Δραματικές είναι οι επιπτώσεις σε χώρες όπως η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Ελλάδα όπου, ακολουθώντας τη συνταγή της τρόϊκα, μειώθηκαν κατακόρυφα οι δημόσιες δαπάνες, οι μισθοί και συρρικνώθηκαν τα εργασιακά δικαιώματα.
Το αποτέλεσμα ήταν οι οικονομίες σε αυτές τις χώρες να περιέλθουν σε πολύ χειρότερη κατάσταση απ’ ότι πριν την εφαρμογή των μέτρων λιτότητας. Διότι, άλλο είναι η δημοσιονομική πειθαρχία και άλλο τα στυγνά μέτρα λιτότητας. Η εφαρμογή μέτρων λιτότητας δεν μπορεί να γίνεται χωρίς την παράλληλη προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών και ανάπτυξης. Τα μέτρα λιτότητας από μόνα τους, δεν λύνουν το πρόβλημα.
Μέσα από μια οδυνηρή διαδικασία, αποδείχθηκε πως η ανάπτυξη δεν μπορεί να έρθει μόνο μέσα από περικοπές. Η μέχρι σήμερα πορεία των χωρών που έχουν υιοθετήσει τέτοια μέτρα δείχνει πως ανατροφοδοτούν την ύφεση και αυξάνουν την ανεργία, με κυριότερα θύματα τους νέους. Επιπρόσθετα, είναι πλέον εμφανές, πως τα μέτρα λιτότητας απειλούν την κοινωνική συνοχή των χωρών που δοκιμάζονται από την κρίση. Στις χώρες αυτές, αλλά και γενικά στην Ευρώπη, παρατηρείται έξαρση στα φαινόμενα ευρωσκεπτικισμού, ξενοφοβίας και ρατσισμού, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο τη δημοκρατία, την κοινωνική συνοχή και το μέλλον της ίδιας της Ε.Ε.
Επείγει η ανάπτυξη ενός νέου κοινωνικού ευρωπαϊκού μοντέλου, με απώτερο στόχο την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, την προώθηση της κοινοτικής αλληλεγγύης και της κοινοτική μεθόδου, το μετριασμό των κοινωνικών εντάσεων και τη σφυρηλάτηση της κοινής Ευρωπαϊκής συνείδησης και της κοινής αντιμετώπισης κρίσεων και προκλήσεων. Στο πλαίσιο αυτό απαιτείται αναπροσαρμογή και ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, με κύριο στόχο την αξιοποίηση του στον αγώνα για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Αυτό που χρειάζεται είναι να διατεθούν περισσότερες δαπάνες για ανάπτυξη. Οι δαπάνες αυτές μπορούν να εξευρεθούν με μια έξυπνη αναδιάρθρωση των δημοσίων δαπανών, με μείωση των καταναλωτικών και αύξηση των αναπτυξιακών / επενδυτικών δαπανών, καθώς επίσης και με την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας.
Η συνεχής και αδιάκριτη μείωση των κρατικών δαπανών δεν βοηθά στην έξοδο από την ύφεση. Η μείωση των δαπανών, ειδικά σε τομείς όπως είναι η νεανική επιχειρηματικότητα, η έρευνα, η καινοτομία και οι νέες τεχνολογίες εκμηδενίζουν τις προοπτικές ανάπτυξης και στοχοποιούν τους νέους. Οι νέοι, που στέκουν στην ουρά της ανεργίας, έχουν μπουχτίσει από παχιά λόγια και κούφιες υποσχέσεις. Απαιτούν έργα. Στην Ευρώπη υπάρχουν καλές πρακτικές από τις οποίες μπορούμε να επωφεληθούμε. Στην Αυστρία πχ λειτουργούν ειδικά προγράμματα «εγγυημένης νεανικής απασχόλησης», που έχουν αποδειχθεί πολύ επιτυχημένα και συνέβαλαν σε συγκράτηση της νεανικής ανεργίας σε μεγάλο βαθμό.
Η επιστροφή στην ανάπτυξη αποτελεί βασική προϋπόθεση για έξοδο από την κρίση. Αυτή θα πρέπει να είναι και η δική μας προτεραιότητα, καθώς η συνεχιζόμενη για μεγάλο χρονικό διάστημα υποτονικότητα, η έλλειψη επενδύσεων και το απαισιόδοξο κλίμα για την πορεία της οικονομίας, ιδιαίτερα και λόγω της επικείμενης άφιξης της Τρόϊκας, διογκώνει και καθιστά μόνιμες τις απώλειες της οικονομίας και τη συρρίκνωση των θέσεων εργασίας. Ας προβληματιστούμε όλοι, ώστε να βρεθούν σωτήριες διέξοδοι στην κρίση. Ας μην αφήσουμε τη νέα γενιά μόνη και αβοήθητη στα αγκάθια.
Γράφει: Αντιγόνη Παπαδοπούλου
