Οι χώρες της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής είναι συχνά στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων και στις οθόνες των τηλεοράσεων μας, λόγω των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι χώρες μας, των πολιτικών συγκρούσεων αλλά και των πολέμων και της βίας που πλήττει την περιοχή.
Αυτές οι εικόνες μας επηρεάζουν βαθιά στην αντίληψη που διαμορφώνουμε για την περιοχή μας και μας εμποδίζουν συχνά να βλέπουμε τις δυνατότητες που μας προσφέρονται στους τομείς της έρευνας, της καινοτομίας και της ενέργειας. Τη συνεργασία σε αυτούς τους τομείς προσπαθεί, εντός των άλλων, να προωθήσει η Ένωση για τη Μεσόγειο μέσω της έγκρισης και της υλοποίησης συγκεκριμένων έργων.
Η Ένωση για τη Μεσόγειο ιδρύθηκε το 2008 για να δώσει μια νέα ώθηση στην πολυμερή συνεργασία μεταξύ των χωρών της περιοχής μας, ξεπερνώντας τις πολιτικές αδιεξόδους που παράλυσαν προηγούμενες προσπάθειες μέσω της πρακτικής συνεργασίας. Η Κύπρος διαδραματίζει ενεργό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία καταθέτοντας προτάσεις για προγράμματα και έργα που εμπίπτουν στις προτεραιότητες της Ένωσης για τη Μεσόγειο. Η γεωγραφική θέση της χώρας, οι φυσικές συνθήκες καθώς και οι φυσικοί πόροι του τόπου έχουν φέρει την Κύπρο στο προσκήνιο της ενεργειακής πολιτικής και ως εκ τούτου οι προτάσεις στης Κύπρου αφορούν στα θέματα της ηλιακής ενέργειας και της κλιματικής αλλαγής.
Η κλιματική αλλαγή έχει, και θα συνεχίσει να έχει, αρνητική επίδραση στην περιοχή μας, ιδιαίτερα όσον αφορά στα οικοσυστήματα, στην ποιότητα του αέρα, στη διαθεσιμότητα γλυκού νερού, στη γεωργία και στην ασφάλεια τροφίμων, στην υγεία, κτλ. Η έκθεση για την 'Κλιματική αλλαγή, τις επιπτώσεις της και την ευπάθεια της Ευρώπης το 2012', που δημοσιεύθηκε μόλις στις 21 Νοεμβρίου από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, επισημάνει επίσης την αύξηση των καυσώνων (τόσο όσον αφορά τη συχνότητα και τη διάρκεια τους) ως μια επιπλέον συνέπεια της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή μας. Όλα αυτά εμποδίζουν την πρόοδο, δυσκολεύουν τον τουρισμό και επιδεινώνουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ντόπιοι πληθυσμοί, τόσο οικονομικής όσο και κοινωνικής φύσεως.
Για να ανταποκριθεί έγκαιρα και επαρκώς σε αυτές τις προκλήσεις, η Κύπρος έχει υποβάλει μια πρόταση για τη θέσπιση ενός ευρώ-μεσογειακού κέντρου έρευνας για την κλιματική αλλαγή με έδρα την Πανεπιστημιούπολη Αθαλάσσας του Ινστιτούτου Κύπρου. Η περιβαλλοντική παρακολούθηση της περιοχής είναι πολύτιμη λόγω της μέχρι στιγμής έλλειψης επαρκούς κανονιστικού πλαισίου και υποδομών, η οποία δεν επιτρέπει τη συστηματική ατμοσφαιρική μέτρηση αλλά ούτε τη συγκέντρωση άλλων περιβαλλοντολογικών δεδομένων απαραίτητα για οποιαδήποτε εκτίμηση της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή. Σκοπός του κέντρου, λοιπόν, είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για την εκτίμηση των προκλήσεων, την ανάπτυξη στρατηγικών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή καθώς και την επεξεργασία πολιτικών μετριασμού των ανεπιθύμητων επιπτώσεων της.
Η βασική ιδέα είναι το κέντρο έρευνας αυτό να γίνει ένα επιστημονικό και τεχνολογικό κέντρο μέσω του οποίου να συντονίζουν τα διάφορα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη της Ένωσης για τη Μεσόγειο τις δράσεις τους. Διότι μόνο μαζί μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα και μας επηρεάζουν όλους.
Γράφει: Κυριάκος Τριανταφυλλίδης
