Η 19η Ιουνίου 2016 καταγράφεται δυστυχώς ως ακόμη μια μελανή σελίδα της σύγχρονης ιστορίας της Κύπρου.
Η πύρινη λαίλαπα που ξέσπασε εκείνη την ημέρα οδήγησε στην μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή της Κύπρου, αφήνοντας 18,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα καμένης γης. Το χειρότερο όμως είναι πως στοίχισε την ζωή 2 αθώων συνανθρώπων μας, οι οποίοι έπεσαν μαχόμενοι εν ώρα καθήκοντος.
Επί μέρες εστίες πυρκαγιάς μαίνονταν ανεξέλεγκτα απειλώντας κατοικημένες περιοχές. Ως ΑΚΕΛ, συνεισφέραμε με όποιο τρόπο μας ζητήθηκε τονίζοντας πως αυτό που υπερείχε ήταν να αντιμετωπίσουμε συλλογικά την καταστροφή που απειλούσε την χώρα μας. Τώρα όμως είναι σημαντικό να μιλήσουμε ξεκάθαρα για τους λόγους που οδήγησαν στην πυρκαγιά αλλά και για τις αιτίες, τις ελλείψεις και τα λάθη που συνέβαλαν στο να πάρει τεράστιες διαστάσεις. Πρέπει να πούμε την αλήθεια για να μην επαναληφθούν τα ίδια λάθη.
Δυστυχώς πολιτικές αποφάσεις της κυβέρνησης Αναστασιάδη-ΔΗΣΥ αποδυνάμωσαν την δυνατότητα του κράτους μας να ανταπεξέλθει στην πυρκαγιά. Αποφάσεις όπως το κλείσιμο του Δασικού Κολλεγίου, η μείωση των θέσεων στο τμήμα Δασών, και άλλες περικοπές κονδυλίων στο πλαίσιο των καταστροφικών νεοφιλελεύθερων πολιτικών λιτότητας. Όπως επίσης και το ότι εγκατέλειψαν τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό που υπήρχε επί προηγούμενης κυβέρνησης.
Η έλλειψη συντονισμού και η προχειρότητα που υπήρξε κατά την προσπάθεια κατάσβεσης της πυρκαγιάς ήταν πολύ σοβαρή. Τα πτητικά μέσα ήταν χρήσιμα αλλά δεν μπορούσαν να σβήσουν την φωτιά. Μονάχα την καθήλωναν. Εκείνο που χρειαζόταν ήταν καλύτερη οργάνωση και συντονισμός των επίγειων δυνάμεων. Ιδιαίτερα στην Σολέα παρατηρήθηκαν πολλά κενά. Αντί να υπάρχει ένα κέντρο διαχείρισης της κρίσης για την κατάσβεση της πυρκαγιάς στη Σολιά, υπήρχε ένα στη Γαλάτα και ένα στα Σπήλια. Αν στη Σολιά κινητοποιούνται συντονισμένα και έγκαιρα οι επίγειες δυνάμεις, από το βράδυ της Κυριακής, ενδεχομένως η πυρκαγιά να μην έπαιρνε την έκταση που πήρε.
Επί διακυβέρνησης Χριστόφια γίνονταν συνεχείς συσκέψεις, οι οποίες άρχιζαν από τον φθινόπωρο. Στις συσκέψεις αυτές συμμετείχαν όλα τα αρμόδια Tμήματα (το Τμήμα Δασών, η Πυροσβεστική Υπηρεσία, η Υπηρεσία Θύρας, η Πολιτική Άμυνα, η αστυνομία, οι κοινότητες και το Υπουργείο Άμυνας). Κατέγραφαν τις εμπειρίες τους και σημείωναν τις ανάγκες και τις ελλείψεις που υπήρχαν. Έτσι λήφθηκε η απόφαση να αυξήσουμε τις επίγειες δυνάμεις και τα πτητικά μέσα. Επίσης εξοπλίσαμε τις κοινότητες που βρίσκονται σε περιοχές υψηλού κινδύνου με πυροσβεστικά οχήματα για την πρώτη αντίδραση. Και πριν το καλοκαίρι πραγματοποιούσαμε ασκήσεις ετοιμότητας.
Το πιο σημαντικό και αυτό που επιδιώκαμε ήταν να υπάρχει συντονισμός και έγκαιρη παρέμβαση. Το Τμήμα Δασών έχει την ευθύνη των πυρκαγιών στα δάση και η Πυροσβεστική Υπηρεσία των αστικών και αγροτικών περιοχών. Όμως η πυρκαγιά δεν ξεχωρίζει οικιστικές και δασικές περιοχές. Γι’ αυτό επί προηγούμενης κυβέρνησης σε περίπτωση πυρκαγιάς, ενημερωνόταν αμέσως ο Υπουργός Εσωτερικών, ως συντονιστής, καθώς ήταν ο μόνος που μπορούσε να κινητοποιήσει και να συντονίσει όλα τα Τμήματα και τις Υπηρεσίες πυρόσβεσης. Το σχέδιο αυτό εγκαταλείφθηκε από την σημερινή Κυβέρνηση αλλά πρέπει να επανέλθει.
Στην πρώτη και πιο κρίσιμη φάση της πυρκαγιάς η κυβέρνηση Αναστασιάδη-ΔΗΣΥ ήταν απούσα. Ούτε συντόνισε, ούτε διασφάλισε την έγκαιρη παρέμβαση. Τώρα στην προσπάθεια αποποίησης των ευθυνών τους υποστηρίζουν με θράσος πως τις ευθύνες και την καθυστέρηση πρέπει να τις αναζητήσουμε στους υπηρεσιακούς. Αυτοί που όντας αντιπολίτευση ζητούσαν παραιτήσεις τώρα δεν βρίσκουν το θάρρος ούτε να αναλάβουν τις πολιτικές τους ευθύνες.
Όμως οι ευθύνες πρέπει να αναληφθούν για να προχωρήσουμε με ειλικρίνεια και συλλογικότητα στην επόμενη μέρα. Να στηρίξουμε έμπρακτα τις κοινότητες για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της καταστροφής, να προωθήσουμε μέτρα για αποφυγή παρόμοιων καταστροφών στο μέλλον και να υλοποιήσουμε ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό για αποκατάσταση και αναδάσωση των καμένων περιοχών.
Σε επίπεδο ΕΕ, επανέφερα πρόταση που έκανα και ως Υπουργός Εσωτερικών για δημιουργία μόνιμων ευρωπαϊκών περιφερειακών κέντρων διαχείρισης κρίσεων. Δηλαδή, αντί να αναμένουμε από τα κράτη να προσφέρουν βοήθεια εθελοντικά, να υπάρχουν περιφερειακά κέντρα στελεχωμένα και εξοπλισμένα που να μπορούν να λάβουν άμεση δράση σε περίπτωση κρίσης. Μάλιστα πρότεινα ένα κέντρο διαχείρισης να βρίσκεται στην Κύπρο. Για να επιτευχθούν όμως όλα αυτά απαιτείται σκληρή δουλειά και υπεύθυνη στάση από όλους.
Γράφει: Νεοκλής Συλικιώτης
