (το θαυμαστικό δικό μου).
Μερικά χρόνια αργότερα ο Χίτλερ ηττήθηκε, οι ρακένδυτοι έλληνες νίκησαν, οι δωσίλογοι δικάστηκαν…
Αυτό που φαινόταν μέχρι πρότινος «ανέφικτο» είναι πλέον δεδομένη πραγματικότητα.
Παράδειγμα δεύτερο:
Λίγο πριν τη Γαλλική επανάσταση, η βασίλισσα Μαρία Αντουανέτα ρώτησε έκπληκτη «Γιατί φωνάζει ο λαός;». Κάποιος απάντησε «γιατί δεν έχει ψωμί να φάει». Και η Αντουανέτα έκπληκτη και σοκαρισμένη ξαναρώτησε «τότε, γιατί δεν τρώνε παντεσπάνι;».
Στις 23 Ιουνίου του 1789 ο Λουδοβίκος εμφανίστηκε ενώπιον της εκλεγμένης Γαλλικής εθνοσυνέλευσης, έδωσε οδηγίες για τον τρόπο λειτουργίας και αποχώρησε. Όταν δεν υπήρξε ανταπόκριση από τους εκλεγμένους των τάξεων κάποιος εκπρόσωπος του Βασιλιά ρώτησε «κύριοι, δεν ακούσατε τις διαταγές;» για να πάρει την απάντηση από το Μιραμπό «Φύγετε, πηγαίνετε να πείτε σ΄ αυτόν που σας έστειλε, πως είμαστε εδώ με την ψήφο του λαού και δεν θα αποχωρήσουμε παρά μόνο με τη βία».
Λίγο αργότερα, Αντουανέτα και Λουδοβίκος καρατομούνταν στην γκιλοτίνα, παρόλη τη μέχρι πρότινος απόλυτη κυριαρχία τους.
Αυτό που φαινόταν μέχρι πρότινος «ανέφικτο» είναι πλέον δεδομένη πραγματικότητα.
Παράδειγμα τρίτο:
Μερικά χρόνια πριν κατοχυρωθεί το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι για τις γυναίκες στην Ελλάδα η εφημερίδα «Νέα Ημέρα» έγραφε στις 20 Μαρτίου 1928 για το αίτημα: «Ορισμένα τινά ελληνικά θήλεα ζητούν να δοθή ψήφος εις τας γυναίκας. Σχετικώς με το θέμα, διαπρεπέστατος επιστήμων είχεν άλλοτε αναπτύξει από του βήματος της Βουλής το επιστημονικώς πασίγνωστο , άλλως τε, γεγονός ότι παν θήλυ διατελεί εις ανισόρροπον και έξαλλον πνευματικήν κατάστασην ωρισμένας ημέρας εκάστου μηνός… Νεώτεραι και ακριβέστεραι έρευναι καταδείκνυσιν ότι ου μόνον ωρισμένας ημέρας, αλλά δι΄όλου του μηνός διατελούσιν άπαντα τα θήλεα εις πνευματικήν και συναισθηματικήν ανισορροπία…»
Παρά τις εδραιωμένες και πλειοψηφούσες «επιστημονικές αντιλήψεις» της εποχής, παρά τις κυρίαρχες τότε απόψεις, το ανθρώπινο δικαίωμα αυτό, μετά από αγώνες κατοχυρώθηκε. Μόνο γέλωτα προκαλούν σήμερα όσα κάποτε ήταν αυταπόδεικτες «αλήθειες».
Αυτό που φαινόταν μέχρι πρότινος «ανέφικτο» είναι πλέον δεδομένη πραγματικότητα.
Η ανθρώπινη ιστορία και εξέλιξη είναι γεμάτη από διεκδικήσεις οι οποίες θεωρούνται καταρχήν ανέφικτες, ουτοπικές… Οι οποίες όμως όταν έρθει το πλήρωμα του χρόνου όχι μόνο υλοποιούνται αλλά και θεωρούνται αυτονόητες και φυσιολογικές.
Αν η ιστορία ήταν μόνο λογιστική, αν η ιστορία ήταν μόνο υπολογισμός μόνο του παρόντος και όχι της ιστορίας και κυρίως του μέλλοντος, μπορεί να ήμασταν ακόμα στην εποχή των βασιλιάδων…
Την Ανάγκη που έρχεται η ώρα της να πραγματωθεί ποιος μπορεί να εμποδίσει;
Αυτά για την ιστορική εμπειρία.
Στο προκείμενο:
Ποια είναι η εικόνα της Ελλάδας μετά από πέντε χρόνια μνημονίων;
Η Ελλάδα έχει χάσει 25% του ΑΕΠ της, τέτοιες απώλειες παρουσιάζονται μόνο σε μακροχρόνιους πολέμους.
6,3 εκατομμύρια έλληνες και ελληνίδες βρίσκονται στα όρια του κοινωνικού αποκλεισμού ή/και κάτω από το όριο της φτώχειας.
Η ανεργία είναι στο 27% και η ανεργία στους νέους σχεδόν 60%.
30% των νοικοκυριών δεν έχουν θέρμανση όταν ειδικά φέτος η παγωνιά θερίζει την Ελλάδα.
Περίπου 5 χιλιάδες έλληνες και ελληνίδες υπολογίζεται ότι αυτοκτόνησαν τα τελευταία χρόνια για λόγους που σχετίζονται με την κρίση. Μια μικρή ελληνική πόλη. Τέτοιες απώλειες υπάρχουν μόνο σε εμπόλεμες συρράξεις.
