Η αποκάλυψη ότι οι βρετανικές αρχές έχουν ζητήσει την διερεύνηση και τη μείωση «100» λογαριασμών κυπρίων, με «έκθεση στην πολιτική», στην Τράπεζα Κύπρου της Βρετανίας προκάλεσε αίσθηση.
Η κ. Ειρήνη Χαραλαμπίδου κατάφερε, ουσιαστικά, να ανοίξει μια ακόμα πόρτα στα ντουλάπια με τους σκελετούς της κυπριακής ελίτ – διότι το ζήτημα των εκροών κεφαλαίων πριν το κούρεμα είναι υπαρκτό, όπως είναι και η διαχρονική πρακτική μελών της ελίτ να διοχετεύουν κεφάλαια στο εξωτερικό. Και η ίδια έθεσε μια σειρά από ερωτήματα που μπορούν να απαντηθούν μόνο με διερεύνηση του πότε ανοίχτηκαν οι λογαριασμοί και τι κεφάλαια διακινήθηκαν μέσα από αυτούς.Το θέμα προβλήθηκε αρχικά ακριβώς γιατί φάνηκε να ανοίγει την πόρτα σε υποψίες που είναι διάχυτες στην κοινωνία. Διότι αυτό που έγινε στην συνεδρία της επιτροπής θεσμών ήταν απλά μια ερώτηση και μια απάντηση που επιβεβαίωνε ότι γίνονταν έλεγχοι στα πλαίσια μιας ευρύτερης διαδικασίας και ότι μερικοί λογαριασμοί κρίθηκαν σαν High Risk.
Δυο μέρες μετά την αποκάλυψη, η εφημερίδα του υπουργού εσωτερικών, η Αλήθεια, αλλά και το πρωτοσέλιδο του Φιλελευθέρου, ανέλαβαν ένα είδος εκστρατείας λογοκρισίας του θέματος [και των εν δυνάμει προεκτάσεων του] με το σενάριο «εκτίθεται η Κύπρος». Επιβεβαίωσαν το γεγονός μεν αλλα προσπάθησαν ταυτόχρονα να το ρίξουν στα μαλακά. Αν όντως τα στοιχεία είναι απλά τότε αντί επιφανειακές δηλώσεις και κατευθυνομενα δημοσιεύματα, το πιο απλό είναι η δημοσίευση [μέσα από τον έλεγχο έστω της επιτροπής θεσμών] της λίστας ολόκληρης με τον χρόνο ανοίγματος του λογαριασμού και των κεφαλαίων που διακινήθηκαν.
Οι βρετανικές αρχές θέλουν να «μειωθούν» οι λογαριασμοί μελών της κυπριακής πολιτικό-οικονομικής ελίτ και μερικα ΜΜΕ το θεωρουν ζήτημα «ρουτίνας»
Βέβαια, ο δρόμος για την αποκάλυψη της λίστας αλλά, και πιο σημαντικό, πότε άνοιξαν οι λογαριασμοί και τι ποσά διακινήθηκαν, θα είναι μακρύς. Η προηγούμενη σημαντική λίστα – εκείνη των 6000 ατόμων/επιχειρήσεων που έβγαλαν λεφτά πριν το κούρεμα του περασμένου Μαρτίου δεν έχει ακόμα δημοσιοποιηθεί, αν και η τελευταία είδηση ήταν ότι η Κεντρική έδωσε μια σχετικά ολοκληρωμένη εικόνα, πρόσφατα, με αναφορές στις ταυτότητες των ατόμων, που είχαν τους λογαριασμούς. Εκείνη η καθυστέρηση, ίσως, να είναι ενδεικτική του τι θα γίνει και σε αυτήν την περίπτωση.
Η απόφαση του Φιλελευθέρου και της Αλήθειας να επέμβουν πυροσβεστικά, την Πέμπτη, ίσως να είναι ενδεικτική. Η Αλήθεια, την επομένη της αποκάλυψης, αντί της είδησης, προτίμησε να κάνει επίθεση στο Δημητριάδη, ενώ την Πέμπτη μαζί με το Φιλελεύθερο προσπάθησαν να εμφανίσουν την υπόθεση σαν «φιάσκο».
