Στην Ελλάδα η ομιλία του Γκι Φερχόφσταντ έγινε viral. Πολλοί ταυτίστηκαν μαζί του. Άλλοι ένιωσαν άβολα για το γεγονός ότι χρειάστηκε ένας ξένος για να εκφράσει αυτά που θα έπρεπε να εκφράζει ο κάθε Έλληνας. Ήταν η ελληνική φωνή συνείδησης, έγραψε μια φίλη. Στην Κύπρο κανείς δεν ένιωσε άβολα. Κανείς δεν προβληματίστηκε, ούτε αισθάνθηκε για μια στιγμή ότι τα όσα είπε ο ευρωβουλευτής για την Ελλάδα αφορούσαν και εμάς. Επιβεβαιώνοντας ότι έχουμε προ πολλού κρύψει καλά τη δική μας φωνή συνείδησης.
Ίσως καμιά άλλη ομιλία δεν κυκλοφόρησε περισσότερο στο διαδίκτυο, δεν συζητήθηκε τόσο τις δύο τελευταίες βδομάδες, όσο αυτή του ηγέτη των Φιλελευθέρων στο ευρωκοινοβούλιο για το ελληνικό ζήτημα. Ο Γκι Φερχόφσταντ μίλησε για την ανάγκη απαλλαγής από το πελατειακό κράτος (επικρίνοντας το ότι το σύστημα ακόμα και σήμερα το συντηρεί και το εκμεταλλεύεται), μείωσης του δημόσιου τομέα, τερματισμού των προνομίων των επιχειρηματιών, των δημόσιων υπαλλήλων, της εκκλησίας, των κομμάτων. Έψεξε τους Έλληνες για το ότι δεν έκαναν ποτέ πραγματικές μεταρρυθμίσεις. Και ζήτησε να μπει ένα τέλος σ’ όλα αυτά που οδήγησαν τη χώρα στα σημερινά αδιέξοδα.
Στην Ελλάδα η ομιλία του έγινε viral. Πολλοί ταυτίστηκαν μαζί του. Άλλοι ένιωσαν άβολα για το γεγονός ότι χρειάστηκε ένας ξένος για να εκφράσει αυτά που θα έπρεπε να εκφράζει ο κάθε Έλληνας. Ήταν η ελληνική φωνή συνείδησης, έγραψε μια φίλη.
Και στην Κύπρο η συγκεκριμένη ομιλία κυκλοφόρησε πολύ. Εδώ όμως κανείς δεν ταυτίστηκε με αυτήν. Κανείς δεν ένιωσε άβολα. Αντίθετα, σχεδόν όλοι έσπευσαν να τη συνοδέψουν με σχόλια επικριτικά, σχεδόν χλευαστικά για την Ελλάδα. Μ’ ένα αίσθημα ανωτερότητας και υπεροχής μιας χώρας και μιας κοινωνίας που ποτέ δεν είχε τέτοια προβλήματα ή τα έχει προ πολλού ξεπεράσει, εξίσταντο για το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα αδυνατεί να πράξει το αυτονόητο: Να προχωρήσει σε βαθιές και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, να βάλει τέρμα στις ιερές αγελάδες.
Τι όμως απ’ όσα είπε ο Γκι Φερχόφσταντ δεν ισχύει και για την Κύπρο;
-Μήπως η διαπλεκόμενη ελίτ δεν εκμεταλλεύεται το σύστημα;
-Μήπως τερματίστηκαν τα προνόμια συντεχνιών, πολιτικών και μεγαλοεπιχειρηματιών;
-Η υπόγεια χρηματοδότηση κομμάτων, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια βουλευτών, τα ειδικά προνόμια της εκκλησίας, ο συνδικαλισμός των εκβιασμών είναι άγνωστα σε εμάς;
-Ή μήπως το υπερβολικά ψηλό κόστος και ο αδικαιολόγητα μεγάλος όγκος του δημοσίου αφορά μόνο στην Ελλάδα;
Παρά τη δημοσιονομική διόρθωση, η λογική της οικονομίας μας παραμένει η ίδια. Δεν έγιναν πραγματικές μεταρρυθμίσεις ή σοβαρές διαρθρωτικές αλλαγές. Δεν αλλάξαμε τις κρατικές δομές, την παραγωγική βάση, τη λειτουργία της Δημοκρατίας μας. Δεν συγκρουστήκαμε με κεκτημένα που οδήγησαν τη χώρα εδώ που βρίσκεται σήμερα. Δεν αλλάξαμε νοοτροπίες. Η Τράπεζα Κύπρου προχώρησε πρόσφατα σε αθόρυβες αυξήσεις που σπρώχνει σε αυτούς που τη διέσωσαν δύο χρόνια πριν, σπάζοντας το μορατόριουμ μετά το bail-in του 2013. Με 50,000 άνεργους (μεγάλο ποσοστό των οποίων δεν λαμβάνει κανένα βοήθημα), η κυβέρνηση κάνει λόγο για «επαναφορά στην ομαλότητα» που θα επέλθει με (περαιτέρω) «λελογισμένες» αυξήσεις σ’ένα μη παραγωγικό και διογκωμένο δημόσιο τομέα, με εργασιακή ασφάλεια και μισθούς σχεδόν διπλάσιους από αυτούς του ιδιωτικού. To κόστος χρηματοδότησης του οποίου θα συνεχίσει να πληρώνει ο μέσος πολίτης. Όχι μόνο μέσα από άδικη φορολογία, αλλά με τα χαμηλά επίπεδα παιδείας και ιατρικής περίθαλψης, ανύπαρκτα κεφάλαια για ανάπτυξη και επιχειρηματικότητα, την ανεργία. Και χαρακτηρίζεται ως επανάσταση το γεγονός ότι οι γενικές αυξήσεις στο δημόσιο τομέα θα γίνονται πλέον στη βάση του ρυθμού της ανάπτυξης της οικονομίας και όχι εντελώς αυθαίρετα.