Χιλιάδες πολυσπουδασμένοι και άλλοι νέοι έφυγαν μετανάστες στη ξενιτειά.
Για πρώτη φορά υπάρχουν άστεγοι και πεινασμένοι κυρίως στα αστικά κέντρα.
Ας μιλήσουμε τώρα για ρεαλισμό, λαϊκισμό και «ανέφικτες διεκδικήσεις».
Λαϊκισμός και ουτοπία είναι να πιστεύεις ότι με αυτή την αποτυχημένη φόρμουλα της λιτότητας, του ξηλώματος του κοινωνικού κράτους, της ανεργίας και της πείνας, τελικά θα τα καταφέρεις. Είναι σαν να και προσπαθείς να ρίξεις ένα τοίχο πετώντας αυγά και όταν αποτυγχάνεις, η στρατηγική είναι να ρίξεις περισσότερα αυγά. Ο τοίχος δεν θα πέσει.
Λαϊκισμός και ουτοπία είναι να αποσυνδέεις την οικονομία από τους ανθρώπους. Ωσάν και η οικονομία είναι κάποιου είδους αφηρημένη θεότητα που απαιτεί θυσίες για χάρη της. Είναι σαν να και προσπαθείς να μιμηθείς το Χότζα. Ο οποίος ανακοίνωσε περιχαρής στον καφενέ ότι επειδή τα οικονομικά του δεν βγαίνουν, θα μάθει το γάιδαρο του να μην τρώει για εξοικονόμηση. Και όταν μετά από ένα μήνα ρωτήθηκε για το αποτέλεσμα, απάντησε θλιμμένα: «τωρά που ο γάδαρος έμαθεν να μεν τρώει, δυστυχώς εψόφησεν!».
Εάν η «λογική» ότι δανειστήκαμε σε μια περίσταση ανάγκης με απεχθείς όρους και τώρα απλά πρέπει να σκύβουμε το κεφάλι και να υπομένουμε τα βάσανά μας, έστω και αν «δεν βγαίνουμε», επικρατούσε ιστορικά, θα ζούσαμε ακόμα στην εποχή των τοκογλύφων. Εκείνοι που είπαν δεν πάει άλλο, δεν είναι δυνατό να ακολουθούμε τέτοιους απεχθείς όρους, οδήγησαν με τους αγώνες τους στην κατάργηση της τοκογλυφίας.
Η πολιτική δεν είναι μόνο αριθμοί. Είναι πρωτίστως άνθρωποι. Είναι και αξίες.
Αξιοπρέπεια
Δικαιοσύνη
Ανάπτυξη
Πρόοδος
Ελευθερία
Δημοκρατία
Χωρίς αυτά η ζωή θα έμοιαζε με τους στίχους του Καββαδία «κι εγώ σκυφτός σε χάρτες ναυτικούς/ θα κάνω αθροίσεις σε χοντρά λογιστικά βιβλία».
Χωρίς αγώνα και πρόοδο η ζωή θα έμοιαζε με τους στίχους του Καβάφη «Μήνας περνά και φέρνει άλλον μήνα./Αυτά που έρχονται κανείς εύκολα τα εικάζει/ είναι τα χθεσινά τα βαρετά εκείνα/ Και καταντά το αύριο πια σαν αύριο να μη μοιάζει».
Δεν ξέρω αν θα πετύχει και τι ο Αλέξης Τσίπρας.
Αυτό που ξέρω είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στο παγκόσμιο επίκεντρο. Και όσοι μέχρι χτες έλεγαν ότι τίποτα δεν υπάρχει για να συζητήσουν, σήμερα μια χαρά συζητούν.
Αυτό που γνωρίζω είναι ότι ένας ολόκληρος λαός νιώθει σήμερα ξανά αξιοπρέπεια και περηφάνια αντίστοιχη ενός Θεοδωράκη και ενός Χατζιδάκι, ενός Ρίτσου και ενός Σεφέρη, ενός Γαβρά και ενός Αγγελόπουλου, ενός Μπελογιάννη και ενός Βελουχιώτη.
Και είναι αυτό πολύ μεγάλο πράμα!
Αυτό που ξέρω είναι ότι η Ελλάδα σήμερα διεκδικεί το αυτονόητο: το μέλλον. Να υπάρχει μέλλον για το λαό και την πατρίδα.
Με τέλος στη λιτότητα. Με ανάπτυξη. Με αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Με κτύπημα κατά της δικτατορεύουσας ολιγαρχίας και ελίτ. Με τέρμα στον ανθρωποφάγο νεοφιλελευθερισμό.
Χωρίς αγώνα δεν έρχονται αλλαγές. Πρέπει να ακούς τα κελεύσματα των καιρών. Τους ανέμους της Αλλαγής. Να σκέφτεσαι λίγο έξω από την παγίδα της υπάρχουσας πραγματικότητας. Της υπάρχουσας ηγεμονίας. Να μπορείς να οραματιστείς το καινούριο.
Σήμερα η Ελλάδα.
Αύριο η Κύπρος.
Μεθαύριο η Ισπανία, η Ευρώπη ολόκληρη.
Με την ορμή των λαών.
Το πιο βαθύ σκοτάδι είναι λίγο πριν τη χαραυγή.
Ξημερώνει…
Γράφει: Χρίστος Χριστοφίδης