Το δημοσίευμα του Φιλελευθέρου είναι αξιοσημείωτο ως προσπάθεια μετατόπισης. Ο τίτλος είναι: «Φιάσκο οι 110 λογαριασμοί: η Τράπεζα Κύπρου έκλεισε 10 λογαριασμούς με καταθέσεις έως 50 ευρώ λόγω κόστους ελέγχου»
Κατ’ αρχήν το κείμενο παραδέχεται ότι έγιναν έλεγχοι άρα φιάσκο δεν ήταν η είδηση. Παραδέχεται, επίσης, ότι οι έλεγχοι έγιναν μέσα στα πλαίσια ευρωπαϊκής οδηγίας. Μετά ρίχνει το μπαλάκι στο «είναι ασήμαντοι» με το ότι ο μέσος όρος των καταθέσεων είναι μόνο 60,000 ευρώ. Και αναφέρει ότι έκλεισαν 10 λογαριασμοί «γιατί ήταν ανενεργοί». Και όλα αυτά για να αποφευχθεί η έμφαση στο ότι υπάρχει σύσταση από τις βρετανικές εποπτικές αρχές «να μειωθούν οι λογαριασμοί αυτής της κατηγορίας». Οι βρετανοί λοιπόν, οι οποίοι έχουν ένα από τα πιο ανεπτυγμένα χρηματοπιστωτικά κέντρα στον πλανήτη, δεν θέλουν μερικούς λογαριασμούς από πρόσωπα με πολιτική εμπλοκή από την Κύπρο- και αυτό είναι θέμα «ρουτίνας» για τη παρουσίαση του Φιλελευθέρου. Για να τεκμηριωθεί πλήρως ότι το θέμα έχει να κάνει με μετατόπιση, αμέσως, πιο κάτω από το κύριο θέμα με το «φιάσκο» υπάρχει αναφορά σε διαμάχη του κ. Δημητριάδη με το Συμβούλιο της Κεντρικης, σε μια συνεδρίαση της ... 4 Νοεμβρίου!
Πάντως για την τιμή των όπλων υπήρξαν και σχόλια διαφοροποίησης: ακόμα και την Πέμπτη, που η εκστρατεία λογοκρισίας ήταν σε πλήρη εξέλιξη, υπήρχε και σχετικό σχόλιο στα παρασκηνιακά σχόλια του Φιλελευθερου, «Εν ολίγοις»: «Οι λογαριασμοί φαίνονταν να συνδέονται με την περίοδο του κουρέματος. Το σημαντικό είναι πως πρόκειται για λογαριασμούς αξιωματούχων. Δεν θα έπρεπε να δημοσιοποιηθούν τα ονόματα;»
Σε ένα σχόλιο στον Πολίτη της Κυριακής 8/12, [στήλη «Παρασκήνιο»] υπάρχει μια ενδιαφέρουσα παραπομπή στο όλο σκηνικό όπου αναφέρεται ότι στην λίστα υπάρχουν ονόματα πρώην αξιωματούχου της Κεντρικής όπως και στρατιωτικών: « Αν η κυβέρνηση και οι νομικές αρχές ήθελαν να σταματήσει και ο τελευταίος ψίθυρος…όφειλαν να είχαν διατάξει την διερεύνηση όλων των λογαριασμών που έχουν κλείσει. Έτσι θα είχε ξεκαθαρίσει ποιοι καθ’όλα νόμιμα και υπεράνω υποψίας διατηρούσαν αυτούς τους λογαριασμούς. Εξάλλου το ζητούμενο εδώ δεν είναι οι ανενεργοί λογαριασμοί αλλα όπως ορθώς επεσήμανε ο κ. Συλουρης , το ιστορικό της διακίνησης χρημάτων σε μερικούς λογαριασμούς. Σε μια χώρα όμως που όζει διαφθοράς κατηγορείται αυτός που άνοιξε την ντουλάπα και όχι γιατί και πως βρέθηκαν κάποιοι σκελετοί στα συρτάρια της.»
