Η 24η Απριλίου 2004 ήταν αναμφίβολα μια κορυφαία στιγμή στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Η μόνη φορά που ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι κλήθηκαν να εγκρίνουν ή να απορρίψουν μια συνολική πρόταση για επίλυση του κυπριακού. Το αποτέλεσμα γνωστό. Το ίδιο και οι παρεμβάσεις των ξένων, η ανεπάρκεια ή κατά άλλους απροθυμία σοβαρής διαπραγμάτευσης, οι υπερβολές, οι αδυναμίες και οι προοπτικές του Σχεδίου Ανάν. Το εμφυλιοπολεμικό κλίμα και ο διαχωρισμός του λαού σε προδότες και πατριώτες, επίσης νωπό στη μνήμη.
Διαβάζοντας πριν από λίγες ημέρες τις πανηγυρικές ανακοινώσεις της πλειοψηφίας των κομμάτων για την επέτειο του δημοψηφίσματος, πέραν του διθυραμβικού ύφους για τον πατριωτισμό μας και την αποτροπή κατάλυσης της ΚΔ, πρόσεξα και ένα άλλο κοινό στοιχείο. Τον αριθμό έντεκα. Έντεκα χρόνια από το δημοψήφισμα. Έντεκα χρόνια πέρασαν από τότε και ακόμη ψαχνόμαστε. Αρχικά οι παππούδες και τώρα οι γονείς μας πεθαίνουν στην προσφυγιά, τα χωριά μας παραμένουν έρημα και εμείς πανηγυρίζουμε. Πανηγυρίζουμε για πιο πράγμα όμως;
Ανάμεσα στους διθυράμβους, θα ανέμενα και κάποιο προβληματισμό για την μή ευόδωση των προσδοκιών μας μετά το ηχηρό ΟΧΙ. Ούτε όμως η ιδιότητά μέλους της Ε.Ε. ανάγκασε την Τουρκία να γίνει πιο διαλλακτική, ούτε οι ξένοι έγιναν πιο φιλικοί. Ούτε η μαχητικότητα του Τάσσου, ούτε οι συντροφικές σχέσεις του Δημήτρη είχαν αποτέλεσμα. Αντίθετα, συνεχίζουμε να αλλάζουμε ειδικούς αντιπροσώπους σαν πουκάμισα, Προέδροι έρχονται και φεύγουν, αλλά η κατοχή και οι επιπτώσεις της παραμένουν. Αμετακίνητες και αδυσώπητες.
Προφανώς αυτό συμβαίνει πρωτίστως διότι η Τουρκία παραμένει αδιάλλακτη και οι τ/κ ταμπουρωμένοι πίσω από το ΝΑΙ. Η Τουρκία εμπόδισε τον Ταλάτ να είναι όσο εποικοδομητικός θα ήθελε και εμείς αποτύχαμε να εκμεταλλευθούμε όσο μπορούσαμε την θετική διάθεση του Ταλάτ και βεβαίως, μετέπειτα ο Έρογλου, ως μαθητής της Σχολής Ντενκτάς, βρισκόταν ένα βήμα πιο πίσω από την ήδη αδιάλλακτη Τουρκία. Δυστυχώς, η διαχρονική μας ατολμία και οι μικροκομματικοί ελιγμοί που στοχεύουν συνήθως στο εσωτερικό, δίνουν την ευκαιρία στην Τουρκία να παραμένει αδιάλλακτη χωρίς το όποιο πολιτικό κόστος. Αντίθετα, καταφέρνει να παρουσιάζεται ως ο θετικός παράγοντας που επείγεται για Λύση.
Τι μπορεί λοιπόν να αλλάξει; Μέχρι την στιγμή που γράφονταν οι λέξεις αυτές, το αποτέλεσμα των εκλογών στα κατεχόμενα δεν ήτανε ακόμη γνωστό. Ήτοι, δεν γνωρίζαμε εάν ο Μουσταφά Ακιντζί ολοκλήρωσε με επιτυχία την μεγάλη ανατροπή με την εκλογή του στην θέση του ηγέτη της τ/κ κοινότητας. Μετά τον εκλογικό θρίαμβο του Ακιντζί την προηγούμενη Κυριακή, υπάρχουν και αυτοί που λένε: Τί Ακιντζί, τί Έρογλου; Όλοι οι «Τούρκοι της Κύπρου» το ίδιο είναι! Στην πραγματικότητα, κάποιοι θα προτιμούσαν τον Έρογλου. Προφανώς και μια ενδεχόμενη εκλογή Ακιντζί δεν πρόκειται αυτόματα να λύσει το κυπριακό. Προφανώς και θα επιλυθεί μονάχα με την σύμφωνη γνώμη της Άγκυρας. Ένας μετριοπαθής τ/κ πολιτικός στην ηγεσία της άλλης κοινότητας, όμως, μπορεί σίγουρα να βοηθήσει. Και ο Μουσταφά Ακιντζί έχει διαχρονικά δείξει ότι είναι σταθερός υποστηρικτής μιας έντιμης λύσης, βασισμένης στην Διζωνική, Δικοινοτική Ομοσπονδία. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα παλέψει για τα δικαιώματα της κοινότητας που αντιπροσωπεύει. Θα το κάνει και μάλιστα πολύ σκληρά. Χωρίς όμως προκαταλήψεις. Και πρωτίστως, θα το κάνει ως Κύπριος. Αν καταφέρει να επηρεάσει θετικά ή όχι θα φανεί στις συνομιλίες.
Όσοι καλούν τον Νίκο Αναστασιάδη να μην επανέλθει στις συνομιλίες, εάν πρώτα η Τουρκία δεν αναγνωρίσει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, έρχονται αναπόφευκτα αντιμέτωποι με την στοιχειώδη λογική, που διερωτάται, πως είναι δυνατό η Τουρκία να αναγνωρίσει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, από την στιγμή που δεν αναγνωρίζει την Κύπρο; Και αν το ότι η Τουρκία δεν μας αναγνωρίζει, είναι τόσο αφόρητο που μας αποτρέπει να συμμετέχουμε σε συνομιλίες, γιατί συμμετείχαμε σε τόσες και τόσες από το 1974; Εκτός και αν η διχοτόμηση και κατοχή της μισής μας πατρίδας, ο ξεριζωμός 200.000 προσφύγων και η διατήρηση 40.000 κατοχικών στρατευμάτων, μπορεί να συμβιβαστεί, με κάποιον τρόπο, με την "αναγνώριση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων". Τα πράγματα είναι απλά. Μόνο μέσα από συνομιλίες, εκατέρωθεν συμβιβασμούς και με μια Τουρκία που να θέλει Λύση, μπορούμε να φθάσουμε σε Λύση. Και μόνο μέσα από συνομιλίες, μπορούμε να αναγκάσουμε την Τουρκία να αποφασίσει τι θέλει.
Γράφει: Χαράλαμπος Σταυρίδης
