Η κρίση της πανδημίας είναι η λυδία λίθος για πολλά πράγματα.
Πολλοί συζητούν πώς θα είναι ο κόσμος την επόμενη της πανδημίας, όταν το φάρμακο θα βρεθεί και θα επανέλθουμε στους ρυθμούς μας. Άλλοι θεωρούν ότι ο κόσμος δεν θα είναι πια ο ίδιος. Άλλοι ότι δεν θα υπάρξουν σοβαρές συνέπειες, και ότι γρήγορα θα ξεχάσουμε την κρίση αυτή. Στην ακρότητα τους, δεν συμμερίζομαι καμία από τις δύο απόψεις. Ελπίζω όμως να υπάρχει μια αλήθεια και στις δύο.
Από τη μία, η ζωή θα βρει το ρυθμό της. Η οικονομία, παρά τις δυσκολίες, θα επανεκκινήσει.
Από την άλλη, πιθανότατα, η κρίση αυτή θα επιταχύνει το τέλος του λαϊκισμού όπως τον γνωρίσαμε τα τελευταία χρόνια. Διαβλέπω ότι αστειότητες σαν αυτές που είδαμε από τον αρχηγό του ΔΗΣΥ, την μια να πηγαίνει στο νοσοκομείο με την κάμερα, ως μη όφειλε, και από την άλλη να απολογείται για το λάθος του, δεν θα ξαναδούμε. Όταν αυτό που διακυβεύεται είναι η ίδια η ανθρώπινη ζωή και, de facto, ο δημοκρατικός τρόπος ζωής, δεν επιτρέπεται να παίζεις επικοινωνιακά παιγνίδια. Με αστειότητες, είσαι γυμνός. Ελπίζω ότι μετά την κρίση οι πολίτες θα είναι πιο κριτικοί και οι πολιτικοί πιο σοβαροί. Οι αστειότητες αυτές αντιπαραβάλλονται με την σοβαρότητα των επιστημόνων και τη δυνατότητα τους να δίνουν λύσεις. Η ιδιομορφία του σημερινού προβλήματος ανέδειξε τον ρόλο τους που θα μπορούσε να είναι ευεργετικός για πολλά καλά θέματα της δημόσιας ζωής, του κυπριακού προβλήματος συμπεριλαμβανομένου.
Διαβλέπω επίσης ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επανεξετάσει την πολιτική της. Στην κρίση αυτή φάνηκαν οι τεράστιες αδυναμίες της να διαμορφώσει χρήσιμες πολιτικές για τις δοκιμαζόμενες χώρες της. Η τρομαχτική έλλειψη πολιτικής αναδείχτηκε από την ίδια την πρόεδρο της Ευρωπαικής Επιτροπής. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μας έδειξε πως να πλένουμε τα χέρια μας. Αστείο. Όμως έχει ένα ισχυρό συμβολισμό. Ως άλλος Πόντιος Πιλάτος, μας είπε «νίπτω τα χείρας μου», θυμίζοντας μας ότι ούτε η ίδια ούτε ούτε ο θεσμός που εκπροσωπεί μπορεί η θέλει να κάνει κάτι ουσιαστικό. Η ΕΕ είναι αναγκαία, αλλά ως μηχανισμός ανάπτυξης, αλληλεγγύης, και προοπτικής. Με αστειότητες σαν αυτές της προέδρου της δεν έχει ούτε λόγο ύπαρξης ούτε μέλλον.
Εξάλλου, επισημαίνω αλλαγές στο επίπεδο των διεθνών συμβολισμών. Η Κίνα, μια τεράστια χώρα, με πολιτικό σύστημα που απέτυχε σε πολλές άλλες χώρες, δείχνει ότι το σύστημα αυτό έχει μεγάλες αδυναμίες αλλά και δυνατότητες ικανές να διασφαλίζουν την ευημερία των πολλών. Το σύστημα αυτό, με άσοφη πολιτική ως προς την διατροφή με άγρια ζωή, ήταν υπεύθυνο για την εμφάνιση πολλών πανδημιών, για την επιπόλαιη αντιμετώπιση τους όταν εμφανίστηκαν, αλλά και για την πολύ αποτελεσματική αντιμετώπιση τους στη συνέχεια. Στο ίδιο στρατόπεδο, η Κούβα, αμέτοχη στη δημιουργία του προβλήματος, έδειξε εντυπωσιακή αλληλεγγύη, χωρίς να το οφείλει. Υπερέβη κατά πολύ την ΕΕ στην αλληλεγγύη προς ευρωπαϊκές χώρες την ίδια την ΕΕ. Έτσι, ο κόσμος δεν είναι είτε άσπρος είτε μαύρος, όπως τα δυτικά ΜΜΕ θέλουν να μας κάνουν να πιστέψουμε. Έχει πολλά χρώματα.
Από την άλλη, χώρες που προέρχονται από το πρώην σοβιετικό μπλοκ, με απέχθεια προς την πολιτική καταπίεση, κατέληξαν να εφαρμόζουν τα μέτρα στέρησης της ελευθερίας των πολιτών, που υποτίθεται ότι απεχθάνονταν. Κατεξοχήν παράδειγμα η Ουγγαρία. Είναι σχεδόν τραγικό, αλλά και πολύ διδακτικό, ότι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα ενεργοποίησε διαδικασίες αποβολής της Ουγγαρίας από τις τάξεις του. Στα καθημάς, ενδιαφέρον ότι στην κίνηση μετέχει ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, αλλά ο δικός μας ΔΗΣΥ σιωπά.
Εν κατακλείδι: οι αρχαίοι μας μας δίδαξαν χιλιάδες χρόνια τώρα ότι «ουδέν κακόν αμιγές καλού». Το σημερινό κακό μας κάνει σοφότερους και πιο ικανούς να διαλέγουνε πολιτικούς ηγέτες και πολιτικές σε έναν κόσμο που θα γίνεται όλο και πιο πολύπλοκος.