Ενώ ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού βιώνει την απόλυτη εξαθλίωση, το κομματικό κατεστημένοσυνεχίζει να χρησιμοποιεί το δημόσιο ως φέουδο για τακτοποίηση των «πελατών» του. Όποια θέση ανοίξει πληρώνεται από «δικούς» και φίλους. Στέλλοντας το μήνυμα του τι θα ακολουθήσει όταν «ξανανοίξει» ο δημόσιος τομέα. H ανάγκη για λιτότητα συνεχίζει να αφορά μόνο το μέσο πολίτη. Η συζήτηση για την αλόγιστη επιδότηση λιμουζίνων σε πολιτικούς αξιωματούχους έχει τεθεί εδώ και 3 χρόνια στο περιθώριο, μεγαλοεπιχειρηματίες έχουν τον τρόπο να παρακάμπτουν τις αρμόδιες επιτροπές και υπηρεσίες και να παίρνουν τις αποφάσεις που θέλουν στο υπουργικό, τη στιγμή που γίνονται αποκοπές από παντού η κυβέρνηση προχωρεί σε ρεκόρ αντισυνταγματικών διορισμών. Η δημόσια υπηρεσία συνεχίζει, μέσω των συντεχνιών της, να συνδιοικεί τις δημόσιες επιχειρήσεις.
Ακόμα και η αποκομματικοποίηση του Δημοσίου γίνεται με κομματικούς όρους. Αφού αυτοί που επιλέγηκαν στην ΕΔΥ για να φέρουν την αξιοκρατία, να τον απαλλάξουν από την κομματοκρατία έχουν διοριστεί με κομματικά και ρουσφετολογικά κριτήρια.
Κι όμως κανείς δεν προβληματίστηκε, κανείς δεν αισθάνθηκε για μια στιγμή ότι τα όσα είπε ο Γκι Φερχόφσταντ για την Ελλάδα αφορούσαν και εμάς. Επιβεβαιώνοντας ότι έχουμε προ πολλού κρύψει καλά τη δική μας φωνή συνείδησης.
Με την κρίση μας παρουσιάστηκε μια τεράστια ευκαιρία να αναθεωρήσουμε λογικές και πρακτικές δεκαετιών. Να επαναθεωρήσουμε τη στρεβλή αντίληψη κοινωνικής δικαιοσύνης που επέβαλλε στους πολλούς να πληρώνουν για τα προνόμια όσων είχαν τις πιο δυνατές συντεχνίες. Να διεξάγουμε ένα δημόσιο διάλογο για τη δημιουργία ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, το οποίο θα εξασφαλίσει θέσεις εργασίας και εισόδημα, μειώνοντας την ανάγκη εθνικού δανεισμού. Για το ποια εκπαίδευση, ποιος δημόσιος τομέας ποιο κράτος θα υποστηρίξει αυτή την ανάπτυξη. Να ξεκινήσουμε μια διαδικασία ορθολογικής επανεξέτασης του πως επιτυγχάνεται μια πιο ισότιμη κατανομή των βαρών μεταξύ των πολιτών. Μια πιο δίκαιη κοινωνία. Να μιλήσουμε ανοικτά για το ποιοι πραγματικά είμαστε. Ποιοί θέλουμε να είμαστε.
Το εξωφρενικό δεν είναι ότι (αυτή την ευκαιρία) την χάνουμε. Είναι πως δεν το αντιλαμβανόμαστε καν.
Δημοσιεύτηκε και στον Πολίτη της Κυριακής
Γράφει: Αντώνης Πολυδώρου