Το ιστορικό πλαίσιο του «μα εγώ εν τζιαι ...» σε σχέση με τις παράτυπες διαδρομές κεφαλαίων
Αξίζει όμως και μια υπενθύμιση του πλαισίου. Το πόσο άλλαξε η λειτουργία της Κεντρικής Τράπεζας πρόσφατα είναι ενδιαφέρον. Ίσως η αποφασιστική εξέλιξη να είναι η παρουσία του κ. Δημητριάδη, ο οποίος δεν λογόκρινε το γεγονός, όταν ρωτήθηκε. Διότι εμφανώς υπήρξε έλεγχος, τον οποίο παραδέχονται και όσοι προσπαθούν να το συγκαλύψουν. Αυτή όμως η πρακτική λογοκρισίας έχει προϊστορία.
Ως ευρύτερο δείγμα του πως γινόταν αυτή η διαδικασία συγκάλυψης μπορεί, επίσης, να αναφερθούν και οι θεαματικές φωνές δήθεν έκφρασης σοκ από τα κυπριακά ΜΜΕ, όταν άρχισαν οι φωνές από την Ευρώπη για ξέπλυμα χρήματος στην Κύπρο. Η υποκρισία ήταν διπλή: οι ευρωπαίοι ήξεραν από καιρό τι γινόταν. Απλώς το χρησιμοποιούσαν, όταν τους βόλευε. Από την άλλη, και η σταση των κυπριακών ΜΜΕ ήταν ανάλογη. Σε μια κοινωνία στην οποία υπηρχαν υποψίες και κατηγορίες για υπόγεια κυκλωματα διακίνησης κεφαλαίων, είχαν προκύψει τα τελευταία χρόνια και οι τεκμηριωμένες, πια, προεκτάσεις του σκανδάλου του Τσοχατζόπουλου. Απλώς τα ΜΜΕ έκαναν ότι δεν το έβλεπαν – γιατί δεν βόλευαν οι πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις. Έτσι, οι ευρωπαίοι έκαναν ότι απλώς θυμήθηκαν το ζήτημα του ξεπλύματος όταν αποφάσιζαν να επιβάλουν το κούρεμα, ενώ οι κύπριοι επέμεναν ότι ο καθρέφτης απέναντι τους έκανε λάθος. Τώρα, όμως, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι αποφασισμένη να επιβάλει αυστηρούς ελέγχους στο τραπεζιτικό σύστημα.
Τί μπορεί να κρύβει η «λίστα» και οι προεκτάσεις της
Σε αυτό το πλαίσιο, η λίστα των «100» ενδέχεται να κρύβει και ενδιαφέροντα μαργαριτάρια. Αλλα είναι και ένα δειγμα των προεκτασεων που δημιουργουν τις διαχυτες υποψιες. Κυκλοφορεί ότι αρκετοί έχουν μεταφέρει τα κεφάλαια τους στο εξωτερικό για να μην φορολογούνται. Αλλά υπάρχει και το πρόβλημα του κουρέματος: αν λ.χ. άνοιξαν λογαριασμοί πολιτικών ή αξιωματούχων λίγο πριν το κούρεμα, η αν διακινήθηκαν σημαντικά ποσά, θα είναι δύσκολο να πειστεί κάποιος ότι δεν έγιναν με βάση προνομιακή γνώση του γεγονότος από πριν.
Η μετακίνηση κεφαλαίων είναι, επίσης, επιβαρυντικό στοιχείο, αλλά εδώ εμπλέκεται και μια άλλη διάσταση – η πληροφορία ότι επιχειρήσεις άρχισαν να μεταφέρουν πίσω κεφάλαια για να πληρώσουν τα χρέη στις τράπεζες. Ενδέχεται σε αυτό το πλαίσιο μερικές επιχειρήσεις να έβγαλαν λεφτά στο εξωτερικό για να παρουσιάζονται ότι δεν έχουν χρήματα στην Κύπρο – και έτσι μπορεί και να πιέζουν για μείωση των μισθών λ.χ. ή να μην πληρώνουν τις δόσεις στα δάνεια των εκατοντάδων εκατομμυρίων.
Γράφει: Αντρέας Παναγιώτου
